Dwergcicaden
familie uit de superfamilie Membracoidea
(Doorverwezen vanaf Cicadellidae)
Dwergcicaden of bladspringers (Cicadellidae) zijn een familie van insecten die behoren tot de onderorde cicaden (Auchenorrhyncha). Er zijn ongeveer 20.000 beschreven soorten.[2]
| Dwergcicaden Fossiel voorkomen: Krijt[1] – heden | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| |||||||||||
| Rododendroncicade (Graphocephala fennahi) | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Familie | |||||||||||
| Cicadellidae Latreille, 1802 | |||||||||||
_Plate676.jpg)
| |||||||||||
| Ledra aurita | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Dwergcicaden op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
Kenmerken
bewerkenHet slanke 0,3 tot 2 cm lange lichaam is over het algemeen bruin of groen, soms met felgekleurde strepen of stippen.
Leefwijze
bewerkenDwergcicaden leven zonder uitzondering van plantensappen en zuigen het voedsel op middels de tot zuigsnuit omgebouwde monddelen. Ze zijn zeer beweeglijk. Volwassen cicaden springen of vliegen bij de geringste verstoring weg, terwijl de onvolwassen, nog ongevleugelde, cicaden naar de schaduwzijde van een blad of naald rennen. Hierdoor valt de aanwezigheid van dwergcicaden nauwelijks op.
Voortplanting
bewerkenHet legsel bestaat uit honderden eitjes, verdeeld over 6 tot 8 weken.
Schade aan planten
bewerkenEen aantal soorten is schadelijk in de land- en tuinbouw en met name in kassen kunnen ze massaal voorkomen. De schade bestaat uit vraatschade die zich uit in kleine stippeltjes die een rij vormen, ook kunnen verschillende plantenziektes worden overgebracht. Onder de aangetaste gewassen vallen: rijst, maïs, katoen en suikerriet.
Taxonomie
bewerkenDe volgende taxa zijn bij de familie ingedeeld:
- Geslacht Apheliona Kirkaldy, 1907
- Geslacht Hishimonus
- Geslacht Metapocirtus O.G. Costa, 1834
- Onderfamilie Agalliinae
- Onderfamilie Aphrodinae
- Onderfamilie Arrugadiinae Linnavuori, 1965
- Onderfamilie Bathysmatophorinae Anufriev, 1978
- Onderfamilie Cicadellinae
- ....
- ....
- ....
- Geslacht Sochinsogonia Young, 1986[3]
- ....
- ....
- ....
- Onderfamilie Coelidiinae
- Onderfamilie Deltocephalinae
- ....
- Tribe Drabescini Ishihara, 1953
- ....
- Subtribe Paraboloponina Ishihara
- Geslacht Athysanopsis Matsumura, 1914
- Geslacht Bhatia Distant, 1908
- Geslacht Bhatiahamus Lu & Zhang, 2014
- Geslacht Canopyana Viraktamath & Srinivasa, 2006
- Geslacht Carvaka Distant, 1918
- Geslacht Divus Distant, 1908
- Geslacht Drabescoides Kwon & Lee, 1979
- Geslacht Dryadomorpha Kirkaldy, 1906
- Geslacht Eminea Seven, 1997
- Geslacht Favintiga Webb, 1981
- Geslacht Halimunella Kamitani, 2012
- Geslacht Hybrasil Kirkaldy, 1907
- Geslacht Indokutara Viraktamath, 1998
- Geslacht Isaca Walker, 1857
- Geslacht Jamitettix Matsumura, 1940
- Geslacht Karoseefa Webb, 1981
- Geslacht Kotabala Viraktamath, 1998
- Geslacht Kutara Distant, 1908
- Geslacht Megabyzus Distant, 1908
- Geslacht Mysolis Kirkaldy, 1904
- Geslacht Nakula Distant, 1918
- Geslacht Nirvanguina Zhang & Webb, 1996
- Geslacht Oceanopona Linnavuori, 1960
- Geslacht Odmiella Linnavuori, 1978
- Geslacht Odzalana Linnavuori, 1969
- Geslacht Omanella Merino, 1936
- Geslacht Parabolopona Matsumura, 1912
- Geslacht Parohinka Webb, 1981
- Geslacht Rhutelorbus Webb, 1981
- Geslacht Roxasella Merino, 1936
- Geslacht Roxasellana Zhang & Zhang, 1998
- Geslacht Sombakidia Zhang & Webb, 1996
- Geslacht Stenomiella Evans, 1955
- Geslacht Tengatka Zhang & Webb, 1996
- Geslacht Tenompoella Zhang & Webb, 1996
- Geslacht Waigara Zhang & Webb, 1996
- Geslacht Welmaya Zhang & Webb, 1996
- ....
- ....
