Charkiv

stad in Oekraïne
(Doorverwezen vanaf Charkow)
Zie Charkov (rivier) voor de gelijknamige rivier.

Charkiv (Oekraïens: Харків, [ˈxɑrkiu̯], Charkiv (uitspraak)) of Charkov (Russisch: Харьков, [ˈxarʲkəf], Charkov (uitspraak)) is de op een na grootste stad van Oekraïne en is de hoofdstad van de gelijknamige oblast. De stad bevindt zich in het noordoosten van het land en heeft circa 1,4 miljoen inwoners (2021). De stad is een van de belangrijkste culturele, industriële en universitaire centra van het land.

Charkiv
Харків
Plaats in Oekraïne Vlag van Oekraïne
Vlag van Charkiv
Wapen van Charkiv
Charkiv (Oekraïne)
Charkiv
Situering
Oblast Charkiv
Coördinaten 49° 58′ NB, 36° 17′ OL
Algemeen
Oppervlakte 306 km²
Inwoners
(2021[1])
1.433.886
(5022 inw./km²)
Hoogte 200 m
Politiek
Burgemeester Ihor Terechov
Overig
Postcode 61000-61499
Netnummer (0)57
Aantal rayons (stadsdistricten) 9
Website Officiële website
Foto's
Stadsbeeld met in het midden de Kathedraal van de Ontslapenis van de Moeder Gods
Stadsbeeld met in het midden de Kathedraal van de Ontslapenis van de Moeder Gods
Portaal  Portaalicoon   Oost-Europa

Geschiedenis

bewerken

Charkiv werd in 1654 gesticht door kozakken, die onder leiding van Bogdan Chmielnicki in opstand waren gekomen tegen het Poolse bewind. Ze plaatsten zich onder bescherming van tsarina Catharina de Grote, en in 1667 werd het oostelijk deel met Charkiv als hoofdstad overgedragen aan Rusland.

In 1805 kreeg de stad een universiteit. Van 1917 tot 1934 was het de hoofdstad van de Oekraïense SSR, totdat Kiev deze functie overnam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vier veldslagen in de regio uitgevochten, waaronder de Eerste Slag om Charkov, de Tweede Slag om Charkov en de Derde Slag om Charkov.

Tijdens de Russische invasie van Oekraïne in 2022 werd de Slag om Charkov geleverd. Russische eenheden wisten delen van de stad te veroveren en een groot deel van het culturele centrum en omringende woonwijken werden getroffen door Russische raketaanvallen.[2]

In mei 2022 begonnen Oekraïense troepen een tegenoffensief om Russische troepen uit de stad en naar de internationale grens te verdrijven. Op 12 mei meldde het ministerie van Defensie van het Verenigd Koninkrijk dat Rusland eenheden uit het Charkiv-gebied had teruggetrokken. Russische artillerie en raketten blijven binnen het bereik van de stad; Charkiv blijft lijden onder beschietingen en raketaanvallen.

Geografie

bewerken

Charkiv ligt in het noordoosten van Oekraïne in de historische Sloboda Oekraïne regio waarvan het de belangrijkste stad is. Charkov ligt aan de rivieren Charkov, Lopan en Udy die bij de stad in de Severski Donets uitmonden.

Klimaat

bewerken

Er heerst een vochtig continentaal klimaat (volgens de klimaatclassificatie van Köppen) met koude, sneeuwrijke winters en hete zomers. De gemiddelde temperatuur in januari is -4,6 °C en in juli +21,3 °C. Er valt gemiddeld 513 millimeter neerslag per jaar waarvan het meeste in juni en juli.

Inwoners

bewerken

Volgens de Sovjet-volkstelling van 1989 had de stad 1.593.970 inwoners. In 1991 was de bevolking gedaald tot 1.510.200 mensen, inclusief de 1.494.200 permanente inwoners. Charkov is de op een na grootste stad van Oekraïne na Kiev, de hoofdstad. Bij die volkstelling bleek dat de inwoners de volgende etnische achtergrond hadden: 50,38% Oekraïens, 43,63% Russisch, 3% Joods, 0,75% Wit-Russisch en alle anderen opgeteld (meer dan 25 minderheden) 2,24%. 28,9% had als moedertaal Oekraïens in 1989, 70,0% Russisch.

