Brennerspoorlijn

bouwwerk in Trentino-Zuid-Tirol

De Brennerspoorlijn (Duits: Brennerbahn) is een spoorlijn van Innsbruck in Oostenrijk richting het zuiden, door het Wipptal, via de Brennerpas naar het station Bolzano-Bozen in Italië en zo verder langs de Adige naar Verona.

602 Brennerspoorlijn
Brennerspoorlijn op de kaart
Totale lengte275,9 km
Geopend
16 mei 1859 (Verona - Bozen)
24 augustus 1867 (Bozen - Innsbruck)
Huidige statusin gebruik
Hoogste puntBrenner, 1370 m.
Laagste puntVerona, 59 m.
Geëlektrificeerd1929, 1941
Beveiliging of treinbeïnvloedingPZB 90
ETCS L2 (lente 2013)[1]
BeladingsklasseD4 (Innsbruck - Brenner)
Treindienst doorÖBB, RFI
602 Brennerbahn
STR Unterinntalspoorlijn
BHF 75,3 Innsbruck Hbf
ABZgrxlexSTR+r traject Arlbergspoorlijn, Mittenwaldspoorlijn
STRextSTRa traject Brennerbasistunnel
TUNNEL1 Bergiseltunnel
ABZg+l Inntaltunnel
HST 81,3 Unterberg-Stefansbrücke
HST 84,7 Patsch
BHF 93,3 Matrei am Brenner
BHF 97,9 Steinach am Brenner
HST 101,9 station St. Jodok
HST 106,7 Gries am Brenner
HST 110,9 Brennersee
BS2c1BS2+r
GRENZE
KMW +
BHF + SEC2
111,7
239,5
Brennero-Brenner
(spanningssluis)
BS2c2BS2r
eHST 236,2 Brennerbad
BS2+leBS2+r
tSTRaexHST 13,1 Moncucco-Schelleberg
tSTReexSTR Pflersch-Tunnel 7.267 m
BS2leBS2r
eHST 226,7 Fleres-Pflersch
HST 222,8 Colle Isarco Gossensass
BHF 217,0 Vipiteno-Val di Vizze Sterzing-Pfitsch
HST Campo di Trens-Freienfeld
eHST 208,9 Mules-Mauls
eHST 204,3 Le Cave-Grasstein
eHST 200,8 Mezzaselva-Mittewald
STRextSTRe traject Brennerbasistunnel
eABZg+lexSTRr
BHF 197,0 Fortezza-Franzensfeste
ABZgl 197,0 Pustertalspoorlijn naar Lienz
eHST 192,19 Varna-Vahrn
BHF 188,36 Bressanone-Brixen
eHST 184,70 Albès-Albeins
eHST Velturno-Feldthurns
eHST Funes-Villnöß
BHF 178,24 Chiusa-Klausen naar Grödnerbahn
BHF 172,43 Ponte Gardena-Laion Waidbruck-Lajen
eBS2+lBS2+r
exHSTtSTRa Kastelrotto-Kastelruth
exSTRtSTR Schlern-Tunnel 13.159 m
exHSTtSTR Campodazzo-Atzwang
exHSTtSTRe Fiè-Völs
eBS2lBS2r
eHST 157,99 Prato all'Isarco-Blumau
eBS2+lBS2+r
exTUNNEL2TUNNEL1 Kardaun-Tunnel 3.789 m
eBS2lBS2r
eHST Cardano-Kardaun
BHF 150,23 Bolzano-Bozen
ABZgr Überetscher Bahn
ABZgr 148,59 Burggrafenspoorlijn naar Meran
HST 142,56 Laives-Leifers
HST 139,29 Bronzolo-Branzoll
HST 134,17 Ora-Auer
HST 128,40 Egna-Termeno Neumarkt-Tramin
HST 124,42 Magré-Cortaccia Margreid-Kurtatsch
HST 118,99 Salorno-Salurn
STR+GRZq 116,3 Zuid-TirolTrentino
HST 111,62 Mezzocorona-Kronmetz
KRZu 110,50 Kruising Nonstalbahn
HST 104,32 Lavis
ABZgl 95,43 Trento Goederenstation
BHF 94,79 Trento
ABZgl 93,01 Valsugana-Bahn
HST 87,22 Mattarello
TUNNEL1
HST 78,91 Calliano
BHF 71,21 Rovereto
HST 66,91 Mori Lokalbahn Mori–Arco–Riva
HST 60,86 Serravalle
HST 54,68 Ala
HST 50,36 Avio
HST 45,48 Borghetto
STR+GRZq 43,94 TrentinoVeneto
HST 40,36 Peri
HST 32,77 Dolcè
HST
23,56
22,83
Domegliara
HST 16,98 Pescantina
HST 11,65 Verona Parona
ABZgr+r 6,39 van en naar Milaan, Bologna
BHF 3,37 Verona Porta Nuova
STR Naar Venetië

