Dipsadinae

familie van slangen uit de klasse reptielen

Dipsadinae is een groep van slangen (Serpentes).

Dipsadinae
Modderslang (Farancia abacura)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Colubroidea
Familie:Colubridae (Toornslangachtigen)
Onderfamilie
Dipsadinae
Bonaparte, 1838
Typegeslacht
Dipsas
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Dipsadinae op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Verschillende soorten in deze onderfamilie worden eierlevendbarende waterslangen genoemd vanwege hun waterminnende levenswijze en het feit dat een aantal soorten geen eieren legt maar de jongen levend ter wereld brengt. Veel soorten staan bekend als 'slakkenetende slangen' vanwege de gewoonte om slakken uit hun huisjes te kunnen trekken voor ze worden opgegeten. Voorbeelden zijn soorten uit het geslacht Dipsas.

Naam en indeling

bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Karel Lucien Bonaparte in 1838. Dipsadinae vormen tegenwoordig een onderfamilie van de familie toornslangachtigen (Colubridae) maar werden lange tijd als een aparte familie beschouwd (Dipsadidae). In de literatuur worden daarom beide vormen gebruikt, zowel Dipsadinae als Dipsadidae.[1]

Er zijn 807 soorten in 100 geslachten. 27 geslachten zijn monotypisch, wat wil zeggen dat er slechts een enkele soort is.

De indeling in geslachten verandert regelmatig, zo worden enkele voormalige geslachten tegenwoordig niet meer erkend. De voormalige soort Thalesius viridis, die tot het monotypische geslacht Thalesius werd gerekend, draagt tegenwoordig de naam Xenodon werneri. De voormalige soort Uromacerina ricardinii, die tot het monotypische geslacht Cercophis werd gerekend, draagt tegenwoordig de naam Cercophis auratus. Daarnaast worden soms nieuwe geslachten toegewezen, zoals Eutrachelophis. Er worden regelmatig nieuwe soorten ontdekt en beschreven, zoals soorten uit 2020 (vijf), 2019 (tien) en 2018 (zestien).

Verspreiding en habitat

bewerken

De vertegenwoordigers komen vooral voor in delen van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, enkele soorten zijn bekend uit Azië.[2]

De meeste soorten leven in vochtige tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken. Een aantal soorten is ook te vinden in andere milieus, zoals draslanden, moerassen, scrublands, graslanden en woestijnen.

Uiterlijke kenmerken en levenswijze

bewerken

Door het enorme soortenaantal is er een grote vormenrijkdom waardoor er weinig te zeggen valt over de algemene uiterlijkheden en levenswijze. Veel soorten bereiken een maximale lichaamslengte van nog geen dertig centimeter en lijken meer op een grote worm dan op een slang. Er zijn echter ook soorten die meer dan twee meter lang kunnen worden. De soorten uit het geslacht Dipsas hebben een grote, stompe kop en uitzonderlijk grote ogen. De soorten uit het geslacht Pseudoxenodon kunnen de huidflappen in de nek uitrekken en lijken dan sprekend op een cobra.

Ook de levenswijze is zeer gevarieerd, zo zijn er soorten die alleen maar kikkers eten, of juist enkel leven van slakken. Soorten uit het geslacht Trimetopon eten voornamelijk salamanders en hagedissen.

