De Vijf

Britse kinderboekenreeks van Enid Blyton
Voor de roman van Anton Dautzenberg, zie De vijf.

De Vijf (originele titel The Famous Five) is een populaire Britse kinderboekenreeks van Enid Blyton.

De Vijf
Originele titel The Famous Five
Land van oorsprong Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
Originele taal Engels
Genre kinderboek
Aantal delen in reeks 21
Creatieteam
Auteur(s) Enid Blyton
Publicatie
Uitgever H.J.W. Becht, Just Publishers,
The Company of Books
Huidige status Beëindigd
Eerste publicatie 1942
Laatste publicatie 1963
Website
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

De boekenreeks gaat over vier kinderen en een hond, die samen mysteries oplossen als amateurdetectives. Blyton creëerde voor haar boeken meer soortgelijke teams van jeugddetectives zoals de Secret Seven, maar De Vijf zijn het bekendst geworden.

Overzicht

bewerken

Het eerste boek, De vijf en het gestrande goudschip, werd uitgebracht in 1942 (in Nederland in 1943). Sindsdien is de serie uitgegroeid tot een van de succesvolste Britse kinderboekenseries. Blyton schreef 21 boeken in de serie, waarvan aan het einde van 1953 al meer dan zes miljoen exemplaren verkocht waren. Zelfs tegenwoordig worden jaarlijks nog twee miljoen exemplaren verkocht. In 1995 verscheen in Groot-Brittannië de bundel Five have a puzzling time and other stories met daarin acht korte verhalen die toen pas gevonden waren. Deze bundel verscheen in 1997 onder de titel De vijf staan voor een raadsel en andere verhalen in Nederland.

Vanaf de jaren veertig worden de boeken in Nederland uitgegeven door H.J.W. Becht. Aan het begin van de 21ste eeuw werden de boeken opnieuw vertaald en gemoderniseerd. In de periode 1955-1959 verscheen een aantal verhalen in Donald Duck, met illustraties van Hans Kresse.

Personages

bewerken

De boeken gaan over de broers Julian en Dick, hun zusje Anne en hun nichtje Georgina (George). Het vijfde groepslid is de bastaardhond van George, Timmy. De kinderen zitten allemaal op een kostschool (uiteraard, gezien de tijd waarin de verhalen zich afspelen, zitten de jongens op een jongenskostschool en de meisjes op een meisjeskostschool). In de kostschool waar George en Anne op zitten zijn huisdieren toegestaan, waardoor George Timmy mee kan nemen. Als dat niet zou mogen, zou George nooit op een kostschool willen zitten. In de schoolvakanties komen ze altijd bij elkaar en beleven dan avonturen die zich vaak rondom Kirrin, de woonplaats van Georges ouders, afspelen.

Julian
Is de oudste van de vijf en neemt (of krijgt) meestal de leiding. Hij probeert stoer te zijn en dat is hij ook. Hij is groot, heeft blond haar en blauwe ogen. Julian is 12 jaar oud als de serie begint.
Dick
Het jongere broertje van Julian. Een beetje een grappenmaker en een liefhebber van eten. Hij heeft krullend bruin haar en bruine ogen. Aan het begin van de serie is hij 11 jaar oud.
Annie
De jongste van het gezelschap en het enige stereotype meisje. Ze houdt ervan de huishoudelijke taken op zich te nemen als de vijf op stap zijn. Ze heeft blond haar en blauwe ogen. Aan het begin van de serie is Anne 10 jaar oud.
George
Vindt het erg jammer dat ze een meisje is en was liever een jongen geweest. Daarom gedraagt ze zich alsof ze een jongen is, knipt haar haar kort, kleedt zich als een jongen en laat zich George noemen, terwijl ze eigenlijk Georgina heet. Ze wordt snel boos. Dat heeft ze van haar vader. Ze heeft krullend bruin haar en helderblauwe ogen. In de eerste boeken is ze 11 jaar oud, net zo oud als Dick, een jaar jonger dan Julian en een jaar ouder dan Anne.
Timmy
De hond van George: een lieve, slimme, dappere en trouwe bastaardhond. Er is een tijd geweest dat de vader en moeder van George Timmy niet meer in huis wilden hebben. In die tijd bracht George Timmy onder bij de vissersjongen Alf en ging haar zakgeld op aan eten en drinken voor Timmy. Hij vindt het leuk om op konijnen te jagen.
Oom Quentin
Een bijzonder personage is de vader van George, over het algemeen Oom Quentin genoemd. Hij is een stereotiepe verstrooide professor: hij brengt de hele dag door in zijn studeerkamer, luistert maar half naar gesprekken, wordt snel boos, net als George, en is altijd papieren kwijt. In de gehele boekenreeks is hij slechts drie keer op vakantie geweest, en dat alleen omdat Tante Fanny, zijn vrouw, er graag eens op uit wilde.
Tante Fanny
De moeder van George. Zij is dol op haar neven Julian en Dick en haar nicht Anne en heeft ze graag in huis. Ze staat altijd Oom Quentin terzijde met raad en daad.
Joanna
De hulp in huis bij Oom Quentin en Tante Fanny. Ze wordt door Julian, Dick, Anne en George op handen gedragen omdat ze zo heerlijk kan koken. Soms wordt ze in de Nederlandse boeken ook Joan of Johanna genoemd.

