Azerbeidzjaanse folklore
Azerbeidzjaanse folklore is onderdeel van cultuur van de Azerbeidzjanen die zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld. Het volk heeft een grote verzameling van verhalen en kunsten.[1]
Bronnen van Azerbeidzjaanse folklore
bewerkenAzerbeidzjaanse mythen onthullen vaak de heldhaftigheid en de wijsheid van de mens. Bijvoorbeeld het heldendicht van Koroglu, Dede Qorqud en Asli en Kerem.[2][3][4] Het verhaal van Köroǧlu (letterlijk de zoon van de blinde) begint met het verlies van zijn vaders zicht. De feodale heer Hasan Khan maakt zijn stal manager Ali Kişi blind door het uit plukken van zijn ogen.[5]
Bovennatuurlijke wezens
bewerken- Meshe Adam (Azerbeidzjan: Meşə Adam), ook wel bekend als Agac Kişi (letterlijk boom man of bos man) is volgens de Azerbeidzjaanse en Karachay mythologie een geest, die leeft in bergachtige bossen. Er wordt gezegd dat hij eruitziet als een harige wezen, met een gezicht die een mix is tussen aap en mens. Ook heeft hij een scherpe geur. Volgens sommige onderzoekers is het beeld Mesha Adam een variant van de legende van de snowman.[6][7]
- Gulyabani (Azerbeidzjaanse: Qulyabani), wat letterlijk monster van de woestijn betekent, is een boze geest, die leeft in de woestijn en begraafplaatsen. Volgens de Azerbeidzjaanse en Turkse onderzoekers, was het hoofddoel van Gulyabani om in de nacht angst te zaaien onder reizigers. Gulyabani is te vergelijken met een weerwolf. Hij was ook dol op paardrijden. Volgens de legende kan Gulyabani ook voor de mens werken, als iemand een naald binnen zijn kraag dringt. Zolang dat niet gebeurt zal hij kwaadaardig blijven. In de westelijke regio's van Azerbeidzjan wordt Gulyabani vaak gezien als een kwaadaardige geest van water Ardov.[8]
- Tepegoz (Azerbeidzjaanse: Tepegöz) is een Azerbeidzjaanse mythisch wezen vergelijkbaar met de cycloop Polyphemus.[9][10]
Invloed op andere culturen
bewerkenAzerbeidzjaanse folklore heeft invloed gehad op elementen van de Turkse mythologie en Perzische mythologie, en volgens de heersende standpunt, deelde Azerbeidzjan dezelfde mythen en fundamentele kenmerken van hun geloof met de Iraanse bevolking.[11]
- ↑ Yeni ədəbiyyat tariximizin ilk cildləri
- ↑ “Koroğlu”ya ümumtürk məhəbbəti
- ↑ Азербайджанская литература 5-18 вв.
- ↑ "Mother-of-All-Books": Dada Gorgud
- ↑ Hasan Javadi, "KÖROĞLU i. LITERARY TRADITION" in Encycloapedia Iranica
- ↑ Мифы народов мира. Энциклопедия. Т.1. «Советская энциклопедия», 1991. ISBN 5-85270-016-9
- ↑ Кавказская мифология/Азербайджанская мифология — Агач Киши. Gearchiveerd op 16 april 2022.
- ↑ Кавказская мифология/Азербайджанская мифология — гюль-ябани. Gearchiveerd op 22 juli 2021.
- ↑ C. S. Mundy (1956). Polyphemus and Tepegöz. Bulletin of the School of Oriental and African Studies 18 (2): 279–302.
- ↑ Təpəgöz
- ↑ Anaz Radio Voice of South Azerbaijan: Folklor