Abortuskliniek in Nederland
Een abortuskliniek is in Nederland een medische instelling waar op een legale en betrouwbare manier een abortus uitgevoerd wordt.
Ontstaansgeschiedenis
bewerkenIn 1969 werd de Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking (Stimezo) opgericht, die in 1971 de eerste abortuskliniek in Nederland opende in Arnhem, het Mildredhuis.[1] Stimezo werd in 1998 opgeheven, maar twee klinieken, namelijk in Zwolle en Groningen, zetten de naam 'Stimezo' nog steeds voort. Verschillende andere klinieken waren tot 2002 gevestigd in Rutgershuizen. Anno 2002 waren er 17 abortusklinieken in Nederland.[2]:p. 5
In 2004 fuseerden de abortusklinieken in Leiden, Den Haag en Rotterdam tot de Stichting CASA Klinieken (CASA stond voor Centra voor Anticonceptie, Seksualiteit en Abortus). Later nam CASA ook klinieken over in Amsterdam, Goes en Maastricht en opende in februari 2014 een nieuwe eigen kliniek in Houten. Samen waren deze CASA-klinieken verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de ongeveer 30.000 abortussen per jaar in Nederland. Hoewel CASA beweerde te streven naar betere hulpverlening en andere klinieken beschuldigde van ondermaatse kwaliteit, verdachten de andere abortusklinieken – waaronder het Vrelinghuis in Utrecht, het Mildredhuis in Arnhem en Stimezo Eindhoven – CASA ervan te streven naar een monopoliepositie voor geldelijk gewin en waren vastbesloten om onafhankelijk te blijven opereren. De onderlinge concurrentiestrijd leidde tot conflicten in het Platform Abortus Nederland (PAN), dat in 2013 uit elkaar viel.[3][4]
Begin 2017 waren er 15 abortusklinieken in Nederland, maar in november ging de grootste keten CASA failliet en moesten 7 locaties sluiten in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Maastricht, Leiden, Goes en Houten, die samen ongeveer de helft van alle abortussen uitvoerden.[5] Dit zorgde tijdelijk voor een crisissituatie, waarbij vrouwen naar andere locaties moesten reizen, langer op de wachtlijst staan en de artsen overuren moesten maken.[6] Een nieuwe kliniek in Roermond ging op verzoek van het Ministerie van VWS versneld open terwijl de CASA-vestigingen in Amsterdam en Rotterdam met een nieuwe eigenaar konden heropenen (de Roermondse en Rotterdamse locatie werden onderdeel van Gynaikon Klinieken[7][8]), waarmee in de eerste helft van 2018 het aantal klinieken op 11 uitkwam. In augustus lagen er nog 5 aanvragen voor nieuwe locaties in de steden 's-Hertogenbosch, Den Haag en Amsterdam;[9] Den Haag heropende als onafhankelijke stichting in september 2018.[10] Het Mildredhuis en Stimezo Eindhoven fuseerden begin 2018 tot Mildred Clinics[5], dat later in 2018 nog een extra locatie waar abortuspillen worden verstrekt opende in 's-Hertogenbosch.[11] In deze laatste stad werd 2018 het Vrouwen Medisch Centrum, als zelfstandige kliniek, opgericht.[11] Voorjaar 2019 waren er 14 abortusklinieken werkzaam in Nederland.[12][13] In juli 2022 is er de kliniek 'Epione' opgericht in Amsterdam.[14]
Huidige abortusklinieken
bewerkenHet eerste jaartal geeft aan sinds wanneer de betreffende kliniek op de huidige locatie of onder de huidige naam werkzaam is of door de huidige stichting wordt beheerd; het jaartal tussen haakjes geeft aan wanneer de betreffende kliniek voor het eerst is geopend, indien van toepassing.