Lijst van geslachten

bewerken

Onderstaand zijn alle geslachten weergegeven, inclusief de auteur, het soortenaantal en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Aantal soorten Verspreidingsgebied
Adelphicos Jan, 1862 9 Midden-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, Honduras en Nicaragua
Alsophis Fitzinger, 1843 9 Caribisch Gebied; Anguilla, Sint-Maarten, Saint-Barthélemy, Guadeloupe, Nederlandse Antillen, Saba, Sint Eustatius, Nevis, Saint Kitts, Great Bird Island,Terre-de-Haut, Îles des Saintes, Dominica, Montserrat, Marie-Galante, Virgin Gorda, Antigua en Barbuda
Amastridium Cope, 1860 2 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Guatemala, Honduras en Belize
Amnesteophis Jan, 1863 1 Zuid-Amerika; Brazilië
Apostolepis Cope, 1861 36 Zuid-Amerika; Argentinië, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Peru, Colombia
Arcanumophis Myers, 1986 1 Zuid-Amerika; Peru
Arrhyton Günther, 1858 8 Caraïbisch gebied; Cuba, inclusief Isla de la Juventud
Atractus Wagler, 1828 143 Midden- en Zuid-Amerika; Colombia, Suriname, Frans-Guyana, Peru, Brazilië, Ecuador, Venezuela, Bolivia, Guyana, Panama, Argentinië, Uruguay, en Trinidad en Tobago
Baliodryas Boulenger, 1905 1 Zuid-Amerika; Bolivia en Brazilië
Boiruna Zaher, 1996 2 Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay
Borikenophis Hedges & Vidal, 2009 4 Caraïben; Puerto Rico, Britse Maagdeneilanden, Amerikaanse Maagdeneilanden
Caaeteboia Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, Moura-Leite & Bonatto, 2009 2 Zuid-Amerika; Brazilië
Calamodontophis Amaral, 1963 2 Zuid-Amerika; Brazilië en Uruguay
Caraiba Reinhardt & Lütken, 1862 1 Caribisch gebied; Cuba, Isla de la Juventud en enkele omliggende eilanden
Carphophis Gervais, 1843 2 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Cenaspis Campbell, Smith, Hall, 2018 1 Midden-Amerika; Mexico
Cercophis Schlegel, 1837 1 Zuid-Amerika; Brazilië en Suriname
Chersodromus Reinhardt, 1861 4 Midden-Amerika; Mexico
Chlorosoma Wagler, 1830 3 Zuid-Amerika; Brazilië, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Argentinië, Bolivia, Peru, Colombia en Ecuador
Clelia Fitzinger, 1826 7 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Costa Rica, Panama, Colombia, Frans-Guyana, Guyana, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Uruguay, Paraguay, Argentinië, Brazilië, Peru, Antillen (Saint Lucia) en Nicaragua
Coniophanes Hallowell , 1860 17 Noord-, Midden- en Zuid-Amerika;Verenigde Staten, Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Ecuador, Peru en Colombia
Conophis Peters, 1860 3 Midden-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Belize, Nicaragua, Costa Rica en mogelijk in Colombia en El Salvador
Contia Baird & Girard, 1853 2 Noord-Amerika; Verenigde Staten en Canada
Coronelaps Reinhardt, 1861 1 Zuid-Amerika; Brazilië
Crisantophis Dunn, 1937 1 Midden-Amerika; Guatemala, Costa Rica, El Salvador, Honduras en Nicaragua
Cryophis Bogert & Duellman, 1963 1 Midden-Amerika; Mexico
Cubophis Hedges & Vidal , 2009 6 Midden-Amerika; Cuba, Honduras, de Bahama's en de Kaaimaneilanden (UK)
Diadophis Linnaeus, 1766 1 Noord-Amerika; Canada, Verenigde Staten en Mexico
Diaphorolepis Jan, 1863 2 Zuid-Amerika; Colombia, Ecuador en Panama
Dipsas Laurenti, 1768 53 Midden- en Zuid-Amerika; Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Brazilië, Frans-Guyana, Suriname, Honduras, Mexico, Argentinië, Belize, Guatemala, Paraguay, Nicaragua, Costa Rica, Trinidad en Uruguay
Ditaxodon Peters, 1868 1 Zuid-Amerika; Brazilië
Drepanoides Jan, 1863 1 Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië Colombia, Ecuador, Frans-Guyana en Peru
Echinanthera Cope, 1894 6 Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië, Ecuador, Colombia, mogelijk in Suriname
Elapomorphus Wiegmann in Fitzinger1843 2 Zuid-Amerika; Brazilië
Emmochliophis Fritts & Smith, 1969 2 Zuid-Amerika; Ecuador en Colombia
Enuliophis Boulenger, 1894 1 Zuid-Amerika; Colombia, Costa Rica, Honduras, Nicaragua en Panama
