Vertakte maanvaren
De vertakte maanvaren (Botrychium matricariifolium) is een varen uit de addertongfamilie (Ophioglossaceae). De soort heeft een verspreidingsgebied over Europa en Noord-Amerika.
| Vertakte maanvaren | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Botrychium matricariifolium (A.Braun ex Dowell) A.Braun ex W.D.J. Koch | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Vertakte maanvaren op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De vertakte maanvaren was inheems in Vlaanderen.
Naamgeving en etymologie
bewerken- Synoniem: Botrychium tenebrosum A. A. Eaton (1899)
- Duits: Kamillen-Mondraute
- Engels: Matricary grapefern, Daisy-leaf moonwort
- Frans: Botryche à feuilles de Matricaire
De soortaanduiding matricariifolium heeft betrekking op de gelijkenis van de bladen met die van het geslacht kamille (Matricaria).
Kenmerken
bewerkenDe vertakte maanvaren is een tot 20 cm hoge, overblijvende, hemikryptofiete plant, met een korte, rechtopstaande rizoom. De planten groeien meestal verspreid. Elke plant bestaat uit één blad met twee componenten, een bladvormig, onvruchtbaar deel of trofofoor, en een iets langere, vruchtbare sporofoor, op een met een gemeenschappelijke succulente steel. De plant is overblijvend, maar de bladen overwinteren niet.
De trofofoor is lichtgroen, kort gesteeld, langer dan breed, smal driehoekig, eenmaal gedeeld, de deelblaadjes aan de basis verbreed, de bladslipjes zeer klein, gelobd of gekarteld, maar nooit genaald. Het geheel doet denken aan het blad van kamille.
De sporofoor is een tot 20 cm lange, rechtopstaande steel met een vertakte, vlezige tros gele tot bruine sporangia. De vruchtbare sporofoor overleeft de onvruchtbare trofofoor, maar verdwijnt zodra de sporen vrij zijn.
De vertakte maanvaren komt voor op min of meer vochtige, voedselarme, zure tot neutrale, silicaatrijke grond op open of halfbeschaduwde plaatsen, zoals op vochtige graslanden, bremvegetatie, bosranden, puinhellingen, duinen en lichte bossen.
Voorkomen
bewerkenDe vertakte maanvaren komt voor over het noorden en midden van Europa, van Scandinavië tot de Alpen en de Karpaten, oostelijk tot in Rusland. Verder in het noordoosten van de Verenigde Staten en het zuidoosten van Canada.
De vertakte maanvaren zou ooit in Vlaanderen zijn voorgekomen, maar is ten minste sinds 1952 niet meer aangetroffen.
De soort is over zijn hele verspreidingsgebied veel zeldzamer dan de gelobde maanvaren.
Verwante en gelijkende soorten
bewerkenDe vertakte maanvaren heeft in Europa een aantal nauwe verwanten, waaronder de gelobde maanvaren (Botrychium lunaria), en de kleine maanvaren (Botrychium simplex).
De vertakte maanvaren kan van beide andere onderscheiden worden door zijn succulente steel en zijn langwerpige, gesteelde trofofoor met veervormig gedeelde segmenten.
Bedreiging en bescherming
bewerkenIn België staat de vertakte maanvaren op de Vlaamse Rode Lijst (planten) als 'Uitgestorven'.
Externe link
bewerken- Vertakte maanvaren (Botrychium matricariifolium) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels23, dit is de voorlaatste uitgave)
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Botrychium matricariifolium op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Biopix
- (en) Global Biodiversity Information Facility
- (en) USDA Plants Database
- (en) The natural history of the northwoods
- (en) Den virtuella floran
.png){kind=small}