Naam kliniek[15] | Locatie | Sinds |
---|---|---|
Vrelinghuis | Utrecht, Biltstraat | 1972[3] |
Stimezo Groningen | Groningen, Radesingel | 1972 |
Beahuis & Bloemenhovekliniek | Heemstede, Herenweg | 1973 (1971)[16] |
Emmakliniek | Enschede, Emmastraat | 1986[17] |
Mildred Clinics, locatie Arnhem | Arnhem, Sonsbeeksingel | 2017 (1971)[18] |
Stimezo Zwolle | Zwolle, Oosterlaan | 1972[19] |
Abortuskliniek Almere | Almere, Louis Armstrongweg | 2016[20] |
Gynaikon Klinieken Roermond | Roermond, Bredeweg | 2017[7] |
Gynaikon Klinieken Rotterdam | Rotterdam, Strevelsweg | 2017 (1971)[8] |
Mildred Clinics, locatie Eindhoven | Eindhoven, Jan van Schoonvorststraat | 2018 (1972)[13] |
Abortuskliniek Amsterdam (SAA) | Amsterdam, Sarphatistraat | 2018[21] |
Vrouwen Medisch Centrum | 's-Hertogenbosch, Prins Bernhardstraat | 2018[11] |
Abortuskliniek Den Haag | Den Haag, Van Beverningkstraat | 2018[10] (1971)[22] |
Mildred Clinics, locatie 's-Hertogenbosch | 's-Hertogenbosch, Palmboomstraat | 2018[11] |
Kliniek Epione | Amsterdam, Paasheuvelweg | 2022[14] |
-
Stimezo Groningen (2017)
-
Stimezo Zwolle (2019)
-
De Bloemenhovekliniek in Heemstede (1974)
-
Het Vrelinghuis in Utrecht (2012)
-
De Abortuskliniek Amsterdam, Sarphatistraat (2019)
-
Abortuskliniek Amsterdam, Sarphatistraat - ingang (2019)
-
Stimezo Zwolle - ingang (2019)
-
Mildred Clinics Arnhem - ingang (2019)
-
Vrouwen Medisch Centrum, 's-Hertogenbosch (2019)
-
Vrouwen Medisch Centrum, 's-Hertogenbosch - ingang (2019)
-
Mildred Clinics, 's-Hertogenbosch (2019)
Voormalige abortusklinieken
bewerkenVoormalige abortusklinieken zijn onder meer die van Stichting CASA (Centrum voor Anticonceptie, Seksualiteit en Abortus), een in de jaren 2000 ontstane keten waarbij zich uiteindelijk zeven klinieken aansloten. CASA ging in november 2017 failliet;[7][23]:p. 32 daarvoor voerde de keten ongeveer de helft van de 31.000 abortussen per jaar in Nederland uit.[24]
Namen kliniek | Locatie | Bestaan |
---|---|---|
CASA Amsterdam, daarvoor MR'70[2] alias ACSG | Amsterdam, Sarphatistraat | 1971?–2017,[24] anno 1989 gevestigd aan Bachplein,[25] onafhankelijke doorstart als Stichting Abortuskliniek Amsterdam in februari 2018[21] |
CASA Den Haag,[26] daarvoor Stimezo Plus Den Haag[2] | Den Haag, Van Beverningkstraat | 1971[27]–2017, onafhankelijke doorstart als Stichting Abortuskliniek Den Haag in september 2018[10] |
CASA Goes, daarvoor Bertie van Gelder Centrum[2] | Goes, Beestenmarkt | 1996–2017[13], in 1996 van Groede naar Goes verhuisd[28] |
CASA Houten | Houten, Papiermolen | 2013–2017[29][30] |
CASA Leiden, daarvoor St. Medisch Centrum Geboorteregeling[2] | Leiden, Kort Rapenburg | 19??–2017[13] |
CASA Maastricht, daarvoor Bourgognekliniek,[2] daarvoor Stimezo Maastricht[31] | Maastricht-Wyck, Parallelweg | 1991–2017,[24][31] eerdere locaties: hoek Bourgognestraat/Alexander Battalaan (1974-1976) & Meerssenerweg (1976-1991) |
CASA Rotterdam, daarvoor Dr. W.F. Stormkliniek[2] | Rotterdam, Strevelsweg | 197?–2017,[24] eerder aan de Ebenhaëzerstraat,[25] in 2017 overgenomen door Gynaikon[8] |
