CHOP

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

CHOP (of R-CHOP) is een combinatiechemotherapie die wordt gebruikt bij de behandeling van verschillende non-hodgkinlymfomen (en de ziekte van Hodgkin in enkele gevallen). De naam is een acroniem van de geneesmiddelen (cytostatica) die onderdeel zijn van het therapieschema.

Schema's zoals (R-)CHOEP en (R-)CVP zijn op het schema gebaseerd.

Middel	[R]-CHOP-14 of [R]-CHOP-21	[R]-Maxi-CHOP	Toepassing	Toediening
Rituximab	375 mg/m²	375 mg/m²	Intraveneus of subcutaan	Dag 1
Cyclofosfamide	750 mg/m²	1200 mg/m²	Intraveneus	Dag 1
Hydroxydaunorubicine	50 mg/m²	75 mg/m²	Intraveneus	Dag 1
Oncovin / Vincristine	1.4 mg/m² (max. 2 mg)	2 mg	Intraveneus	Dag 1
Prednison of Prednisolon	40 mg/m²	100 mg	Oraal	Dagen 1-5

Andere namen voor Hydroxydaunorubicine zijn Doxorubicine en Adriamycine, de letters H, D en A worden in verschillende schema's gebruikt voor hetzelfde geneesmiddel.

Wanneer de monoklonale antistof rituximab onderdeel is van de behandeling wordt dit schema R-CHOP genoemd. Rituximab kan zowel subcutaan (middels een onderhuidse injectie) als intraveneus worden toegediend. Tijdens de eerste twee cycli wordt meestal gekozen voor een vertraagde intraveneuze toediening om te kunnen controleren of een allergische reactie optreedt. Als blijkt dat de patiënt het middel zonder problemen verdraagt, kan men besluiten een subcutane toediening toe te passen en de behandeltijd (het bezoek aan het behandelcentrum) zo te verkorten.

Afhankelijk van de ziekte en het stadium wordt deze kuur veelal in cycli van 14 of 21 dagen toegediend: de cyclus wordt respectievelijk op dag 15 of dag 22 herhaald.

Voorafgaand aan iedere cyclus controleert de arts het bloed van de patiënt. Indien het bloedbeeld onvoldoende is hersteld, wordt het schema minstens één week uitgesteld.

Het schema wordt doorgaans poliklinisch toegepast en duurt (afhankelijk van samenstelling en methode van toediening) 2 tot 10 uur. Voor, tussen en na de toediening van ieder geneesmiddel wordt een zoutoplossing toegepast, dit noemt men meestal "spoelen".

Bij aanhoudende neuropathie ten gevolge van vincristine wordt de dosis van het middel gereduceerd tot maximaal de helft, in andere gevallen wordt gebruik van het middel gestaakt.

Variaties

Vanwege de variaties in non-hodgkinlymfomen wordt niet iedere variant hetzelfde behandeld, derhalve bestaan variaties op het CHOP-schema.

CHOEP of R-CHOEP

CHOEP (of R-CHOEP) is een uitbreiding op het CHOP-schema: Etoposide wordt aan CHOP toegevoegd.

Wanneer rituximab onderdeel is van de behandeling wordt dit schema R-CHOEP genoemd.

R-CHOEP wordt voornamelijk gebruikt bij T-cel NHL en bij jonge patiënten met het diffuus grootcellig B-cellymfoom.

DA-EPOCH (Dose Adjusted EPOCH) is een zwaardere variatie op R-CHOEP. Deze wordt in Nederland slechts in een enkel geval toegepast.

CEOP of R-CEOP

CEOP bestaat uit:

Cyclofosfamide
Etoposide
Oncovin (Vincristine)
Prednison of Prednisolon

Wanneer rituximab onderdeel is van de behandeling wordt dit schema R-CEOP genoemd.

CVP of R-CVP

CVP is een (mildere) variatie op het CHOP-schema (zonder Hydroxydaunorubicine).

CVP wordt veelal gebruikt voor indolente non-hodgkinlymfomen (lymfoplasmacytair lymfoom, ziekte van Waldenström, marginalezonelymfoom, folliculair lymfoom) en chronische lymfatische leukemie.

CVP bestaat uit:

In CVP wordt de O uit CHOP (voor Oncovin) aangeduid met de V voor Vincristine, CVP wordt daarom ook wel COP genoemd.

Wanneer rituximab onderdeel is van de behandeling wordt dit schema R-CVP (of R-COP) genoemd.

Ondersteunende medicatie

Ondersteunende medicatie bij deze kuur bestaat vaak uit laxeermiddelen, dexamethason, ondansetron of granisetron, aprepitant en enkele (andere) anti-emetica zoals metoclopramide. Wanneer rituximab onderdeel is van de behandeling worden clemastine (tavegyl) en paracetamol gebruikt om een allergische reactie te onderdrukken.

Bijwerkingen

Bijwerkingen bij alle CHOP-gerelateerde schema's bestaan uit:

Obstipatie, kan worden ondervangen door het gebruik van laxeermiddelen
Haaruitval in veel gevallen (minder vaak bij de mildere schema's), meestal wordt het haar slechts wat dunner
Neuropathie bij vincristine (oncovin), tijdelijk of permanent
Misselijkheid, kan deels worden ondervangen door het gebruik van anti-emetica
Vermoeidheid
Euforie, stemmingswisselingen en onrust bij prednison of prednisolon
Neutropenie in enkele gevallen
Verminderde afweer en verhoogde gevoeligheid voor infecties
Verminderde vruchtbaarheid ten gevolge van cyclofosfamide, deze bijwerking kan tijdelijk of permanent zijn
Bij hydroxydaunorubicine (ook wel adriamycine of doxorubicine) kan de urine rood aankleuren (slechts op de dag van de toediening) en het haar kan een rode gloed krijgen
Huidreacties zoals netelroos
Verminderde pompfunctie van het hart, hartschade

Zie ook

ABVD
DHAP

Bronnen, noten en/of referenties

Vademecum Hematologie, NON-HODGKIN LYMFOMEN (NHL), website Erasmus MC, 13 december 2018