August Neithardt

Heinrich August Neithardt (Schleiz, 10 augustus 1793 – Berlijn, 18 april 1861) was een Duits componist, muziekpedagoog, dirigent, organist en hoornist. Hij is de oudere broer van de componist en militaire kapelmeester Heinrich Gottlieb Neithardt.

Levensloop

Neithardt werd in zijn jeugd muzikaal opgeleid door de hoforganist Ebhardt uit Schleiz. Neithardt nam als vrijwilliger deel aan de zesde Coalitieoorlog. Hij was aanvankelijk hoornist in de militaire muziekkapel van het Gardebataljon. In 1816 werd hij tot militaire kapelmeester benoemd en dirigeerde de Militaire muziekkapel van het Pruisische gardeschutters regiment tot 1822. Vervolgens was hij dirigent van de Militaire muziekkapel van het keizer Franz garderegiment nr. 2. In deze functie bleef hij tot 1838.

Neithardt was componist van het zogenoemde Pruisenlied Ich bin ein Preuße, kennt ihr meine Farben? (Ik ben een Pruis, kent u mijn kleuren?) (1832) dat toen erg populair was. Koning Frederik Willem III van Pruisen benoemde hem tot muziekdirecteur. Neithardt werd dirigent van het liturgische koor aan het Dom van Berlijn, die vijf jaar later opging in het koninklijke Domkoor. Neithardt verhoogde het muzikale peil en het werd een der bekendste knapenkoren in Duitsland. In 1850 maakte Neithardt met dit koor de eerste reis in het buitenland naar Londen. In 1856 werd hij docent voor zang aan het "muzieklyceum Friedrich Werderschen" in Berlijn.

Als componist schreef hij naast werken voor harmonieorkest vooral sacrale en wereldlijke koorwerken.

Composities

Werken voor harmonieorkest

1824 Langsamer Marsch aus dem Ballett "Calto und Colama"
1826 Mars
1832 Schweizermarsch, over een volkslied uit Zwitserland
1832-1833 Mars over liederen uit Stiermarken,

Kerkmuziek

1861 Bleibe bei uns, motet voor gemengd koor - tekst: Evangelie volgens Lucas 24, 29b
Die Erde ist des Herrn (Psalm 24), voor gemengd koor, op. 134
Frohlocket mit Händen (Psalm 47), voor gemengd koor en koperblazers
Gott, sei uns gnädig (Psalm 67), voor gemengd koor
Hilf mir, Gott (Psalm 54), voor gemengd koor en koperblazers, op. 138
Lobet den Herrn alle Heiden, voor gemengd koor
Misericordias Domini (Psalm 89,2), voor gemengd koor

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1834	Manfred und Julietta (Die schöne Dalmatinerin)	2 aktes	1834, Koningsbergen

Vocale muziek

Werken voor koor

Ich bin ein Preuße, voor gemengd koor

Kamermuziek

6 duetten, voor twee hoorns
10 Trios nach Themen aus Carl Maria von Webers "Der Freischütz", voor drie hoorns
18 kleine Trios, voor drie hoorns

Bibliografie

Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Stefan Jaeger: Das Atlantisbuch der Dirigenten, Zürich: Atlantis Musikbuch-Verlag, 1985.
Joachim Toeche-Mittler: Armeemärsche, 1. Teil - Eine historische Plauderei zwischen Regimentsmusiken und Trompeterkorps rund um die deutsche Marschmusik, 2. Auflage, Neckargmünd, Kurt Vowinckel Verlag, 213 S.
Joachim Toeche-Mittler: Armeemärsche, 2. Teil - Sammlung und Dokumentation, 2. Auflage, Neckargmünd, Kurt Vowinckel Verlag, 1977, 161 S.
Joachim Toeche-Mittler: Armeemärsche, 3. Teil - die Geschichte unserer Marschmusik, 2. Auflage, Neckargmünd, Kurt Vowinckel Verlag, 1977,
Sigfrid Strand: Militärmusikern i svenskt musikliv, Stockholm: Sohlmans Förlag AB, 1974.
Kenneth Walter Berger: Band encyclopedia, Kent, Ohio: Band Associates, 1960, 604 p.
Max Thomas: Heinrich August Neithardt, Berlin, Freie Universität, 1959. dissertation. 213 S.
Walter Merkel: Vogtländische Musiker vor 1900, Plauen: Vogtländisches Kreismuseum, 1957.
G. Schünemann: Zur Geschichte des Berliner Domchors, in: Die Musikpflege, (VI) 1935-1936
J. Reschke: Studien zur Geschichte der brandenburg-preußische Heeresmusik, dissertation, Berlin, 1935.
P. Opitz: Kurze Geschichte des Königlichen Domchors in Berlin zum 50-jährigen Jubiläum, Berlin, 1893.
Robert Eitner: Neithardt, Heinrich August in: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 23, Duncker & Humblot, Leipzig 1886, S. 414 f.
Paolo Scudo: L'année musicale [1862]: revue annuelle des théâtres lyriques et des concerts des publications littéraires relatives a la musique et des évenements remarquables appartenant a l'histoire de l'art musical; première année, Paris: Librairie de L. Hachette de Gie, 1862, 361 p.
Carl Freiherr von Ledebur: Tonkünstler-Lexikon Berlin's von den ältesten Zeiten bis auf die Gegenwart, Berlin: Ludwig Rauh, 1861, 704 p.
Th. Rode: Heinrich August Neithardt, in: Neue Berliner Musikzeitung, 1860.