Mildredhuis | Arnhem, Zijpendaalseweg | 1971–2017, verhuisd naar Sonsbeeksingel,[18] gefuseerd tot Mildred Clinics in 2018[13] |
Oosterparkkliniek | Amsterdam, Oosterpark | 197?–2012, opgegaan in CASA Amsterdam[32] |
Stichting SeZoZ | Amsterdam, Louwesweg | 2010[33]–2014?[34] |
Stimezo Alkmaar[2] | Alkmaar, Magdalenenstraat | 197?–20??,[35] anno 1989 gevestigd aan de Emmastraat[25] |
Stimezo Eindhoven[2] | Eindhoven, Jan van Schoonvorststraat | 1972–2018, gefuseerd tot Mildred Clinics in 2018[13] |
Stimezo Zeeuws-Vlaanderen[31] | Groede, Molenstraat[25] | 197?–1996, in 1996 van Groede naar Goes verhuisd en hernoemd[28] |
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) afgesplitst vanaf een ander artikel op de Nederlandstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie deze pagina voor de bewerkingsgeschiedenis.
- ↑ 27 februari Abortuskliniek (1971). VandaagVoorheen (27 februari 2013). Gearchiveerd op 21 augustus 2019. Geraadpleegd op 30 mei 2019.
- ↑ a b c d e f g h i Jany Rademakers, Abortus in Nederland 1993_2000. Samenwerkende Abortusklinieken Nederland (StiSAN). Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis (2002). Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019. p. 53.
- ↑ a b Charlotte Huisman, Abortusklinieken in oorlog. de Volkskrant (13 februari 2014). Gearchiveerd op 26 september 2020. Geraadpleegd op 6 mei 2021.
- ↑ Charlotte Huisman, Abortusklinieken verwikkeld in strijd om monopolie. de Volkskrant (13 februari 2014). Gearchiveerd op 26 december 2019. Geraadpleegd op 6 mei 2021.
- ↑ a b Berendien Tetelepta, "Arnhemse abortuskliniek samen met Eindhoven", De Gelderlander, 25 februari 2018. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ "Chaos in de abortuszorg: klinieken kunnen vraag nauwelijks aan", Nieuwsuur, 15 september 2017. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c "Nieuwe abortuskliniek in Roermond per direct open", 1Limburg, L1, 5 december 2017. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c "Doorstart voor Rotterdamse abortuskliniek CASA", RTV Rijnmond, 9 december 2017. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ Ilse Kleijne, "Vijf nieuwe abortusklinieken op komst", Medisch Contact, 24 augustus 2018. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c Bruno Bruins, "Vergunningsverlening Stichting Abortuskliniek Den Haag", Staatscourant, Rijksoverheid, 7 september 2018. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c d Bart Gotink, "Plannen voor abortuskliniek in Den Bosch, ondanks protest van 'concurrent' uit Eindhoven", Algemeen Dagblad, 19 april 2018. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ "Abortuskliniek klaagt over anti-abortusdemonstranten", NOS, 19 maart 2019. Gearchiveerd op 28 mei 2019. Geraadpleegd op 28 mei 2019.
- ↑ a b c d e f Arnold Mandemaker, "Yvonne uit Eindhoven werd belaagd door anti-abortus demonstranten", Algemeen Dagblad, 14 april 2019. Gearchiveerd op 28 mei 2019. Geraadpleegd op 28 mei 2019.
