Ultimas - Vlaamse Cultuurprijzen

De Ultimas - Vlaamse Cultuurprijzen (voorheen Cultuurprijzen Vlaanderen) zijn prijzen die door de Vlaamse Gemeenschap aan personen of organisaties van verschillende cultuuruitingen worden toegekend.

De prijzen werden ingesteld in 2003. Zij vervingen onder andere de Belgische driejaarlijkse literaire Staatsprijzen, die werden toegekend aan schrijvers in de disciplines toneelliteratuur, verhalend proza, essay en kritiek, jeugdliteratuur, vertalingen en poëzie. Sinds de uitreiking in 2017 hebben de prijzen een nieuwe naam en heten ze de Ultimas.

Met de nieuwe Cultuurprijzen worden ook andere cultuuruitingen bekroond. Doorheen de jaren traden er verschuivingen op in de categorieën waarin prijzen werden uitgereikt. De 15 categorieën waarin sinds 2003 prijzen werden uitgereikt zijn: Algemene Culturele Verdienste, Amateurkunsten, Architectuur en Toegepaste Kunsten, Circus (afwisselend met Cultureel Ondernemerschap), Cultureel Ondernemerschap (om de twee jaar), Muziek, Roerend en Immaterieel Erfgoed, film (sinds 2022 uitgebreid met Visuele Media), Beeldende Kunst, Letteren, Podiumkunsten en Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk. Sinds de Ultimas 2021 (uitgereikt op 10 mei 2022) is hieraan de Publieksprijs en de nieuwe categorie Opkomend Talent toegevoegd. Deze wordt om de twee jaar afwisselend met Digitale Kunst uitgereikt.

De jury van experts wordt benoemd door de Minister van Cultuur. Die jury stelt een shortlist samen van kandidaten die in het vorige jaar een boeiende culturele prestatie hebben geleverd en destilleert daaruit drie genomineerden. De laureaten - zowel een organisatie als een persoon kan in aanmerking komen - worden een aantal weken voor de officiële uitreiking uitgenodigd door de minister. Pas tijdens de awardshow worden de laureaten bekendgemaakt aan het brede publiek.

Aan een prijs is een bedrag van 12.500 euro verbonden. Voor de Ultimas voor Algemene Culturele Verdienste reserveert de Vlaamse overheid 20.000 euro. Elke laureaat ontving van 2017 tot en met 2018 een bronzen beeldje (La ultima isla) van de hand van kunstenaar Philip Aguirre. Van 2019 tot en met 2021 ontvingen de winnaars een award gemaakt door kunstenaar Stefaan Dheedene. Tijdens de uitreiking op 10 mei 2022 werd een nieuwe award, ontworpen door kunstenaar Daan Gielis, uitgereikt.

Winnaars

Ultimas 2023 - uitgereikt op 30 april 2024 in de AED Studios

• Algemene culturele verdienste: Bas Smets
• Beeldende kunst: Marianne Berenhaut
• Film en visuele media: Baloji
• Muziek: Bryggen
• Roerend en immaterieel erfgoed: GUM & Plantentuin
• Podiumkunsten: Alexander Vantournhout
• Cultureel ondernemerschap: Onkruid
• Literatuur: Elvis Peeters
• Architectuur: vzw Rotor
• Opkomend talent: Aya Sabi
• Amateurkunsten: Het Scheldeoffensief
• Sociaal-cultureel volwassenenwerk: Liga voor Mensenrechten

Ultimas 2022 - uitgereikt op 16 mei 2023 in Tour & Taxis

• Algemene culturele verdienste: Sidi Larbi Cherkaoui
• Amateurkunsten: Brassband Willebroek
• Architectuur en Toegepaste Kunsten: Marie-José Van Hee
• Beeldende Kunst: Ann Veronica Janssens
• Circus: ADM-VZW
• Digitale Kunst: Alex Verhaest
• Film & Visuele Media: Angelo Tijssens
• Letteren: Joke van Leeuwen
• Muziek: Charlotte Adigéry & Bolis Pupul
• Podiumkunsten: Studio Orka
• Roerend en Immaterieel Erfgoed: de klaroenblazers van de Last Post
• Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk: Sankaa vzw
• Publieksprijs: Studio 100, voor de musical Vergeet Barbara

Ultimas 2021 - uitgereikt op 10 mei 2022 in de Singel

• Algemene culturele verdienste: Reinhilde Decleir
• Letteren: Annelies Verbeke
• Amateurkunsten: Belgische Improvisatie Liga
• Roerend en Immaterieel Erfgoed: De Borgerhoutse reuzenstoet
• Opkomend Talent: Gorges Ocloo
• Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk: Grootouders voor het klimaat
• Cultureel Ondernemerschap: Hnita Jazz Club
• Architectuur en Toegepaste Kunsten: Horst Arts & Music
• Film en Visuele Media: Kaat Beels en Nathalie Basteyns
• Beeldende Kunst: Kobe Matthys (Agentschap)
• Muziek: Lieselot De Wilde
• Podiumkunsten: Lucinda Ra
• Publieksprijs: Docureeks Tegenwind

