15. Waffen-Grenadier-Division der SS (lettische Nr. 1)

De 15. Waffen-Grenadier-Division der SS (lettische Nr. 1) was een divisie van de Waffen-SS. De divisie werd opgericht in november 1943 uit het Lettische SS-Freiwilligen Legion, dat werd uitgebreid tot een divisie en was actief aan het Oostfront. De leden, voornamelijk Letten, waren gerekruteerd na werving van het Reichskommissariat Ostland in de Baltische staten. Hieruit werden verschillende legioenen gevormd, waaronder het Lettische SS-Freiwilligen-Legion, later dus de 15. Waffen-Grenadier-Division der SS.

15. Waffen-Grenadier-Division der SS
Embleem 15. Waffen-Grenadier-Division der SS
Oprichting	1943
Ontbinding	1945
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht­onderdeel	Waffen-SS
Organisatie	Divisie
Onderdeel van	VI. SS-Freiwilligen-Armeekorps (lettisches)
Specialisatie	Grenadiers
Aantal	20.291 (december 1943) 18.413 (juni 1944) 16.870 (december 1944)
Motto	Meine Ehre heißt Treue
Veldslagen	Oostfront Slag om de Volchov Slag om Pskov Slag om Nevel Slag om het Lijfland Slag om Berlijn Gevechten bij de Pommernwall
Commandanten	zie commandanten

Krijgsgeschiedenis

Nadat het legioen was omgevormd tot een divisie werd het naar het oostfront gestuurd waar het weerstand moest bieden tegen het Russische winteroffensief. Na de chaos die ontstond toen de Duitse linies werden doorbroken en de Sovjet-Unie Letland had bezet verloren de meeste manschappen hun motivatie om door te vechten.

Hierna werd de divisie naar West-Pruisen gestuurd om uit te rusten en opnieuw op krachten te komen van het Russische offensief. In januari 1945 ging het terug naar het front

Leden van de divisie in 1943

De divisie werd op dat moment belast met de verdediging van Pommeren. Tijdens gevechten bij de Pommernwall kwam de divisie vast te zitten en werd deze gedecimeerd.

Uit angst voor Russische represailles bood de 15e divisie felle weerstand en vochten de restanten (slechts één bataljon) door tot in Berlijn. Andere onderdelen, die verspreid waren geraakt van de rest, gaven zich onder bevel van Waffen-Standartenfuhrer Vilis Janums over aan de oprukkende Amerikanen bij Güterglück.

Oorlogsmisdaden

In Podgaje begingen leden van de divisie op 2 februari 1945 een oorlogsmisdaad toen ze, samen met leden van de SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Brigade "Nederland" 32 soldaten van het Poolse 1e Leger in een schuur vastbonden met prikkeldraad en opsloten waarna men de schuur in brand stak.

Enkele leden van de divisie waren eerder lid van het Arājs Kommando, onder bevel van Viktors Arājs, tevens lid van de divisie, een eenheid van de Lettische Hilfspolizei, dat onder bevel stond van de Sicherheitsdienst. Het commando was verantwoordelijk voor de dood van zo'n 20.000 tot 30.000 Joden.

Wel is bekend dat vijf officieren van de divisie gediend hebben in de concentratiekampen. Dit getal bevat ook officieren die voor of na hun dienst in de divisie in de kampen en Einsatzgruppen hebben gediend.

Commandanten

Rang	Naam	Begin	Eind	Opmerking
SS-Brigadeführer en Generalmajor der Waffen-SS	Peter Hansen	25 februari 1943	1 mei 1943
SS-Brigadeführer en Generalmajor der Waffen-SS	Carl Friedrich von Pückler-Burghauss	1 mei 1943	17 februari 1944
SS-Oberführer der Reserve (W-SS)	Nikolaus Heilmann	17 februari 1944	21 juli 1944
SS-Oberführer	Herbert von Obwurzer	21 juli 1944	26 januari 1945
SS-Oberführer	Eduard Deisenhofer	26 januari 1945	26 januari 1945	Terwijl hij onderweg was om het commando over te nemen, werd hij op 31 januari 1945 in Arnswalde gedood. Hij heeft nooit daadwerkelijk het commando over de divisie gevoerd.
SS-Oberführer der Reserve (W-SS)	Adolf Ax	26 januari 1945	15 februari 1945
SS-Oberführer der Waffen-SS	Karl Burk	15 februari 1945	2 mei 1945

Stafchefs van de 15. Waffen-Grenadier-Division der SS

Rang	Naam	Begin	Eind	Opmerking
SS-Sturmbannführer	Knebel	1943	1944
SS-Haupsturmführer	Hahn	1944	1944
Major	Erich Wulff	1 augustus 1944	3 februari 1945
SS-Sturmbannführer	Adolf Kopp	1 maart 1945	Mei 1945

Gebieden van operaties

• Augustus 1943 – januari 1945: Oostfront, noordelijke sector en de Slag om Koerland
• Januari 1945 – mei 1945: Pommeren en Berlijn

Samenstelling

Zomer 1943

• Waffen-Grenadier Regiment der SS 32
• Waffen-Grenadier Regiment der SS 33
• Waffen-Grenadier Regiment der SS 34
• Waffen-Artillerie Regiment der SS 15
• Waffen-Füsilier Bataillon der SS 15
• Waffen-Flak Abteilung der SS 15
• Waffen-Nachrichtung Abteilung der SS 15
• Waffen-Pionier Bataillon der SS 15
• Waffen-Panzerjäger Abteilung der SS 15
• SS-Sanitäts Abteilung 15
• SS-Nachschub Truppen 15
• SS-Feldpostamt 15
• SS-Veterinär-Kompanie 15
• SS-Wirtschafts-Bataillon 15
• SS-Bau-Regiment 1 der 15. SS-Division
• SS-Bau-Regiment 2 der 15. SS-Division
• SS-Feldersatz-Bataillon 15
• SS-Waffen-Feldgendarmerie-Trupp 15
• SS-Kriegsberichter-Trupp

Onderscheidingen

Zie Lijst van onderscheidingen van de 15. Waffen-Grenadier-Division der SS (lettische Nr. 1) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Feldgrau.com
• (en) Axishistory.com
• (en) McNab, Chris (2013). Hitler's Elite SS 1923-45 (Epub). Osprey Publishing, Oxford, p. 104. ISBN 9781472806451.
• (en) Kursietis, Andris J. (1999). The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II (PDF). Uitgeverij Aspekt. ISBN 9075323387.
• (en) Mitcham, Jr., Samuel W. (2007). German Order of Battle Volume Three; Panzer, Grenadier, and Waffen SS Divisions in WWII (eBook). Stackpole Books, Mechanicsburg, PA, p. 59. ISBN 9780811745253.
• (en) Williamson, Gordon, Stephen Andrew (2004). The Waffen-SS (3) 11, to 23. Divisions (PDF). Osprey Publishing, Oxford, Verenigd Koninkrijk. ISBN 9781841765914.

---

Divisies van de Waffen-SS