- ↑ a b Besluit van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 20 juni 2022, kenmerk 3382925-1031004-PG, houdende verlening van een vergunning als bedoeld in artikel 2 van de Wet afbreking zwangerschap (pdf). Staatscourant (nr. 18532) (13 juli 2022). Geraadpleegd op 4 december 2022.
- ↑ 14 abortusklinieken in Nederland. Zorgkaart Nederland. Patiëntenfederatie Nederland. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ Geschiedenis in een notendop. Beahuis & Bloemenhovekliniek. Gearchiveerd op 26 december 2019. Geraadpleegd op 14 juni 2019.
- ↑ "Abortuskliniek Enschede krijgt toch een vergunning", Nederlands Dagblad, 29 mei 1986. Geraadpleegd op 12 juni 2019.
- ↑ a b Abortuskliniek Arnhem. Website Mildred Clinics. Stichting Mildred Clinics. Gearchiveerd op 10 juli 2019. Geraadpleegd op 30 mei 2019.
- ↑ Al meer dan 40 jaar abortushulpverlening. Stimezo Zwolle. Gearchiveerd op 7 juni 2019. Geraadpleegd op 7 juni 2019.
- ↑ Edith Schippers, Vergunningsverlening Stichting Buitenzorg voor Abortuskliniek Almere. Staatscourant. Rijksoverheid (7 juni 2016). Gearchiveerd op 10 juli 2019. Geraadpleegd op 14 juni 2019.
- ↑ a b ANP, "Amsterdam krijgt weer abortuskliniek op oude locatie CASA", Nu.nl, 6 februari 2018. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ "Rotterdamse abortuskliniek geopend", De Waarheid, 3 november 1971. Geraadpleegd op 13 juni 2019.
- ↑ Verantwoorde zorg in abortusklinieken, met ruimte voor verbetering. Inspectie voor de Gezondheidszorg. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (augustus 2013). Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c d ANP, "Abortusklinieken CASA voorlopig dicht", 1Limburg, L1, 4 december 2017. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c d Elco Brinkman, Overzicht van abortusklinieken die een vergunning Wet afbreking zwangerschappen hebben ontvangen (april 1989). Ministerie van Welzijn, Volkgezondheid en Cultuur. Staten Generaal Digitaal (24 april 1989). Gearchiveerd op 8 juni 2019. Geraadpleegd op 8 juni 2019.
- ↑ Gerard van den IJssel, "Casa Klinieken failliet verklaard", Den Haag FM, 9 november 2017. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ "Abortuskliniek van de NVSH in Den Haag", NRC Handelsblad, 13 september 1971. Geraadpleegd op 15 juni 2019.
- ↑ a b Willem van Dam, "Nieuwe Rutgers-dependance", Provinciale Zeeuwse Courant, 10 januari 1997. Geraadpleegd op 8 mei 2019.
- ↑ Caroline van Keeken, "Bonje met de nieuwe buren", Trouw, 21 augustus 2013. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ Bernie van Unen, "Abortuskliniek CASA Houten gesloten", Algemeen Dagblad, 4 december 2017. Gearchiveerd op 29 mei 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ a b c Veenhoven, R. (1975). Vier jaar abortus in Nederland. De kernproblemen van liberalisering zijn in stilte opgelost. Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Medisch Contact 30 (2)
- ↑ Redactie, "Oosterparkkliniek gaat op in privéketen", Skipr, 25 januari 2012. Gearchiveerd op 10 juli 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2019.
- ↑ Staatscourant. Gearchiveerd op 29 mei 2019.
- ↑ Bedrijvenarchief. Gearchiveerd op 29 mei 2019.
- ↑ Wijsen, Cecile, Laura van Lee, Hanneke Koolstra (2007). Abortus in Nederland, 2001-2005. Eburon Uitgeverij, Delft, v. ISBN 9789059721883. Gearchiveerd op 4 december 2021. Geraadpleegd op 29 mei 2019.