Enulius Cope, 1870 4 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Venezuela en Colombia, mogelijk ook in Belize
Erythrolamprus Wagler, 1830 51 Midden- en Zuid-Amerika; Suriname, Brazilië, Ecuador, Colombia, Bolivia, Peru, Frans-Guyana, Guyana, Venezuela, Trinidad en Tobago, Grenada, Kleine Antillen, Uruguay, Paraguay, Argentinië, Honduras, Nicaragua en Costa Rica
Eutrachelophis Myers & McDowell, 2014 2 Zuid-Amerika; Brazilië, Peru en Ecuador
Farancia Gray, 1842 2 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Geophis Wagler, 1830 50 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Costa Rica, Panama, Honduras, Guatemala, Nicaragua, El Salvador en Colombia
Gomesophis Gomes, 1918 1 Zuid-Amerika; Brazilië
Haitiophis Peters, 1863 1 Caraïben; Haïti (Hispaniola), Dominicaanse Republiek (oa Île de la Tortue en Isla Beata)
Helicops Wagler, 1828 18 Zuid-Amerika; Venezuela, Colombia, Brazilië, Bolivia, Peru, Trinidad, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Uruguay, Argentinië, Paraguay en Suriname
Heterodon Latreille, 1801 4 Noord-Amerika; Canada, de Verenigde Staten en Mexico
Hydrodynastes Fitzinger, 1843 2 Zuid-Amerika; Frans-Guyana, Suriname, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Venezuela, Colombia en Guyana, mogelijk in Peru
Hydromorphus Peters, 1859 2 Midden-Amerika; Guatemala, Honduras, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia
Hydrops Wagler, 1830 3 Zuid-Amerika; Bolivia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Trinidad, Peru, Ecuador, Brazilië, Colombia, Argentinië en Paraguay
Hypsiglena Cope, 1860 9 Noord-Amerika; Mexico en de Verenigde Staten
Hypsirhynchus Günther, 1858 8 Caribisch Gebied; Hispaniola, Île de la Gonâve, Isla Saona, Jamaica, Bahama's, Little Inagua en Haïti
Ialtris Cope, 1862 4 Caribisch Gebied; Hispaniola
Imantodes Duméril, 1853 8 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Belize, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Venezuela, Frans-Guyana, Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Peru, Trinidad en Tobago, Argentinië en Ecuador
Leptodeira Fitzinger, 1843 13 Midden- en Zuid-Amerika; Panama, Colombia, Venezuela, Frans-Guyana, Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Peru, Argentinië, Ecuador, Verenigde Staten, Mexico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Belize, Trinidad en Tobago en Aruba
Lioheterophis Amaral, 1935 1 Zuid-Amerika; Brazilië
Lygophis Fitzinger, 1843 8 Midden- en Zuid-Amerika; Panama, Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Argentinië, Bolivia, Paraguay, Uruguay en Ecuador, mogelijk in Peru
Magliophis Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, de Moura-Leite & Bonatto, 2009 2 Caraïben; Puerto Rico, Amerikaanse, Britse Maagdeneilanden
Manolepis Jan, 1863 1 Midden-Amerika; Mexico
Mussurana Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, de Moura-Leite & Bonatto, 2009 3 Zuid-Amerika; Brazilië, Paraguay, Argentinië en Peru
Ninia Baird & Girard, 1853 11 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Ecuador, Trinidad en Venezuela
Nothopsis Cope, 1871 1 Midden- en Zuid-Amerika; Colombia, Costa Rica, Ecuador, Honduras, Nicaragua en Panama
Omoadiphas Köhler, Wilson & McCranie, 2001 3 Midden-Amerika; Honduras
Oxyrhopus Wagler, 1830 15 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Trinidad en Tobago, Honduras, Belize, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Frans-Guyana, Guyana, Colombia, Venezuela, Ecuador, Suriname, Brazilië, Bolivia, Peru, Argentinië en Paraguay, mogelijk in El Salvador
Paraphimophis Cope, 1878 1 Zuid-Amerika; Argentinië, Brazilië en Uruguay, mogelijk in Bolivia
Phalotris Cope, 1862 15 Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay
Philodryas Wagler, 1830 16 Zuid-Amerika; Brazilië, Peru, Bolivia, Paraguay, Uruguay, Argentinië, Colombia, Frans-Guyana, Guyana, Venezuela, Chili en Ecuador
Phimophis Cope, 1860 3 Zuid-Amerika; Panama, Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay en Argentinië
