Anthony Modderman

Nederlands politicus (1838-1885)

Anthony Ewoud Jan Modderman (Winschoten, 27 september 1838 - 's-Gravenhage, 7 augustus 1885) was een Nederlands politicus en vooraanstaand jurist.

Anthony Modderman
Anthony Modderman
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 27 september 1838
Geboorteplaats Winschoten
Overlijdensdatum 7 augustus 1885
Overlijdensplaats Den Haag
Nationaliteit Vlag van Nederland Nederlands
Politieke partij Liberaal
Academische achtergrond
Alma mater Universiteit LeidenBewerken op Wikidata
Proefschrift De hervorming onzer strafwetgeving (1863)
Promotor Johan de Wal
Wetenschappelijk werk
Vakgebied Strafrecht en encyclopedie van het recht
Universiteit Universiteit Leiden
Soort hoogleraar Gewoon hoogleraar
Functies
1878–1879 Rector magnificus van de Universiteit Leiden
1879–1883 Minister van Justitie
1885 Raadsheer in de Hoge Raad der Nederlanden
Website
Dbnl-profiel

Biografie

bewerken

Modderman, zoon van het liberale Kamerlid Hendrik Jacob Herman Modderman en Adriana Sibilla Catharina Emmen, was een liberale strafrechtgeleerde uit een aanzienlijke Groningse familie, die minister van Justitie werd in het conservatief-liberale kabinet-Van Lynden van Sandenburg. Hij was al op zeer jonge leeftijd hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en na zes jaar benoemd aan de Rijksuniversiteit Leiden. Ook was hij in 1870 lid van het oprichtend comité van de Nederlandse Juristen-Vereniging.

Hij was meer een geleerde dan een staatsman. Hij bracht onder meer de Drankwet en de Auteurswet tot stand. Zijn voornaamste prestatie was echter de vaststelling van een nieuw Wetboek van Strafrecht. Bij de voorbereiding daarvan had hij als lid van een staatscommissie al een belangrijke rol gespeeld. Ook zijn proefschrift in 1863 was gewijd aan de hervorming van de strafwetgeving.

Doodstraf

bewerken

Modderman was een tegenstander van de doodstraf en verdedigde deze opvatting in 1880 tegenover de mening van een Kamermeerderheid, die voor de doodstraf was. Een opvatting die onder meer verwoord werd door Johannes Hendricus Donner, de betovergrootvader van de latere minister Piet Hein Donner. Naar de visie van deze laatste hield Modderman een magistraal betoog en Donner verdedigde op zijn beurt als tegenstander van de doodstraf die opvatting in een spoeddebat in 2002. Modderman wist door zijn betoog te voorkomen dat een amendement voor handhaven van de doodstraf werd ingediend.[1]

Nevenfuncties

bewerken

Onderscheidingen

bewerken

Modderman was ridder en commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw, ridder-grootkruis in de Orde van Franz Joseph van Oostenrijk en ridder 1e klasse in de Orde van Sint Anna van Rusland.

Moddermanprijs

bewerken

In 1968 stelde de aan de Universiteit Leiden verbonden prof. A.E.J. Modderman Stichting die beoogt bevordering van het onderzoek op het gebied van de strafrechtswetenschappen, de naar Anthony Modderman vernoemd Moddermanprijs in. De stichting kent de prijs eens in de twee jaar toe aan iemand die in de twee voorafgaande kalenderjaren aan een Nederlandse universiteit een proefschrift heeft verdedigd. Dat proefschrift moet betrekking hebben op het strafrecht of aanverwante wetenschappen voor zover die van belang zijn voor een goed inzicht in het strafrecht en moet getuigen van een bijzondere wetenschappelijke kwaliteit.

Bibliografie

bewerken
 
Elizabeth Anna Louise de Vos tot Nederveen Cappel (1844-1905), echtgenote van Anthony Modderman
  • L'abolition de la peine de mort (1880) uitg. La Haye
  • De Methode der wetenschap van het strafrecht (1871) uitg. Van Doesburgh, Leiden (inaugurale rede)
  • Straf - geen kwaad (1864) uitg. Frederik Muller, Amsterdam
  • De hervorming onzer strafwetgeving: kritische beschouwing der Wet van 29 Juni 1854 (Staatsblad no. 102) "houdende eenige veranderingen in de straffen op misdrijven gesteld" (Eerste gedeelte) (1863) uitg. Van Stockum, s-Gravenhage (proefschrift Leiden)
Zie de categorie Anthony Modderman van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Voorganger:
R.J. Fruin
Rector magnificus van de Universiteit Leiden
1878–1879
Opvolger:
J.H.C. Kern
Voorganger:
H.J. Smidt
Minister van Justitie
1879–1883
Opvolger:
M.W. baron du Tour van Bellinchave