Geschiedenis

bewerken

De spoorlijn werd aangelegd onder leiding van de Zwitserse spoorwegingenieur Achilles Thommen[2] en werd op 17 augustus 1867 geopend. De spoorlijn was na de Semmeringspoorlijn de eerste bergspoorlijn in Oostenrijk. Aan de 127 kilometer lange spoorlijn werd drie jaar gebouwd, onder leiding van ingenieur Karl von Etzel. Hij overleed in 1864 en kon dus de voltooiing niet meer meemaken.

Door de grote groei van het goederenverkeer op de Brennerpas, voldoet de Brennerspoorlijn tegenwoordig niet meer aan de standaarden voor modern spoorvervoer. Bochten, stijgingen en twee verschillende stroomsystemen zorgen voor een lage snelheid. Daarnaast moet de spoorlijn als een schakel gaan functioneren in de as Berlijn-Palermo van het TEN (Trans-European-Network).

Rollende Landstraße

bewerken

De Ökombi Gmbh voert de bedrijfsvoering van de Rollende Landstraße (RoLa) in Oostenrijk. De Ökombi Gmbh is een dochteronderneming van RCA AG (goederenvervoerder van de ÖBB). Er rijden dagelijks tot tachtig RoLa-treinen binnen Oostenrijk en van Oostenrijk naar Duitsland, Italië, Slowakije en Hongarije. Er rijden ook RoLa-treinen over de Brennerspoorlijn van Trente (Italië) naar Regensburg (Duitsland).

Stroomtoevoer

bewerken

De stroomtoevoer voor de spoorlijn wordt hoofdzakelijk door een krachtcentrale van de Oostenrijkse Spoorwegen (ÖBB) in Fulpmes geleverd.

Elektrische tractie

bewerken

Het trajectdeel vanaf Innsbruck Hauptbahnhof tot het plaatsje Brenner is geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom.

Het trajectdeel van Brenner naar station Verona Porta Nuova werd geëlektrificeerd met een spanning van 3.000 volt gelijkstroom.

In het station van Brenner bevindt zich een sluis waar beide spanningssoorten gescheiden blijven. Op dit deel is een bovenleiding zonder spanning aanwezig. De elektrische locomotieven worden hier met een diesellocomotief of een elektrische meerspanninglocomotief gerangeerd.

Brenner-spoorwegtunnel

bewerken

Om de Brennerspoorlijn geschikt te maken als schakel in het Europese TEN-spoornetwerk is na jaren van politiek debat en voorbereidingen op 18 april 2011 in Innsbruck het besluit wereldkundig gemaakt dat de Brenner-basistunnel tussen het Oostenrijkse Patsch en het Italiaanse Franzensfeste zal worden gebouwd. Op dezelfde dag dat dit besluit officieel bekend werd is aan de Italiaanse zijde een begin gemaakt met de bouwwerkzaamheden van de 55 kilometer lange hoofdtunnel.

Aan de bouw van de aanlooptrajecten voor de tunnel is al eerder begonnen. Om Innsbruck te omzeilen werd tussen 1989 en 1994 de 12,75 kilometer lange Inntaltunnel gebouwd die het Inntal met het Wipptal verbindt. Ook in het zuiden werden al enkele tunnels gebouwd. De Brenner-basistunnel zal naast goederenvervoer ook voor de HSL-verbinding tussen München en Verona worden gebruikt. Bij Patsch zal de hoofdtunnel worden aangesloten op de bestaande Inntaltunnel waardoor het gehele traject tussen Tulfes en Franzensfeste de langste ondergrondse spoorweg ter wereld zal worden. De bouwkosten voor de nieuwe Brennerspoorlijn, die een schakel vormt in het TEN Priority Project 1, worden op 12 miljard euro geschat, de kosten van de Brenner-spoorwegtunnel zijn voorlopig op bijna 10 miljard euro geraamd.

Afbeeldingen

bewerken

Literatuur

bewerken

Zie ook

bewerken
bewerken
Zie de categorie Brenner railway van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.