Een deltamast is een bovengrondse hoogspanningsmast waarbij een of meer traversen worden gedragen door een V-vormige vertakking, met vrijwel altijd minstens één geleider die binnen de vertakking loopt. Varianten van dit ontwerp worden ook wel bok, kat, kattenkop of zadelmast genoemd. Ook de naam Mae West komt voor.

Twee katten

Deltamasten met een enkel circuit komen het meest voor. De drie geleiders kunnen aan dezelfde traverse hangen. Ze komen echter ook voor met twee of drie circuits.

De uiteinden van de V kunnen uitsteken boven de bovenste traverse, voor het dragen van de bliksemdraden. Dit komt vooral voor bij grotere exemplaren.

De bouwvorm met een "middel" onder de vork zorgt voor enige flexibiliteit bij zijwaartse krachten, waardoor dit soort mast erg stabiel is. Grote deltamasten zijn meestal gebouwd als vakwerkmast, kleinere uit simpele staalprofielen, maar ook wel van massief hout.

Varianten

bewerken

Er zijn vele varianten en verschillen. Deltamasten kunnen zijn uitgevoerd met:

  • een tot drie traversen
  • geen, een, of meerdere stellen extra ophangpunten aan armen aan de buitenzijde
  • een tot drie circuits
  • diverse geleiderconfiguraties: eenvlaksconfiguratie, donauconfiguratie, en meer.
  • verschillende vormen van de vork, soms is die zelfs U-vormig
  • geen tot soms vier ophangpunten voor bliksemdraden, aan de vork, de traverse, of aan zijarmen.

Als de mast behalve de gewone traversen ook nog lager naar buiten stekende armen heeft, doet de vorm denken aan een kattenkop met snorharen en oren. Men spreekt dan van een kat of kattenkop (chat in het Frans).

Een soortgelijke mast zonder traverse tussen de armen van de V heet gaffelmast.

Een zadelmast of bok (met één circuit) heeft niet de "kattenoren" en daardoor is de gelijkenis met een kat veel minder.

Verbreiding

bewerken

Dit ontwerp is in vele variaties wereldwijd in gebruik. Het wordt veel gebruikt in Frankrijk, Spanje, Italië, in de landen van het voormalig Oostblok, Canada en de Verenigde Staten. Ook in België is dit model vrij veel in gebruik, bijvoorbeeld voor enkelcircuitlijnen met 70kV.

Wegens de grote stabiliteit worden ze in Oostenrijk en Zwitserland hier en daar gebruikt.

In Nederland en Duitsland zijn er weinig, omdat verbindingen daar meestal dubbel worden uitgevoerd en dat wordt vaak gedaan met donaumasten. In Nederland is de lijn Oterleek-Wijdewormer-Diemen in de provincie Noord-Holland uitgevoerd met deltamasten. Dit is een 150kV-verbinding met drie circuits.

Zie de categorie Deltamasten van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Zie de categorie Chat-masten van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.