- Onderfamilie Dorycephalinae
- Onderfamilie Eupelicinae
- Onderfamilie Eurymelinae Amyot & Serville, 1843
- Onderfamilie Evacanthinae Metcalf, 1939
- Onderfamilie Gyponinae
- Onderfamilie Hecalinae
- Onderfamilie Hylicinae Distant, 1908
- Onderfamilie Iassinae
- Onderfamilie Idiocerinae
- Onderfamilie Ledrinae
- Onderfamilie Macropsinae
- Onderfamilie Megophthalminae
- Onderfamilie Mileewaninae Evans, 1947
- Onderfamilie Neobalinae Linnavuori, 1959
- Onderfamilie Neocoelidiinae Oman, 1943
- Onderfamilie Neopsinae Linnavuori, 1978
- Onderfamilie Nioniinae Oman, 1943
- Onderfamilie Nirvaninae Baker, 1923
- Onderfamilie Penthimiinae
- Onderfamilie Portaninae Linnavuori, 1959
- Onderfamilie Signoretiinae Baker, 1915
- Onderfamilie Stegelytrinae
- Onderfamilie Tartessinae Distant, 1908
- Onderfamilie Typhlocybinae
- Onderfamilie Ulopinae Le Peletier & Serville, 1825
- Onderfamilie Xestocephalinae
Soorten
bewerkenEnkele bekendere soorten zijn:
- Aphrodes bicinctus (verschillende planten uit de aronskelkfamilie)
- Evacanthus interruptus
- Graphocephala fennahi (rododendron)
- Ledra aurita (oorcicade)
- Empoasca decipiens (veel verschillende planten)
- Eupteryx atropunctata (zonnebloemen)
- Edwardsiana rosae (rozen)
- Ribautiana tenerrima (bramen, frambozen, aardbeien)
- Viridicerus ustulatus (witte abeel en grauwe abeel)
In Nederland waargenomen soorten
bewerken- Genus: Acericerus
- Genus: Adarrus
- Genus: Agallia
- Genus: Aguriahana
- Genus: Alebra
- Genus: Allygidius
- Genus: Allygus
- Genus: Alnetoidea
- Alnetoidea alneti - (Gele vruchtboomcicade)
- Genus: Anaceratagallia
- Genus: Anoscopus
- Genus: Aphrodes
- Genus: Arboridia
- Genus: Arocephalus
- Genus: Arthaldeus
- Genus: Artianus
- Genus: Athysanus
- Genus: Balcanocerus
- Genus: Balclutha
- Genus: Batracomorphus
- Genus: Calamotettix
- Genus: Chlorita
- Genus: Cicadella
- Cicadella lasiocarpae
- Cicadella viridis - (Groene rietcicade)
- Genus: Cicadula
- Genus: Circulifer
- Genus: Conosanus
- Genus: Cosmotettix
- Genus: Deltocephalus
- Genus: Dikraneura
- Genus: Doratura
- Genus: Dryodurgades
- Genus: Edwardsiana
- Edwardsiana avellanae
- Edwardsiana bergmani
- Edwardsiana candidula
- Edwardsiana crataegi - (Appelbladcicade)
- Edwardsiana diversa
- Edwardsiana flavescens
- Edwardsiana frustrator
- Edwardsiana geometrica
- Edwardsiana gratiosa
- Edwardsiana ishidai
- Edwardsiana lamellaris
- Edwardsiana lethierryi
- Edwardsiana platanicola
- Edwardsiana plebeja
- Edwardsiana plurispinosa
- Edwardsiana prunicola
- Edwardsiana rosae - (Rozecicade)
- Edwardsiana salicicola
- Edwardsiana spinigera
- Edwardsiana tersa
- Edwardsiana ulmiphagus
- Genus: Elymana
- Genus: Emelyanoviana
- Genus: Empoasca
- Empoasca affinis
- Empoasca decipiens
- Empoasca pteridis
- Empoasca vitis - (Fuchsiacicade)
- Genus: Erotettix
- Genus: Errastunus
- Genus: Errhomenus
- Genus: Erythria
- Genus: Erzaleus
- Genus: Eupelix
- Genus: Eupterycyba
- Genus: Eupteryx
- Eupteryx artemisiae
- Eupteryx atropunctata - (Chrysantecicade)
- Eupteryx aurata
- Eupteryx calcarata
- Eupteryx collina
- Eupteryx curtisii
- Eupteryx cyclops
- Eupteryx decemnotata
- Eupteryx filicum
- Eupteryx florida
- Eupteryx immaculatifrons
- Eupteryx melissae
- Eupteryx notata
- Eupteryx origani
- Eupteryx rostrata
- Eupteryx signatipennis
- Eupteryx stachydearum
- Eupteryx tenella
- Eupteryx thoulessi
- Eupteryx urticae
- Eupteryx vittata
- Genus: Eurhadina
- Genus: Euscelidius
- Genus: Euscelis
- Genus: Evacanthus
- Genus: Fagocyba
- Genus: Fieberiella
- Genus: Forcipata
- Genus: Fruticidia
- Genus: Goniagnathus
- Genus: Graphocephala
- Graphocephala fennahi - (Rododendroncicade)
- Genus: Graphocraerus
- Genus: Grypotes
- Genus: Hardya
- Genus: Hauptidia
- Genus: Henschia
- Genus: Hephathus
- Hephathus nanus - (Dwergmaskercicade)
- Genus: Hishimonus
- Genus: Iassus
- Genus: Idiocerus
