Adelborsten Voetbalvereniging
De Adelborsten Voetbalvereniging, kortweg A.V.V., was een voetbalvereniging uit de Noord-Hollandse stad Den Helder. De club werd als AFC Concordia opgericht op 17 oktober 1888 als de voetbalvereniging voor adelborsten van het Koninklijk Instituut voor de Marine. In haar onderbroken bestaan speelde de vereniging tweemaal in burgercompetities, waaronder zeven seizoenen tussen 1906 en 1913 in de Tweede Klasse van de NVB onder de naam A.F. & H.C. en vijf seizoenen tussen 1946 en 1951 in de competities van de NHVB onder de naam Rangers.
| Adelborsten Voetbalvereniging | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||||
Het elftal in 1905
| ||||||
| Naam | Adelborsten Voetbalvereniging | |||||
| Bijnaam | De Adelborsten De Jonkers | |||||
| Opgericht | 17 oktober 1888 | |||||
| Opgeheven | Onbekend | |||||
| Plaats | Koninklijk Instituut voor de Marine Havenbuurt, Den Helder | |||||
| Complex | Willemsoord | |||||
| ||||||
| ||||||
Geschiedenis
bewerkenOprichting en de eerste jaren
bewerken
De populariteit van het voetbal onder de adelborsten van de Koninklijk Instituut voor de Marine is te danken aan Pim Mulier, de voorzitter van de Nederlandsche Voetbal en Athletiek Bond die zich sinds de introductie van de voetbalsport sterk heeft gemaakt voor de invoering van voetbal in het leger. Op 17 oktober 1888 werd in de Marinestad Den Helder besloten tot oprichting van de Adelborsten Football-Club Concordia. De beschermheer van deze vereniging was de luitenant ter zee der tweede klasse H.E. Bunnik (1825-1897).[1]
AFC Concordia had in Noord-Holland boven het IJ geen tegenstanders om tegen te spelen, want toentertijd was de voetbalsport buiten de Randstad nog niet geheel gepropageerd. In de Haagse Maliebaan probeerden de twee Marineclubs AFC Concordia en CVV Quick uit Breda op 28 december 1891 een wedstrijd te spelen, maar de cadetten van Quick kregen alleen toestemming om op openbaar terrein te voetballen als ze dat in uniform deden. Hiertegen rees verzet en daarom werd voor de wedstrijd uitgeweken naar een modderig veld in afgeschermde omgeving aan de Oude Wassenaarseweg. De uitslag was 1-1 en een bijzonder geslaagd feest besloot de dag. Deze ontmoeting, herhaald in het kerstverlof van 1892, groeide uit tot een jaarlijks terugkerend evenement.
De Adelborsten-vereniging in Den Helder, die door verschillende omstandigheden verhinderd waren in competitieverband te spelen, gaven sindsdien slechts door het spelen van enkele vrije wedstrijden tekenen van leven aan de buitenwereld.[2]
De vele beperkingen voor militairen veroorzaakten ergernis bij Pim Mulier. Hij zorgde in 1898 voor een doorbraak door op bezoek te gaan bij Kornelis Eland, de Minister van Oorlog. De erevoorzitter van de Nederlandse voetbalbond was van mening dat de sport vrijuit moest kunnen worden gespeeld op de kazernes in Nederland, maar ook dat de spelers moesten kunnen uitkomen in bondswedstrijden. Het pleidooi van Mulier had succes en de militaire verenigingen traden daarop toe tot de Nederlandse Voetbalbond (NVB). De pogingen om de Adelborsten Voetbalvereniging in een competitie te krijgen waren minder gelukkig. De commandant weigerde zijn leerlingen toestemming hiervoor te verlenen.[3]
De jaren in de NVB
bewerkenOp 8 november 1903 speelde Concordia II tegen een gecombineerd Helders Elftal. De Adelborsten-reserves wonnen met 12-0.
In 1903 verzocht de Adelborsten F.C. om te kunnen mededingen in de strijd om de Holdert Beker.[4] In september 1905 ging de bond akkoord voor toetreding tot de Nederlandse Voetbalbond en de Adelborsten FC kon zodoende in het seizoen 1905/06 bekerwedstrijden spelen.[5] De Jonkers brachten het tot de derde bekerronde: Eerst werd op eigen grond Hercules met liefst 14-0 verslagen en daarna werd op 3 december het sterke Rapiditas met 4-3 geklopt. In de derde ronde werd in Rotterdam op 7 januari 1906 gespeeld tegen V.O.C. en met 3-1 verloren.