Titels op volgorde van Nederlandse editie

bewerken
1. De Vijf en het gestrande goudschip Five on a treasure island 1942
2. De Vijf en de geheime doorgang Five go adventuring again 1943
3. De Vijf gaan er vandoor Five run away together 1944
4. De Vijf op de smokkelaarsrots Five go to smuggler's top 1945
5. De Vijf in een kampeerwagen Five go off in a caravan 1946
6. De Vijf weer op Kirrin-eiland Five on Kirrin island again 1947
7. De Vijf en de spooktrein Five go off to camp 1948
8. De Vijf in de knel Five get into trouble 1949
9. De Vijf op avontuur Five fall into adventure 1950
10. De Vijf op trektocht Five on a hike together 1951
11. De Vijf en het geheim van de zigeuners Five go to Mystery moor 1954
12. De Vijf en het geheimzinnige spoor Five on a secret trail 1956
13. De Vijf en de verdwenen piloot Five go to Billicock hill 1957
14. De Vijf en de schat in de bergen Five get into a fix 1957
15. De Vijf als detectives Five have a plenty of fun 1955
16. De Vijf en de verdwenen geleerden Five have a wonderful time 1952
17. De Vijf en de schat van de strandjutter Five go to demon's rocks 1959
18. De Vijf op de oude boerderij Five on Finniston Farm 1958
19. De Vijf en het geheim van de oude toren Five go down to the sea 1953
20. De Vijf en de schat op het Fluistereiland Five have a mystery to solve 1960
21. De Vijf en het circusmysterie Five are together again 1961
22. De Vijf staan voor een raadsel en andere verhalen Five have a puzzling time and other stories 1995

Claude Voilier

bewerken

Claude Voilier heeft 24 vervolgboeken geschreven die vanwege de rode omslag ook wel de rode De Vijf-boeken worden genoemd. Ook worden in deze boeken enkele verhaalfragmenten afgebeeld in stripformaat. De boeken wijken qua stijl sterk af van die van Enid Blyton.

  1. De Vijf en het smaragden halssnoer
  2. De Vijf en het spionagemysterie
  3. De Vijf en het raadsel van de oude schatkist
  4. De Vijf en de kasteeldieven
  5. De Vijf op de duivelsrotsen
  6. De Vijf en de luchtpiraten
  7. De Vijf en de verdwenen filmsterren
  8. De Vijf en de verborgen stad
  9. De Vijf en het sprekende beeld
  10. De Vijf en het zwarte masker
  11. De Vijf en de schat op de zeebodem
  12. De Vijf en de parelsmokkelaars
  13. De Vijf en de geheimzinnige straal
  14. De Vijf en de schat van Bellafinny
  15. De Vijf en de raadselachtige Turk
  16. De Vijf en het vreemde testament

Deel 17 t/m 24 zijn niet in het Nederlands verschenen.

Geisterbände

bewerken

In het Duits verschenen in de serie Geisterbände van uitgeverij Bertelsmann twee De Vijf-titels: Fünf Freunde auf der verbotenen Insel (1977) en Fünf Freunde und der blaue Diamant (1979). Hoewel Enid Blyton op de kaft van de boeken als auteur vermeld staat, is zij dat waarschijnlijk niet. Vermoed wordt dat de verhalen zijn geschreven door Brigitte Blobel, die in de boeken als vertaler genoemd wordt en zelf ook jeugdliteratuur schrijft. De schrijfstijl van de boeken komt overeen met die van Blyton.[1] Vanwege een auteursrechtengeschil zijn beide boeken slechts eenmaal uitgegeven en nooit vertaald.

Bewerkingen

bewerken

De boekenserie is meerdere malen bewerkt voor radio, film en televisie.

Parodieën

bewerken
  • De komiekengroep The Comic Strip maakte in 1982 de film Five Go Mad in Dorset, waarin onder anderen Adrian Edmondson, Jennifer Saunders en Dawn French een avontuur op vakantie in Dorset beleven en daarbij als buitengewoon snobistisch en conservatief worden voorgesteld.
  • Schrijver en uitgever Bruno Vincent verzon de reeks Enid Blyton for Grown-Ups, waarvan het eerste deel in 2016 verscheen. Hierin beleven de vijf vrienden avonturen die normaliter met volwassenen geassocieerd worden, zoals het volgen van een glutenvrij dieet, het verwerven van vastgoed of het opgeven van alcohol. Twee boeken gaan over de belevenissen van de vijf op Brexit Island.
bewerken