Amatoxine

Amatoxines zijn een subgroep van giftige stoffen die aangetroffen worden in de paddenstoelgeslachten Amanita, Lepiota en Galerina en de soort Conocybe filaris.^[1] Amatoxines zijn dodelijk in zelfs zeer kleine doseringen. Een halve paddenstoel kan al dodelijk zijn. In tegenstelling tot vele eetbare giften, zijn de amatoxines ongevoelig voor hitte. Zelfs na intensief koken behouden ze hun giftigheid.

Structuur

Alle amatoxines hebben een gelijksoortige structuur, namelijk bicyclische octapeptiden. De stoffen werden in 1941 voor het eerst geïsoleerd door Heinrich O. Wieland en Rudolf Hallermayer van de Universiteit van München.

De structuur van de ruggengraat (zwart) is hetzelfde in alle amatoxines. Vijf variabele groepen (rood) bepalen de specifieke stof

Er zijn minstens 9 verschillende amatoxines bekend: ^[1]^[2]

Name	R³	R²	R¹	R⁴	R⁵
α-Amanitine	NH₂	OH	OH	OH	OH
β-Amanitine	OH	OH	OH	OH	OH
γ-Amanitine	NH₂	OH	H	OH	OH
ε-Amanitine	OH	OH	H	OH	OH
Amanulline	NH₂	H	H	OH	OH
Amanullinezuur	OH	H	H	OH	OH
Amaninamide	NH₂	OH	OH	H	OH
Amanine	OH	OH	OH	H	OH
Proamanulline	NH₂	H	H	OH	H

Klinische symptomen

De lever is het belangrijkste orgaan dat wordt aangedaan door amatoxine, omdat dit het eerste orgaan is die de stof tegenkomt na passage van de ingewanden. Maar ook andere organen, zoals de nieren zijn gevoelig.

De geschatte minimale dodelijke dosis is 0.1 mg/kg of 7 mg toxine in een volwassene.

Omdat amatoxines snel worden geabsorbeerd door de ingewanden en omdat ze stabiel zijn voor hogere temperaturen komen de giftige effecten in een relatief korte tijdspanne naar voren. De ernstigste effecten zijn hepatitis gecombineerd met necrose en leververvetting, maar ook acute nefropathie, hetgeen samen een ernstig hepatorenaal syndroom veroorzaakt.

Referenties

↑ ^a ^b Diaz JH. Amatoxin-Containing Mushroom Poisonings: Species, Toxidromes, Treatments, and Outcomes. Wilderness Environ Med. 2018 Mar;29(1):111-118. doi: 10.1016/j.wem.2017.10.002. Epub 2018 Jan 8. PMID 29325729.
↑ Baumann K, Münter K, Faulstich H. Identification of structural features involved in binding of alpha-amanitin to a monoclonal antibody. Biochemistry. 1993 Apr 20;32(15):4043-50. doi: 10.1021/bi00066a027. PMID 8471612.

[:0-1] Diaz JH. Amatoxin-Containing Mushroom Poisonings: Species, Toxidromes, Treatments, and Outcomes. Wilderness Environ Med. 2018 Mar;29(1):111-118. doi: 10.1016/j.wem.2017.10.002. Epub 2018 Jan 8. PMID 29325729.

[2] Baumann K, Münter K, Faulstich H. Identification of structural features involved in binding of alpha-amanitin to a monoclonal antibody. Biochemistry. 1993 Apr 20;32(15):4043-50. doi: 10.1021/bi00066a027. PMID 8471612.

[1]

[2]