Plesiodipsas Aleman, 1953 1 Zuid-Amerika; Colombia en Venezuela
Pliocercus Cope, 1860 2 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, Costa Rica, El Salvador, Nicaragua, Panama, Colombia, Ecuador en Peru
Pseudablabes Boulenger, 1896 3 Zuid-Amerika; Brazilië, Bolivia, Paraguay, Argentinië en Uruguay
Pseudalsophis Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, de Moura-Leite & Bonatto, 2009 10 Zuid-Amerika; Ecuador, Peru, Chili
Pseudoboa Schneider, 1801 6 Zuid-Amerika; Panama, Peru, Colombia, Guyana, Frans-Guyana, Suriname, Venezuela, Kleine Antillen, Trinidad en Tobago, Grenada, Brazilië, Argentinië, Ecuador, Bolivia en Paraguay
Pseudoeryx Fitzinger, 1826 2 Zuid-Amerika; Colombia, Venezuela, Ecuador, Peru, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Bolivia, Paraguay, Argentinië en Brazilië
Pseudoleptodeira Günther, 1894 1 Midden-Amerika; Mexico
Pseudotomodon Leybold, 1873 1 Zuid-Amerika; Argentinië
Psomophis Myers & Cadle, 1994 3 Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië, Paraguay, Argentinië en Uruguay
Ptychophis Gomes, 1915 3 Zuid-Amerika; Brazilië
Rhachidelus Boulenger, 1908 1 Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië en Paraguay
Rhadinaea Cope, 1863 21 Noord-, Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Belize, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia en Ecuador, mogelijk in El Salvador en Honduras
Rhadinophanes Myers & Campbell, 1981 1 Midden-Amerika; Mexico
Rodriguesophis Grazziotin, Zaher, Murphy, Scrocchi, Benavides, Zhang & Bonatto, 2012 3 Zuid-Amerika; Brazilië
Saphenophis Myers, 1973 5 Zuid-Amerika; Colombia en Ecuador
Sibon Fitzinger, 1826 18 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Venezuela, Frans-Guyana, Ecuador, Trinidad en Tobago en Brazilië
Siphlophis Fitzinger, 1843 7 Midden- en Zuid-Amerika; Costa Rica, Panama, Frans-Guyana, Guyana, Peru, Brazilië, Bolivia, Colombia, Ecuador, Venezuela en Trinidad
Sordellina Peters, 1880 1 Zuid-Amerika; Brazilië
Stichophanes Yuan, 1983 1 Azië; China
Synophis Peracca, 1896 9 Zuid-Amerika; Colombia, Ecuador en Peru
Tachymenis Wiegmann, 1835 6 Zuid-Amerika; Peru, Chili, Bolivia en Argentinië
Taeniophallus Cope, 1895 9 Zuid-Amerika; Peru, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Colombia, Brazilië, Uruguay, Suriname en Frans-Guyana
Tantalophis Günther, 1860 1 Midden-Amerika; Mexico
Thamnodynastes Wagler, 1830 20 Zuid-Amerika; Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Peru, Venezuela, Colombia, Bolivia, Ecuador, Paraguay, Argentinië en Uruguay
Thermophis Malnate, 1953 3 Azië; China
Tomodon Duméril, 1853 3 Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië, Frans-Guyana, Paraguay, Uruguay, Peru en Bolivia
Tretanorhinus Duméril, Bibron & Duméril, 1854 4 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Belize, Costa Rica, Panama, Ecuador, Colombia, Cuba, Isla de la Juventud en de Kaaimaneilanden, mogelijk ook in El Salvador
Trimetopon Cope, 1885 6 Midden-Amerika; Nicaragua, Costa Rica en Panama
Tropidodipsas Günther, 1858 7 Midden-Amerika; Mexico, Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica
Tropidodryas Fitzinger, 1843 2 Zuid-Amerika; Brazilië
Uromacer Duméril, Bibron & Duméril, 1854 3 Caribisch Gebied; Hispaniola (Haïti, Dominicaanse Republiek), Île de la Gonâve, Grande Caye, Île à Vache, Isla Beata, Île de la Tortue, Isla Saona en Isla Catalina
Urotheca Bibron, 1843 8 Midden- en Zuid-Amerika; Costa Rica, Panama, Nicaragua, Ecuador, Colombia, Venezuela en Honduras
Xenodon Boie, 1826 12 Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Belize, El Salvador, Costa Rica, Panama, Colombia, Venezuela, Ecuador, Brazilië, Bolivia, Peru, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Argentinië, Uruguay en Paraguay
Xenopholis Peters, 1869 3 Zuid-Amerika; Bolivia, Peru, Ecuador, Brazilië, Frans-Guyana, Colombia, Venezuela en Paraguay
Xenoxybelis Machado, 1993 2 Zuid-Amerika; Colombia, Venezuela, Ecuador, Brazilië, Peru, Guyana, Bolivia en Frans-Guyana

Bronvermelding

bewerken