Diplodactylus

geslacht uit de familie Diplodactylidae

Diplodactylus is een geslacht van hagedissen die behoren tot de gekko's en de familie Diplodactylidae.

Diplodactylus
Diplodactylus vittatus, exemplaar uit Victoria, Australië.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Gekkota (Gekko's)
Familie:Diplodactylidae
Geslacht
Diplodactylus
Gray, 1832
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Diplodactylus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling

bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door John Edward Gray in 1832. Er zijn 27 soorten, vroeger was het geslacht veel soortenrijker, een aantal soorten is echter in de loop der tijd aan andere geslachten toegewezen, zoals Lucasium. Soms worden er ook nieuwe soorten ontdekt, zoals de pas in 2016 beschreven soort Diplodactylus ameyi.[1]

De geslachtsnaam Diplodactylus betekent vrij vertaald 'dubbeltenigen'.

Uiterlijke kenmerken

bewerken

De hagedissen bereiken een lichaamslengte exclusief staart tot ongeveer vijf tot zeven centimeter. De staart is vaak veel korter dan het lichaam en is opvallend dik en plomp, veel soorten hebben een afgeplatte staart. De lichaamskleur is variabel, de meeste soorten hebben een bruine kleur met lichter en donkere vlekken aan de bovenzijde. Ook een lichtere rugstreep komt voor, deze kan ook een zigzagpatronen hebben of onderbroken zijn.[2]

Levenswijze

bewerken

Alle soorten zijn bodembewonend en 's nachts actief, de hagedissen schuilen overdag onder objecten op de bodem of in holen.[2]

Verspreiding en habitat

bewerken

Alle soorten komen endemisch voor in Australië en leven in de deelstaten Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië, New South Wales en Victoria.[1] De habitat bestaat uit droge savannen en verschillende typen bossen, scrublands en graslanden. Ook in door de mens aangepaste streken zoals akkers kunnen de hagedissen worden gevonden.

Beschermingsstatus

bewerken

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan alle soorten een beschermingsstatus toegewezen. Van de gekko's worden er 23 beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), een als 'onzeker' (Data Deficient of DD), twee als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en een soort als 'gevoelig' (Near Threatened of NT).[3]

Soorten

bewerken

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur, het verspreidingsgebied en de beschermingsstatus.

Naam Auteur Verspreidingsgebied Beschermingsstatus
Diplodactylus ameyi Couper & Oliver, 2016 Australië (New South Wales, Queensland)
 
Diplodactylus barraganae Couper, Oliver & Pepper, 2014 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland)
 
Diplodactylus bilybara Couper, Oliver & Pepper, 2014 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus calcicolus Hutchinson, Doughty & Oliver, 2009 Australië (West-Australië, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus capensis Doughty, Oliver & Adams, 2008 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus conspicillatus Lucas & Frost, 1897 Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus custos Couper, Oliver & Pepper, 2014 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus fulleri Storr, 1978 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus furcosus Peters, 1863 Australië (Zuid-Australië, mogelijk in New South Wales en Victoria)
 
Diplodactylus galaxias Doughty, Pepper & Keogh, 2010 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus galeatus Kluge, 1963 Australië (Noordelijk Territorium, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus granariensis Storr, 1979 Australië (West-Australië, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus hillii Longman, 1915 Australië (Noordelijk Territorium)
 
Diplodactylus kenneallyi Storr, 1988 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus klugei Aplin & Adams, 2008 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus laevis Sternfeld, 1925 Australië (West-Australië, Noordelijk Territorium, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus lateroides Doughty & Oliver, 2013 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus mitchelli Kluge, 1963 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus nebulosus Doughty & Oliver, 2013 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus ornatus Gray, 1845 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus platyurus Parker, 1926 Australië (Queensland, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus polyophthalmus Günther, 1867 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus pulcher Steindachner, 1870 Australië (West-Australië, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus savagei Kluge, 1963 Australië (West-Australië)
 
Diplodactylus tessellatus Günther, 1875 Australië (New South Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus vittatus Gray, 1832 Australië (New South Wales, Queensland, Victoria, Zuid-Australië)
 
Diplodactylus wiru Hutchinson, Doughty & Oliver, 2009 Australië (West-Australië, Zuid-Australië)
 

Bronvermelding

bewerken