In 2001 had 62,8% een Oekraïense achtergrond en 33,2% een Russische achtergrond. Het aandeel met Oekraïense moedertaal steeg naar 31,8% en het Russische aandeel nam af naar 65,9%. Men kan zich etnisch Oekraïens voelen en Russischtalig zijn en/of volgeling zijn van het patriarchaat van Moskou.

De oblast Charkov is in meerderheid Oekraïenstalig. Bij de volkstelling van 2001 gaf 53,8% van de bevolking van de regio Charkov aan het Oekraïens als moedertaal te hebben, 3,3 procentpunt meer dan in 1989. Het Russisch wordt als moedertaal door 44,3% van de bevolking gesproken, een afname van 3,8 procentpunt sinds 1989.

Bestuurlijke indeling

bewerken
 
Administratieve indeling Charkiv

Charkiv is de hoofdstad van de oblast Charkiv en ook van het daarbinnen gelegen district Charkiv. De gemeente is onderverdeeld in negen rajons:

  1. Cholodna Hora rajon (Холодногірський район)
  2. Sjevtsjenko rajon (Шевченківський район)
  3. Kiev rajon (Київський район))
  4. Moskou rajon (Московський район)
  5. Nemysjlja rajon (Немишлянський район)
  6. Industrie rajon (Індустріальний район)
  7. Sloboda rajon (Слобідський район))
  8. Osnova rajon (Основ'янський район)
  9. Nova Bavaria rajon (Новобаварський район)

Infrastructuur

bewerken

Sinds 1975 beschikt de stad over een metro. Luchthaven Charkov Osnova ligt in het zuidoosten van de stad en is van 2008 tot 2011 gerenoveerd en uitgebreid. De hoofdwegen M03, M18 en M20 verbinden de stad met de rest van het land.

Recreatie

bewerken

Bezienswaardigheden

bewerken
 
Annunciatiekathedraal in Charkov

Charkov heeft meerdere musea waaronder een historisch museum, een museum voor beeldende kunsten. Dit museum is ontworpen door de architect Aleksej Beketov. De collectie bestaat uit Russische kunst uit de 19de en vroege 20ste eeuw. Hoogtepunt is de kamer met werken van Ilja Repin. Voorheen was het groter gehuisvest en bezat toen de grootste collectie Russische kunst na de Hermitage.

De stad sponsorde de Hnat Khotkevych International Music Competition of Performers of Ukrainian Folk Instruments dat sinds 1997 elke drie jaar gehouden werd. In 2010 is het geannuleerd door het Ministerie van Cultuur twee dagen voor de opening.[3]

 
Embleem Charkov voor EURO 2012

Charkov heeft meerdere voetbalclubs waarvan Metalist Charkov en FK Charkov de bekendste zijn. Verder spelen Helios Charkov en damesvoetbalclub Zhytlobud-1 in de stad. Charkov was speelstad tijdens het Europees kampioenschap voetbal 2012 en daarvoor werd het Metaliststadion verbouwd en uitgebreid.

Met ijshockeyclub Charkov Akuly is de stad vertegenwoordigd in de Professional Hockey League en rugbyclub RC Olimp is een van de topteams in Oekraïne.

Economie

bewerken

Charkov is van oudsher het administratieve centrum van de regio. Er is veel industrie gevestigd waaronder de tankproducenten Morozov en Malysjev. Andere industriële ondernemingen zijn Chartron (luchtvaart en nucleaire elektrotechniek) en Turboatom (turbines). De wapenindustrie is na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie sterk teruggelopen. De stad heeft verder vier grote markten.

Markten

bewerken

Markten in Charkov zijn:

  • Barabasjovo (Barabashka, Baraban), de grootste in Oekraïne (op de tweede plaats Odessa zeven kilometer) en een van de grootste in oostelijk Europa.
  • Blagovesjinski (Blagbaz)
  • Konni (paardenmarkt)
  • Rajski (boekenmarkt)

Onderwijs

bewerken

Charkov heeft drie universiteiten, de Universiteit van Charkov (12.000 studenten), de Nationale Technische Universiteit 'Polytechnisch Instituut Charkov' (NTU KhPI, 20.000 studenten) en de Nationale Mykola-Schukovski - Lucht- en Ruimtevaartinstituut Charkov (KhAI, 7.000 studenten). Daarnaast zijn er nog meerdere (private) onderzoeksinstituten in de stad gevestigd.

Geboren in Charkiv

bewerken
bewerken
  • (en) (uk) (ru) Gemeente Charkov
Zie de categorie Kharkiv van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.