Vanwege deze goede prestatie, wilde de Nederlandse voetbalbond de Adelborsten FC als bijzondere vereniging tegemoetkomen en laten instromen in de Tweede Klasse, de op een na hoogste voetbalcompetitie in Nederland. Zodoende namen de aankomende (onder)officieren vanaf het seizoen 1906/07 deel aan het Nederlands voetbalsysteem.[6] Vanaf 1905 heette de club Adelborsten Football & Hockey Club (A.F. & H.C.), daar men bij de Adelborsten ook hockey ging spelen en omdat er met DSV Concordia al reeds een club met dezelfde naam aangesloten was bij NVB.
Het eerste seizoen 1906/07 werd op bemoedigde wijze besloten met de derde plaats. De eerste wedstrijd werd op eigen grond gespeeld tegen het Hilversumse Victoria en door de Adelborsten met 10-0 gewonnen. Op 12 mei 1907 speelden de Adelborsten in Maó tegen Club Mahonés uit Minorca (6-0 gewonnen), enkele dagen later op zondag in Algiers tegen Stade Algérien (3-1 winst).[7]
In het volgende seizoen 1907/08 werden, na een slecht begin met nederlagen, de acht resterende wedstrijden gewonnen en werd de club derde. Het tweede elftal werd derde in de competitie van de Heldersche Voetbalbond.
Het volgende seizoen werd AF&HC voorlaatste. Vermelding verdient evenwel een overwinning op RAP (5-3) en Ajax Amsterdam (4-3). Het tweede elftal werd kampioen van de HVB. Het seizoen seizoen 1909-1910 was nog slechter, namelijk de laatste plaats.
In het seizoen 1908/09 nam het tweede eltal van A.F. & H.C. deel aan de Heldersche competitie die georganiseerd werd door de Heldersche Voetbalbond. Daarin werden de Adelborsten na acht wedstrijden kampioen van Den Helder met een voorsprong van 2 punten op achtervolger SHBS.
De verre reizen naar Den Haag, Rotterdam, Dordrecht en Utrecht en de slechte verbindingen waren oorzaak dat de leiding van het Instituut zich terugtrok uit de competities van de NVB, omdat men de opleiding voor de toekomstige officieren niet in gevaar wilden brengen en de Adelborsten niet een dusdanig groot belang hechtten aan de voetbalsport. Na zeven seizoen trok A.F. & H.C. zich in januari 1913 uit de competitie terug vanwege oefentochten waarbij de Adelborsten soms een paar maanden op zee waren. Het gehele elftal lag op zo'n moment uit elkaar.[8]
Teruggetrokken bestaan
bewerkenNa het besluit tot terugtrekking hield het team als Korpsclub op te bestaan, waarna het animo voor het voetbalspel sterk daalde. In 1914 schreef AF&HC zich nog in voor seriewedstrijden tegen Alcmaria Victrix. Het contact met de andere clubs was nu ook grotendeels verbroken. Men moest zich nu uitsluitend richten tot vriendschappelijke wedstrijden. De wedstrijden tegen de Cadetten gingen onverpoosd door en ook tegen HFC Helder en SHBS werd menig partijtje gespeeld, waarin de Adelborsten nog bijna steeds de sterksten bleken.
Het peil zakte, langzaam maar zeker. Met de superioriteit van de eenmaal zo gevreesde Adelborsten is het voorgoed gedaan. HFC Helder en HRC lieten zich gelden en wedstrijden tegen deze clubs worden met grote cijfers verloren. Diverse jonkers werden lid van Helder omdat zij toch in competitieverband wilden spelen.
In 1915 speelden de Adelborsten mee in de Militaire competitie, die bestond uit drie afdelingen, elk bestaande uit acht elftallen. In Afdeling II werd de A.V.V. tweede werden achter Landvak.[9] Het speelpeil van de Militaire competitie verhief zich volgens de pers niet boven dat van middelmatige Derde klasse-clubs.[10] Door de beëindiging van mobilisatie kreeg deze competitie geen direct gevolg.
In 1919 werd de naam gewijzigd in Adelborsten Voetbal-Vereniging (A.V.V.)., een naam die zo gebleven is. In de jaren 1930, 1940 en 1950 werd er door de voetbaljanussen nog gespeeld in een Marine-competitie.[11]
In het seizoen 1938/39 eindigde Rangers op een zesde plaats in de Marine-competitie.[12]
De jaren in de NHVB
bewerkenIn oktober 1946 hebben de adelborsten wederom een voetbalafdeling opgericht, die vanaf het seizoen 1946/47 onder de naam Rangers in de Noordhollandsche Voetbalbond speelden.[13] Het eerste seizoen in de Derde klasse werd Rangers kampioen.[14] De promotiewedstrijd tegen VIOS-W werd met 0-6 gewonnen, waardoor de adelborsten promoveerden.[15] Zonder ook maar één overwinning te hebben geboekt, degradeerden de Rangers in maart 1948 roemloos uit de Tweede klasse C. In oktober 1948 trokken de Adelborsten zich terug uit de Marine-competitie. In 1950 werden de Rangers kampioen van de Derde Klasse. Zij speelden in het seizoen 1950/51 weer in de Tweede klasse NHVB, maar Rangers degradeerde en de club trok zich tegen het eind van de competitie terug.[16]
Marine-derby: Adelborsten – Cadetten
bewerkenElk jaar vond er in Den Haag in de kerstweek een ontmoeting plaats tussen de Adelborsten van AVV Concordia en de Cadetten van CVV Quick, die vanaf 1895 verder gingen als CVV Velocitas. In september 1893 werd in Alkmaar de Cadetten voetbalvereniging CFC opgericht, het team van de Cadettenschool. Hiertegen werd vanaf dan ook geregeld gespeeld.
