C. Louis Leipoldt

Christian Frederik Louis Leipoldt, meestal aangeduid als C. Louis Leipoldt, (Worcester, 28 december 1880 – Kaapstad, 12 april 1947) was een Zuid-Afrikaanse dichter, toneelschrijver, arts, verslaggever en voedselexpert. Samen met Jan F.E. Celliers en Jacobus Daniël du Toit was hij een van de leidende figuren in de poëzie van de Tweede Afrikaanse Taalbeweging. Naast poëzie schreef Leipoldt romans, toneelstukken, verhalen, kinderboeken, kookboeken en een reisdagboek. Hij wordt gerekend tot de grootste van de Afrikaner dichters en hij werd beschreven door Dirk Opperman, zelf een bekende Zuid-Afrikaanse dichter, als "onze meest veelzijdige kunstenaar".

Biografie

Leipoldt werd geboren in Worcester in de Kaapprovincie als zoon van Christian Friedrich Leipoldt, predikant van de NG Kerk in Clanwilliam. Hij was op zijn beurt zoon van de Rijnlandse missionaris Johann Gottlieb Leipoldt, die Wupperthal op de Cederberg stichtte. De moeder van C. Louis was Anna Meta Christiana Esselen, dochter van Louis Franz Esselen (1817-1893), een andere Rijnlandse missionaris in Worcester.

Leipoldt ontving zijn eerste onderwijs grotendeels thuis. Tijdens de Tweede Boerenoorlog was hij korte tijd actief als verslaggever. Tussen 1902 en 1907 studeerde hij medicijnen in Guy's Hospitalin Londen, waarvoor hij financiële ondersteuning kreeg van de botanicus Harry Bolus. In deze tijd reisde hij ook door Europa, Amerika en Oost-Indië. Zijn gezondheid was soms slecht. Gedurende een periode van ongeveer zes maanden in 1908 was hij de persoonlijke arts van de Amerikaanse krantenmagnaat Joseph Pulitzer aan boord van diens jacht.

Leipoldts had een gevarieerde carrière. Gedurende een periode was hij schoolarts in Londen, waarna hij medisch inspecteur werd van scholen in de Transvaalkolonie en vervolgens in de Kaapprovincie. In 1923 legde hij zich opnieuw toe op de journalistiek, maar in 1925 vestigde hij zich als kinderarts in Kaapstad. Hij stierf in Kaapstad, maar vanwege zijn diepe liefde voor de Hantam – een bergachtig en ruig district ten noorden van Kaapstad – werd zijn as bijgezet in de ruige Pakhuispas, in de buurt van Clanwilliam.

Zijn graf bevindt zich aan de voet van een grotachtige opening in de bergwand. Direct boven zijn grafsteen zijn er vage tekeningen op de zandsteen die vele jaren voor zijn dood door de San waren gemaakt.

Leipoldt is nooit getrouwd geweest. Wel adopteerde hij een zoon, Jeffery Barnet Leipoldt. Jeffery stierf op 21 november 1997. Zijn as werd uitgestrooid op het graf van zijn adoptievader.

Publicaties

Jaar	Publicatie
	Poëzie
1911	Oom Gert vertel en ander gedigte
1920	Dingaansdag
1923	Uit drie wêrelddele
	Uitgesoekte gedigte vir Jong Suid-Afrika
1932	Die bergtragedie
	Skoonheidstroos
1936	Slampamperliedjies
1944	’n Versieboord vir kinders
1946	Vyftig gedigte van C. Louis Leipoldt (’n keuse deur W.E.G. Louw)
1948	Die moormansgat en ander verhalende en natuurverse
1949	Geseënde skaduwees
	The ballad of Dick King and other poems (Pheidippides)
1978	Driesprong (saam met Jan F.E. Celliers en Totius)
1980	Versamelde gedigte
	Drama
1923	Die heks
1937	’n Vergissing
1930	Die laaste aand
1931	Afgode
	Die kwaksalwer
	Onrus
1934	Die heks en Die kwaksalwer
1973	Die heks en Die laaste aand
1980	Moederplig
	Proza
1917	Praatjies met die kinders
1922	Stories vir die kinders
1924	Kampstories
1927	Waar spoke speel
1928	As die natuur gesels I
	Wat agter lê en ander verhale
	As die natuur gesels II
1930	Wat agter lê en ander verhale
1931	As die natuur gesels II
	Die mossie wat wou ryk word
	Die wonderlike klok
	Die donker huis
1932	Galgsalmander
	Die rooi rotte en ander kortverhale
	Uit my Oosterse dagboek
1934	Paddastories vir die peetkind
	Die verbrande lyk
	Die moord op Muisenberg
1937	Die goue eier
	Die dwergvroutjie
1939	Moord in die Bosveld
1941	Die mossie wat wou ryk word
1980	O’Callaghan se waatlemoen en ander verhale (gekeur deur A.P. Grové)
	Die issiegrimmiebonso (gekeur deur Pieter W. Grobbelaar)
	Stormwrack
1989	Kritiese aanloop
1990	Literêre causerie
1999	So blomtuin-vol van kleure
	Uit die skatkis van die slampamperman (samesteller J.C. Kannemeyer)
2000	Chameleon on the gallows
2001	The valley: A trilogy
2006	The mask
	Non-fictie
1911	Common sense dietics
1912	The school nurse
1916	Skoolgesondheid
1918	Praatjies met die oumense
1920	Die Afrikaanse kind in siekte en gesondheid
1931	Die eerste gesondheidsleesboek vir Afrikaanse skole
1933	Kos vir die kenner
1936	The belly book or Diner’s guide
1937	Bushveld Doctor
1938	Jan van Riebeeck: die grondlegger van ’n blanke Suid-Afrika
	Die Groot Trek
1939	Die Hugenote
	A primary health reader for South African primary schools
1952	300 Years of Cape wine
1963	Polfyntjies vir die proe
1976	Cape cookery
1979	Dear Dr. Bolus
2003	Hierdie land van leuens
2004	Leipoldt’s food and wine
	Vertalingen
1924	Die swart tulp – Alexandre Dumas
	Natuursprokies – Carl Ewald

Bronnen, noten en/of referenties

Antonissen, Rob “Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede” Nasou Beperk Derde hersiene uitgawe Tweede druk 1964
APB-Komitee vir Skoolboeke “Die junior digbundel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Sesde druk 1963
Askes, H. en Landman, J.N. (samestellers) “Voorspraak” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe Tiende druk 1994
Beukes, Gerhard J. “Die moderne eenbedryf” J.L. van Schaik Bpk. Pretoria Vierde druk 1970
Beukes, Gerhard J. (red.) “Nuwe eenbedrywe” “J.L. van Schaik Bpk. Pretoria Eerste druk 1952
Beukes, Gerhard J. en Lategan, F.V. “Skrywers en rigtings” J.L. van Schaik Bpk. Pretoria Eerste uitgawe 1952