Baarle-Hertog

gemeente in Antwerpen, België

Baarle-Hertog (Frans: Baerle-Duc) is een in de Noord-Brabantse Kempen in en rond de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau gelegen Belgische gemeente en exclave behorend tot de provincie Antwerpen. Het valt onder het gerechtelijk kanton Arendonk en het kieskanton Hoogstraten.

Baarle-Hertog
Gemeente in België Vlag van België
Baarle-Hertog (België)
Baarle-Hertog
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Arrondissement Turnhout
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
7,41 km² (2022)
79,68%
10,66%
9,66%
Coördinaten 51° 27' NB, 4° 56' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
3.001 (01/01/2024)
50,55%
49,45%
404,76 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
21,03%
57,48%
21,49%
Buitenlanders 54,42% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Frans de Bont (FORUM+)
Bestuur N-VA & FORUM+
Zetels
CDK
N-VA
FORUM+
11
4
4
3
Economie
Gemiddeld inkomen 17.812 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 6,64% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2387
Deelgemeente
Baarle-Hertog
Zonenummer 014
NIS-code 13002
Politiezone Regio Turnhout
Hulpverlenings­zone Taxandria
Website baarle-hertog.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Turnhout
in de provincie Antwerpen
Foto's
Sint-Remigiuskerk
Sint-Remigiuskerk
Portaal  Portaalicoon   België
Voormalig gemeentehuis Baarle-Hertog
Grenslijn tussen Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

Geschiedenis

bewerken
  Zie Geschiedenis van Baarle en Enclavegeschiedenis van Baarle voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Geografie

bewerken

Baarle-Hertog telt vier woonkernen: Baarle, Baarle-Grens, Zondereigen en Ginhoven. Opmerkelijk is dat Baarle en Baarle-Grens gedeeld worden met de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau. De landsgrenzen lopen er op een zeer complexe wijze dwars door straten en gebouwen. Deze verdeling geeft aan Baarle-Hertog zijn ingewikkelde structuur: Baarle-Nassau verdeelt het in 26 stukken. Baarle-Hertog is niet de enige Belgische gemeente die uit gescheiden delen bestaat; dit is ook het geval voor Elsene, Mesen en Sint-Gillis.

Van alle 26 stukken worden er 22 volledig omsloten door Baarle-Nassau en vormen dus Belgische exclaves. De overige vier zijn verbonden met andere Belgische gemeentes. Deze stukken zijn van west naar oost: de Baalbrugse Bemden, een strook land langs het Merkske, Zondereigen-Ginhoven en een gebied bij Weelde-Station. Er zijn enkele kleine Nederlandse enclaves die volledig omsloten zijn door Belgisch grondgebied.

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
        Baarle-Nassau (NL)        
             
 Hoogstraten en Baarle-Nassau (NL)   Baarle-Nassau (NL) 
           
        Baarle-Nassau (NL) en Merksplas       Turnhout, Ravels 

Bezienswaardigheden

bewerken
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Baarle-Hertog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • De Sint-Remigiuskerk dateert uit de 16de eeuw en werd vergroot in 1640.
  • Het oud gemeentehuis uit 1877 is beschermd als monument.
  • De voormalige herberg en hoeve "De Swaen" in de enclave De Loversche Akkers gaat terug tot minstens 1585 en is beschermd.
  • Doorheen de gemeente staan verschillende oorlogsmonumenten, zie de lijst van oorlogsmonumenten in Baarle-Hertog voor een (incompleet) overzicht.
  • De voormalige spoorweg het Bels Lijntje dat dit dorp kruist.

Demografie

bewerken

Samenstelling van de bevolking

bewerken

De gemeente telt ruim 2800 inwoners, waarvan 956 met de Nederlandse nationaliteit.

Evolutie van het inwoneraantal

bewerken
  • Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1980= inwonertal per 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[1] Evolutie: 1992=index 100
1992 2.096 100,0
1993 2.107 100,5
1994 2.099 100,1
1995 2.073 98,9
1996 2.102 100,3
1997 2.096 100,0
1998 2.112 100,8
1999 2.128 101,5
2000 2.120 101,1
2001 2.156 102,9
2002 2.200 105,0
2003 2.235 106,6
2004 2.247 107,2
2005 2.276 108,6
2006 2.306 110,0
2007 2.337 111,5
2008 2.384 113,7
2009 2.431 116,0
2010 2.504 119,5
2011 2.594 123,8
2012 2.592 123,7
2013 2.630 125,5
2014 2.618 124,9
2015 2.680 127,9
2016 2.663 127,1
2017 2.695 128,6
2018 2.705 129,1
2019 2.760 131,7
2020 2.865 136,7
2021 2.935 140,0
2022 2.997 143,0
2023 3.012 143,7
2024 3.001 143,2