Op 24 april 1904 werd er een wedstrijd gespeeld tegen CFC, die door Concordia met 2-0 gewonnen werd. In het seizoen 1904/05 werden de Cadetten tweemaal geklopt: 5-0 en 2-0. Op 20 december 1905 werd in Alkmaar met 6-1 verloren van CFC.
Ook nadat de Adelborsten uit de NVB-competities stapten en naar buiten toe in de vergetelheid raakten, bleven de wedstrijden tegen de Cadetten wel voortgang hebben. In april 1939 wonnen de Adelborsten deze wedstrijd met 3-0 in het Olympisch stadion te Amsterdam.[17]
Competitieresultaten 1907–1951
bewerken
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||||||||||||||
| 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | - | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 |
Erelijst
bewerken| Competitie | Winnaar | Runner up | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Aantal | Jaren | Aantal | Jaren | ||
 Noordhollandsche Voetbalbond (NHVB)
| |||||
| Derde klasse | 2× | 1947, 1950 | |||
 Heldersche Voetbalbond (HVB)
| |||||
| Helders kampioenschap | 1× | 1909¹ | |||
 Nederlandse krijgsmacht
| |||||
| Militaire competitie | 1× | 1915 | |||
- ¹ Gewonnen door een reserve-elftal.
Bekende oud-spelers
bewerkenZie ook
bewerken- Oudste voetbalclub van Nederland
- Lijst van voetbalclubs aangesloten bij de Heldersche Voetbalbond
- Lijst van voetbalclubs aangesloten bij de Noordhollandsche Voetbalbond
- ↑ Redactie (1938). ,,Concordia" werd geboren voor den Ned. Voetbal Bond, Heldersche Courant, 15 oktober, p.6. Gearchiveerd op 14 maart 2018.
- ↑ Redactie (1898). Verslag over het seizoen 1897-98 Het Sportblad, 26 mei, p.2.
- ↑ Redactie (1904). Jaarverslag van de Pers en Propaganda Commissie van de NVB-seizoen 1903/04., Het Sportblad, 3 juni, jrg 12, p.4.
- ↑ Redactie (1903). Van de Zijgrenzen, Het Sportblad, 21 augustus, p.5.
- ↑ Redactie (1905). Toetreding van diverse vereenigingen tot den Ned. Voetbalbond, Het Sportblad, 29 september, p.8.
- ↑ Makkink, H.J. (1906). Opmerkingen over verschillende onderwerpen., Het Sportblad, 19 april, p.2.
- ↑ Redactie (1907). De Adelborsten op reis., Het Sportblad, 6 juni, p.19.
- ↑ Redactie (1913). Over sport en sportmenschen, De revue der sporten, jrg 6, N°50, 29 april, p.782.
- ↑ Redactie (1915). Militaire competitie - Stelling van Den Helder, Heldersche Courant, 13 juli, p.3.
- ↑ Redactie (1915). Militaire competitie, Heldersche Courant, 31 juli, p.4.
- ↑ Redactie (1939). Nieuws van de Marine-competitie, Heldersche Courant, 3 maart, p.6. Gearchiveerd op 14 maart 2018.
- ↑ Redactie (1939). Stand der Zeemacht-Competitie, Heldersche Courant, 18 maart, p.7.
- ↑ Redactie (1946). De aldelborsten gaan voetballen, Heldersche Courant, 25 oktober, p.1.
- ↑ Redactie (1947). Rangers kampioen, Heldersche Courant, 29 mei, p.2.
- ↑ Redactie (1947). De Uitslagen, Heldersche Courant, 9 juni, p.3.
- ↑ Redactie (1951). Afdeling 2C, Texelsche Courant, 11 juli, p.3.
- ↑ Redactie (1939). Adelborsten tegen Cadetten: Jonkers winnen voetbalwedstrijd, Heldersche Courant, 12 april, p.3.