Dove leguaan
De dove leguaan[2] (Cophosaurus texanus) is een hagedis uit de familie Phrynosomatidae.
| Dove leguaan IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2007) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||
| Cophosaurus texanus Troschel, 1852 | |||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||
Dove leguaan op  Wikispecies
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Naam en indeling
bewerkenDe wetenschappelijke naam van de hagedis werd voor het eerst voorgesteld door Franz Hermann Troschel in 1852.[3] Lange tijd werd de soort tot het geslacht Holbrookia gerekend, in veel literatuur wordt deze naam nog gebruikt. Het is tegenwoordig de enige soort uit het monotypische geslacht Cophosaurus.[4]
De Nederlandstalige naam "dove leguaan" verwijst naar de afwezigheid van uiterlijke gehooropeningen aan de kop. Ook in andere talen wordt een dergelijke naam gebruikt, zoals het Engelse 'greater earless lizard'.
Ondersoorten
bewerkenEr worden drie ondersoorten erkend, welke onderstaand zijn weergegeven met de auteur en het verspreidingsgebied.
| Naam | Auteur | Verspreidingsgebied |
|---|---|---|
| Cophosaurus texanus reticulatus | Peters, 1951 | Mexico |
| Cophosaurus texanus scitulus | Peters, 1951 | Mexico, Verenigde Staten |
| Cophosaurus texanus texanus | Troschel, 1852 | Verenigde Staten |
Uiterlijke kenmerken
bewerkenMannetjes worden ongeveer 8,5 centimeter lang exclusief de staart, de totale lichaamslengte is ongeveer achttien cm. Vrouwtjes blijven met een kopromplengte van zeven cm en een totale lichaamslengte van veertien cm kleiner.[5]
De lichaamskleur is bruin, de onderzijde is lichter. De onderzijde van de staart is afstekend wit-zwart gebandeerd. Mannetjes krijgen in de paartijd erg bonte kleuren, de voorzijde van het lichaam is rood en aan de achterpoten ontstaan gele en groene dwarsbanden met zwarte tussenstukken.
Aan de onderzijde van de keel zijn twee huidplooien aanwezig, waarvan er één duidelijker te zien is dan de andere. Hieraan is de hagedis te onderscheiden van gelijkende soorten binnen het verspreidingsgebied.[5]
Verspreiding en habitat
bewerkenDe hagedis komt voor in delen van Noord-Amerika en leeft in de landen Mexico en de Verenigde Staten. In de VS komen de soorten voor in de staten Arizona, New Mexico en Texas. Binnen Mexico leven de hagedissen in de staten Sonora, Chihuahua, Durango, Coahuila de Zaragoza, Nuevo León, Tamaulipas en Zacatecas.[4]
De habitat bestaat uit droge gebieden met weinig vegetatie. De vegetatie bestaat vaak uit bloemplanten uit het geslacht Parkinsonia, cactussen, bomen uit het geslacht Prosopis of de cactus-achtige plant Fouquieria splendens. De leguaan leeft in scrubland, gematigde woestijnen en hete woestijnen.[6]
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC).[6]
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ (en) Dove leguaan op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 216. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ F.H. Troschel. "Cophosaurus texanus, neue Eidechsengattung aus Texas." Archiv für Naturgeschichte Jahrg. 16, 1. Band (1850), blz. 388. (waarin hij Cophosaurus texanus texanus beschrijft)
- ↑ a b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Cophosaurus texanus.
- ↑ a b Roger Conant en Joseph T Collins (1998). Reptiles and Amphibians of Eastern/Central and North-America. Houghton Mifflin, Pagina 221-223. ISBN 0 395 90 452 8.
- ↑ a b International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Cophosaurus texanus - IUCN Red List. Gearchiveerd op 9 oktober 2021.
Bronnen
- (en) – Roger Conant en Joseph T Collins - Reptiles and Amphibians of Eastern/Central and North-America – Pagina 221-223 - Houghton Mifflin – 1998 – ISBN 0395904528
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Cophosaurus texanus - Website Geconsulteerd 29 augustus 2019