Politiek

bewerken

Structuur

bewerken

De gemeente Baarle-Hertog ligt in het kieskanton Hoogstraten en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Baarle-Hertog Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Antwerpen Turnhout Baarle-Hertog
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Mechelen-Turnhout Turnhout Hoogstraten Baarle-Hertog
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

bewerken

(Voormalige) Burgemeesters

bewerken
Tijdspanne Burgemeester
1800 - 1812 Joannes Petrus Van Gilse
1812 - 1836 Jacobus Henricus Van Gilse
1836 - 1852 Remigius Van Lier
1852 - 1900 Petrus Jacobus Van Gilse
1900 - 1932 Henri Van Gilse
1933 - 1941 Adrien Govaerts
1941 Adrianus van Beek[2] (dienstdoend)
1941 Henricus Hendriks[2] (dienstdoend)
1941 - 1944 Jules Loots (oorlogsburgemeester)
Periode Burgemeester
1944 - 1946 Adrien Govaerts
1947 - 1974 Jules Loots (CVP)
1974 - 1981 Alfons Leestmans
1981 - 1988 Jan Van Leuven (CDK)
1989 - 2003 Fons Cornelissen (CDK)
2003 - 2011 Jan Van Leuven (CDK)
2011 - 2018 Leo Van Tilburg (CDK)
2019 - 2024 Frans de Bont (FORUM+)
2025 - heden Philip Loots[3] (N-VA)
 
Herenhuis Het Kasteeltje

Legislatuur 2019–2024

bewerken

De N-VA wist de vorige coalitie tussen CDK en Forum+ te doorbreken naar een nieuwe coalitie tussen Forum+ en N-VA. Burgemeester is Frans de Bont (Forum+). Hij leidt een coalitie bestaande uit Forum+ en N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 7 op 11 zetels.

De gemeenteraad van Baarle-Hertog bestaat uit 11 leden :

Het college van burgemeester en schepenen bestaat uit burgemeester Frans de Bont (Forum +), en de schepenen Philip Loots (N-VA), Sophieke Verhoeven (Forum +) en Jeroen Van den Bogaert (voorzitter BCSD, N-VA).

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

bewerken
Partij of kartel 10-10-1976[4] 10-10-1982[4] 9-10-1988[4] 9-10-1994[4] 8-10-2000[4] 8-10-2006[5] 14-10-2012[6] 14-10-2018[7] 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 11 % 11 % 11 % 11 % 11 % 11 % 11 % 11 % 11
CDK - 43,66 6 30,59 4 60,48 9 52,51 7 56,05 7 45,23 5 37,3 4 40,4 5
PPB1 / Agalev2 / FORUM3 / FORUM+4 - 14,061 1 22,141 2 11,341 0 18,172 1 16,703 1 21,564 2 29,54 3 19,92 1
DNS1 / N-VA2 - - - - 29,321 3 27,261 3 33,212 4 33,22 4 39,82 5
DBB - - - 15,87 1 - - - - -
DORPS - - - 12,31 1 - - - - -
ACW - - 14,93 1 - - - - - -
BEL - - 32,34 4 - - - - - -
LOOTS 10,73 0 7,77 0 - - - - - - -
LEBCZ - 34,5 4 - - - - - - -
CVP 44,54 5 - - - - - - - -
Leestmans 44,74 6 - - - - - - - -
Totaal stemmen 1000 961 1007 956 1154 1231 1347 1313 1026
Opkomst % 98,05 96,37 96,89 97,54 96,35 96,2 72,4
Blanco en ongeldig % 2,1 2,29 3,57 3,14 5,11 4,6 1,9 2,4 1,0

De zetels van de gevormde bestuursmeerderheid staan vet afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.

In 2006 leidde de unieke situatie in het dorp ertoe dat het Nederlandse Fellowship of Fairly Odd Places Cricketteam een wedstrijd kon spelen die feitelijk in twee landen tegelijkertijd plaatsvond. Het slagteam speelde in Nederland en gebowled werd vanuit uit België. In de cricketsport (die teruggaat tot de 16e eeuw) was dat nog nooit gebeurd.

Op het gemeentelijk sportpark van Baarle-Hertog zijn 3 sportverenigingen gevestigd.

  • HV Baarle (Hondenvereniging)
  • TC Den Briemer (Tennis)
  • KVV DOSKO (Voetbal)

Verder zijn er nog verschillende kleinere verenigingen die actief zijn in de sporthal.

Op zondag 21 augustus 2022 liep de route van de derde etappe (van Breda naar Breda) van de Ronde van Spanje 2022 door Baarle-Hertog.[8]

Bekende inwoners

bewerken

Geboren

bewerken

Nabijgelegen kernen

bewerken

Zondereigen, Baarle-Nassau, Weelde-Station

bewerken
Zie de categorie Baarle-Hertog van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.