Ultimas 2020 – Uitgereikt op 18 mei 2021 in Landcommanderij Alden Biesen

• Algemene Culturele Verdienste: Philippe Herreweghe
• Amateurkunsten: Moving Ground
• Architectuur: André Loeckx
• Beeldende kunst: Luc Lambrecht
• Circus: Bauke Lievens
• Cultureel ondernemerschap: Mooov
• Film: Adil El Arbi en Bilall Fallah
• Immaterieel erfgoed: de fanfarecultuur
• Letteren: Fikry El Azzouzi
• Muziek: Romina Lischka
• Podiumkunsten: State of the Arts
• Sociaal-cultureel volwassenenwerk: Enchanté

Ultimas 2019

• Algemene Culturele Verdienste: Luc Tuymans
• Amateurkunsten: Mama’s open mic
• Beeldende kunst: Walter Swennen
• Bill award: Kato De Boeck
• Cultureel Ondernemerschap: Allez, chantez!
• Film: Emma De Swaef en Marc James Roels
• Letteren: Rachida Lamrabet
• Lokaal Cultuurbeleid: Grond der Dingen
• Muziek: De Centrale
• Podiumkunsten: Decoratelier
• Roerend erfgoed: VAI
• Sociaal-cultureel volwassenwerk: vzw Humain
• Vormgeving: Paul Ibou

Ultimas 2018

• Algemene Culturele Verdienste: Jan Decorte en Sigrid Vinks
• Amateurkunsten: The Ostend Street Orkestra
• Architectuur: Marc Dubois
• Beeldende kunst: Otobong Nkanga
• Bill award: Hind Eljadid
• Circus: Danny Ronaldo
• Cultureel ondernemerschap: BKRK
• Film: Lukas Dhont
• Immaterieel erfgoed: Reviel
• Letteren: Peter Verhelst
• Muziek: Tamino
• Podiumkunsten: d e t h e a t e r m a k e r
• Sociaal-cultureel volwassenwerk: BXLRefugees

Ultimas 2017

• Algemene Culturele Verdienste: Viviane De Muynck
• Amateurkunsten: Gent Bougement
• Beeldende kunst: Philippe Van Snick
• Bill award: Carla Swerts
• Cultureel ondernemerschap: Paul Schyvens
• Film: Johan Grimonprez
• Letteren: Miriam Van Hee
• Lokaal cultuurbeleid: OpgewekTienen
• Muziek: Coely Mbueno
• Podiumkunsten: Moussem
• Sociaal-cultureel volwassenwerk: Femma
• Vormgeving: Gijs Van Vaerenbergh

Ultimas 2016

• Algemene Culturele Verdienste: Raf Simons
• Amateurkunsten: Forumtheater Radicalisering
• Architectuur: Paola Viganò
• Beeldende Kunst: Wiels
• Circus: Collectif Malunés
• Cultureel Ondernemerschap: Timelab
• Film: Pieter-Jan De Pue
• Immaterieel Erfgoed: Geelse Gezinsverpleging
• Letteren: Jeroen Olyslaegers
• Muziek: Muziekpublique
• Podiumkunsten: Fabuleus
• Sociaal-cultureel Volwassenenwerk: Toestand

Zie ook

• Bronzen Adhemar
• Oeuvreprijs van de Vlaamse Gemeenschap
• Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Algemene Culturele Verdienste
• Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Jeugdliteratuur (driejaarlijks)
• Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Poëzie (driejaarlijks)
• Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Proza (driejaarlijks)
• Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor toneelliteratuur (driejaarlijks)
• Vlaamse Cultuurprijs voor Kritiek & Essay (driejaarlijks)
• Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Architectuur en Vormgeving
• Vlaamse Cultuurprijs voor Podiumkunsten
• Vlaamse Cultuurprijs voor Jeugdtheater (sinds 2005)
• Vlaamse Cultuurprijs voor Film
• Vlaamse Cultuurprijs voor Muziek
• Vlaamse Cultuurprijs voor Smaakcultuur (van 2006 tot 2009)
• Vlaamse Cultuurprijs voor de Vrijwilliger
• Vlaamse Cultuurprijs voor Lokaal Cultuurbeleid
• Vlaamse Cultuurprijs voor Cultureel Erfgoed
• Vlaamse Cultuurprijs voor Cultuureducatie
• Vlaamse Cultuurprijs voor Beeldende Kunst
• Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren
• Vlaamse Cultuurprijs voor Vertalingen (driejaarlijks)
• Vlaamse Cultuurprijs voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk (sinds 2010)
• Vlaamse Cultuurprijs voor Cultuurmanagement / Cultureel Ondernemerschap (sinds 2010)
• Vlaamse Cultuurprijs voor Amateurkunsten (sinds 2010)

Externe links

• Cultuurprijzen Vlaanderen
• Persbericht Cultuurprijzen Vlaanderen 'nieuwe stijl' - 11/12/2003

Bronnen, noten en/of referenties