Slangenhalsschildpadden
Slangenhalsschildpadden[1] of langnekmoerasschildpadden[2] (Chelidae) zijn een familie van schildpadden.
| Slangenhalsschildpadden | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Exemplaren van de macquarischildpad (Emydura macquarii) in Adelaide, Australië. | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Familie | |||||||||||
| Chelidae Gray, 1825 | |||||||||||
| |||||||||||
| Matamata (Chelus fimbriatus) | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Slangenhalsschildpadden op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
Naam en indeling
bewerkenDe slangenhalsschildpadden worden vertegenwoordigd door 69 verschillende soorten, verdeeld over 15 geslachten. Hiervan er zes monotypisch, dit wil zeggen dat ze worden vertegenwoordigd door slechts een enkele soort.[3] De geslachten worden verder onverdeeld in vier onderfamilies, waarvan er twee eveneens monotypisch zijn; Hydromedusinae (Hydromedusa) en Pseudemydurinae (Pseudemydura).
De naam Chelidae is afgeleid van het bekendste geslacht Chelus, en deze naam is op zijn beurt weer afgeleid van het Griekse χέλυς (khélus), dat schildpad betekent.
Evolutie
bewerkenFossielen uit het Krijt zijn gevonden in Argentinië en meer recente soorten zijn als fossiel bekend uit het Paleogeen (Naiadochelys patagonia). Vertegenwoordigers van de moderne Zuid-Amerikaanse slangenhalsschildpadden uit het geslacht Hydromedusa zijn al bekend sinds het late Eoceen.[4] In collecties zijn vele tientallen fossielen van slangenhalsschildpadden bekend, uit verschillende tijdvakken en meestal in de omgeving van Australië, Zuid-Amerika en Indonesië. De soort Chelone costata echter werd aangetroffen in sedimenten uit het Krijt in Tilgate (Verenigd Koninkrijk).[5]
Uiterlijke kenmerken
bewerkenSlangenhalsschildpadden hebben een relatief afgeplat lichaam, de kop is eveneens afgeplat en is daarnaast erg groot of breed. De achterpoten zijn voorzien van goed ontwikkelde zwemvliezen. Met name soorten uit de geslachten Chelodina en Hydromedusa doen de familienaam eer aan en hebben een zeer lange, bijna slang-achtige nek. De soorten worden in de regel niet groter dan vijftig centimeter, de kleinste soorten blijven rond vijftien cm.
Verspreiding en habitat
bewerkenAlle moderne soorten leven in Australië, in Azië in de omgeving van Indonesië en een aantal soorten leeft in Zuid-Amerika. Slangenhalsschildpadden zijn vrij sterk tot zeer sterk aan water gebonden en leven in rivieren, kleine stroompjes en andere stromende wateren.
Levenswijze
bewerkenSommige soorten gebruiken de cloaca om zuurstof op te nemen uit het water. Van enkele soorten is bekend dat ze de eieren afzetten onder water, wat erg ongewoon is binnen de reptielenwereld.[6]
Taxonomie
bewerkenDe familie omvat de volgende geslachten, met de auteur, het soortenaantal en het verspreidingsgebied:
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 137. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ D Hillenius ea (1971). Spectrum Dieren Encyclopedie Deel X. Uitgeverij Het Spectrum, Pagina 1175. ISBN 90 274 2091 2.
- ↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Chelidae.
- ↑ C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour, Turtles of the world - Side-necked turtles (Chelidae).
- ↑ Fossil Works, Chelidae. Geraadpleegd op 16 november 2023.
- ↑ Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons (2021). Turtles of the World - A Guide tot Every Family. Princeton University Press, Pagina 188. ISBN 9780691223223.
Bronnen
- (en) – Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons - Turtles of the World - A Guide tot Every Family – Pagina 188 – 2021 – Princeton University Press – ISBN 9780691223223
- (en) – C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour - Turtles of the world - Side-necked turtles (Chelidae) - Website
- (en) Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Chelidae - Website Geconsulteerd 3 april 2016
- (en) - Peter Paul van Dijk, John B. Iverson, Anders G. J. Rhodin, H. Bradley Shaffer & Roger Bour - Turtles of the World, 7th Edition: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution with Maps, and Conservation Status - ISSN 10887105 (2014) - Website
