Cor van Gogh

Nederlands emigrant, tekenaar en soldaat (1867–1900)

Cornelis Vincent (Cor) van Gogh (Zundert, 17 mei 1867 - Brandfort (Oranje Vrijstaat), 14 april 1900) was een Nederlandse emigrant, tekenaar en soldaat in Zuid-Afrika.[1]

Cor van Gogh
Cor van Gogh
Algemene informatie
Volledige naam Cornelis Vincent van Gogh
Geboren 17 mei 1867
Zundert, Vlag van Nederland Nederland
Overleden 14 april 1900
Brandfort, Vlag van de Oranje Vrijstaat Oranje Vrijstaat
Doodsoorzaak Geweerschot
Nationaliteit(en) Vlag van Nederland Nederlandse
Beroep(en) mijnwerker, tekenaar
Bekend van broer van Vincent van Gogh
Familie
Broer(s) Vincent van Gogh

Van Gogh, de jongste broer van de schilder Vincent van Gogh, groeide op in een domineesgezin in Zundert. In 1871 verhuisde hij met zijn ouders en zusje Willemina (de andere kinderen waren reeds volwassen) naar Etten, waar zijn vader een nieuwe benoeming als dominee had gekregen. Hier volgde hij de lagere en middelbare school.

Emigratie en werk

bewerken

In 1889 emigreerde Van Gogh op tweeëntwintigjarige leeftijd naar de provincie Transvaal in de Zuid-Afrikaansche Republiek als onderdeel van een kleine emigratiegolf van Nederlanders op zoek naar een betere toekomst door de mogelijkheid om goud te winnen of in het leger te gaan dienen. Hij werkte aanvankelijk als mijnwerker in een mijn in Germiston maar werd spoedig daarna aangenomen als tekenaar voor de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij (NZASM). Voor deze maatschappij tekende hij vele stations en treinemplacementen als documentatie voor de bedrijfsbrochures en de ondernemingsliteratuur en archieven.

Oorlog en overlijden

bewerken

Tijdens de Tweede Boerenoorlog tegen de Britten nam hij dienst in een Boerencommando en werd in maart 1900 krijgsgevangen gemaakt door de Britten. Hij werd ziek in de ziekenboeg van het concentratiekamp van Brandfort opgenomen in de andere zojuist ingelijfde Boerenrepubliek Oranje Vrijstaat. Hier stierf hij op 14 april 1900 aan een opgelopen geweerschot. Het Transvaalse Rode Kruis stelde dat dit een ongeluk was door eigen toedoen, maar er zijn bronnen die dat in twijfel trekken.

Toneelstuk en film

bewerken

Over het tragische leven van Cor van Gogh werd in 2006 in België onder regie van Daleen Krige in het Gentse Theater Tinnenpot een toneelvoorstelling opgevoerd onder de titel Moe Nie Huil nie, moe nie treur nie in het Afrikaans. Cor van Gogh komt tevens voor in de speelfilm Vincent & Theo van de Amerikaanse regisseur Robert Altman uit 1990. De rol van Cor wordt daarin vertolkt door Jim de Groot.

  1. Chris Schoeman, Die onbekende van Gogh: die lewe van Cornelis van Gogh, van Nederland tot Suid-Afrika, Kaapstad, Zebra Press, 2015.]