- Genus: Idiodonus
- Genus: Japananus
- Genus: Jassargus
- Genus: Kyboasca
- Genus: Kybos
- Genus: Lamprotettix
- Genus: Ledra
- Ledra aurita - (Oorcicade)
- Genus: Liguropia
- Genus: Limotettix
- Genus: Lindbergina
- Genus: Linnavuoriana
- Genus: Macropsis
- Macropsis albae - (Schietwilgmaskercicade)
- Macropsis brabantica - (Brabantse maskercicade)
- Macropsis cerea - (Gewone maskercicade)
- Macropsis fuscinervis
- Macropsis fuscula - (Frambozenmaskercicade)
- Macropsis glandacea - (Iepenmaskercicade)
- Macropsis graminea - (Zwarte populieren maskercicade)
- Macropsis gravesteini - (Grote maskercicade)
- Macropsis haupti - (Gebandeerde maskercicade)
- Macropsis impura - (Kleine maskercicade)
- Macropsis infuscata - (Boswilgmaskercicade)
- Macropsis marginata - (Bonte maskercicade)
- Macropsis megerlei - (Rozenmaskercicade)
- Macropsis najas
- Macropsis notata - (Driepuntsmaskercicade)
- Macropsis prasina - (Groene maskercicade)
- Macropsis scotti - (Bramenmaskercicade)
- Macropsis scutellata - (Brandnetelmaskercicade)
- Macropsis vicina - (Abeelmaskercicade)
- Macropsis viridinervis - (Amandelwilgmaskercicade)
- Genus: Macrosteles
- Macrosteles cristatus
- Macrosteles fieberi
- Macrosteles frontalis
- Macrosteles horvathi
- Macrosteles laevis
- Macrosteles lividus
- Macrosteles ossiannilssoni
- Macrosteles quadripunctulatus
- Macrosteles sardus
- Macrosteles septemnotatus
- Macrosteles sexnotatus
- Macrosteles sordidipennis
- Macrosteles spinosus
- Macrosteles variatus
- Macrosteles viridigriseus
- Genus: Macustus
- Genus: Megophthalmus
- Genus: Metalimnus
- Genus: Metidiocerus
- Genus: Mocuellus
- Genus: Mocydia
- Genus: Mocydiopsis
- Genus: Neoaliturus
- Genus: Notus
- Genus: Oncopsis
- Oncopsis alni - (Elzenmaskercicade)
- Oncopsis appendiculata
- Oncopsis avellanae - (Hazelnootmaskercicade)
- Oncopsis carpini - (Haagbeukmaskercicade)
- Oncopsis flavicollis - (Gewone berkenmaskercicade)
- Oncopsis subangulata
- Oncopsis tristis - (Kleine berkenmaskercicade)
- Genus: Ophiola
- Genus: Opsius
- Genus: Orientus
- Genus: Ossiannilssonola
- Genus: Paluda
- Genus: Paradorydium
- Genus: Paralimnus
- Genus: Paramesus
- Genus: Pediopsis
- Pediopsis tiliae - (Lindemaskercicade)
- Genus: Penestragania
- Genus: Penthimia
- Genus: Pithyotettix
- Genus: Placotettix
- Genus: Planaphrodes
- Genus: Platymetopius
- Genus: Populicerus
- Genus: Psammotettix
- Genus: Recilia
- Genus: Rhopalopyx
- Genus: Rhytidodus
- Genus: Rhytistylus
- Genus: Ribautiana
- Genus: Sagatus
- Genus: Sardius
- Genus: Sorhoanus
- Genus: Speudotettix
- Genus: Stenidiocerus
- Genus: Streptanus
- Genus: Stroggylocephalus
- Genus: Synophropsis
- Genus: Thamnotettix
- Genus: Tremulicerus
- Genus: Turrutus
- Genus: Typhlocyba
- Typhlocyba quercus - (Gevlekte eikencicade)
- Genus: Ulopa
- Ulopa reticulata - (Heidecicade)
- Genus: Verdanus
- Genus: Viridicerus
- Genus: Wagneripteryx
- Genus: Zonocyba
- Genus: Zygina
- Genus: Zyginella
- Genus: Zyginidia
Externe link
bewerkenBronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ Dietrich CH, Perkovsky E. (2019) First record of Cicadellidae (Insecta, Hemiptera, Auchenorrhyncha) from Eocene Sakhalinian amber. ZooKeys 886: 127-134. DOI:10.3897/zookeys.886.38828.
- ↑ Juliëtte Pijnacker et al - Universiteit van Wageningen, Geïntegreerde bestrijding van cicaden in de glastuinbouw[dode link].
- ↑ Young, D.A. (1986) Taxonomic study of the Cicadellinae (Homoptera: Cicadellidae), Part 3. Old World Cicadellini. Technical Bulletin of the North Carolina Agricultural Research Service, Raleigh, North Carolina, 639 pp.
Bronnen
- (nl) Juliëtte Pijnacker, Pierre Ramakers, Marc van Slooten, Laxmi Kok, Ada Leman & Anette Bulla - Universiteit van Wageningen - Geïntegreerde bestrijding van cicaden in de glastuinbouw - Website
- David Burnie (2001) - Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).