El Norte

El Norte is een Amerikaanse onafhankelijke dramafilm uit 1983, geregisseerd door Gregory Nava. De film speelt zich af vanuit het oogpunt van illegale Amerikaanse immigranten, iets wat de film uniek maakte, meer dan veel andere films die over immigratie gingen.

El Norte
Regie	Gregory Nava
Producent	Bertha Navarro Trevor Black Anna Thomas
Scenario	Gregory Nava Anna Thomas
Hoofdrollen	Zaide Silvia Gutiérrez David Villalpando
Muziek	The Folkloristas Malecio Martinez Linda O'Brien Emil Richards
Montage	Betsy Blankett Milicevic
Cinema­tografie	James Glennon Betsy Blankett Milicevic
Distributie	Cinecom International PBS
Première	1983
Genre	Drama
Speelduur	139 minuten
Taal	Engels Spaans K'iche'
Land	Verenigde Staten  Verenigd Koninkrijk
Budget	$ 800.000
Gewonnen prijzen	1
Overige nominaties	3
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal    Film

De film was genomineerd voor een Oscar voor beste originele scenario werd in 1995 opgenomen in het National Film Registry.

Verhaal

De film bestaat uit drie onderdelen. Ieder onderdeel speelt zich op een andere locatie af en heeft een andere titel.

Arturo Xuncax

Het eerste onderdeel speelt zich af in het dorp San Pedro, Guatemala, waar de familie Xuncax woont. De boeren in het dorp worden uitgebuit en plannen een bijeenkomst om een mogelijke opstand in gang te zetten. Hierbij is Arturo, het hoofd van de familie, aanwezig. De bijeenkomst is echter verraden door het leger. Nadat Arturo tijdens het militaire ingrijpen een soldaat vermoord heeft, wordt hij midden op het plein opgehangen. De volgende dag is Arturo's vrouw door het leger uit haar huis meegenomen waardoor zijn zoon Enrique en zijn dochter Rosa besluiten te vluchten naar de Verenigde Staten.

Coyote

Het tweede onderdeel speelt zich af in Mexico waar ze door te liften in de grensstad Tijuana terechtkomen. In de stad komen ze een vreemde man tegen die belooft hen over de grens heen te krijgen, maar hij blijkt het alleen maar gezegd te hebben om ze te kunnen beroven. Ze worden echter gered door de grenswacht die ze meeneemt naar het bureau waar wordt nagegaan of ze echt Mexicanen zijn. Door ineens veel te gaan vloeken, zoals werd geadviseerd door een vriend, weet Enrique de grenspolitie wijs te maken dat ze echt uit Mexico komen en ze worden teruggebracht naar Tijuana. Enrique neemt contact op met een vriend van iemand die hij kende in Guatemala. Deze man toont hun een oude rioleringsbuis die eindigt aan de andere kant van de grens. De buis waar ze doorheen moeten kruipen is lang en ze worden aangevallen door ratten maar ze weten uiteindelijk terecht te komen in San Diego.

The North

In San Diego nemen ze allebei een baan, Enrique als kok en Rosa als huishoudhulp, en beginnen ze Engels te leren op een avondschool. Al snel weet Enrique promotie te maken, waardoor zijn collega's jaloers worden. Hij krijgt ineens een managementbaan aangeboden in een fabriek in Chicago, maar Enrique slaat die in eerste instantie af. Als hij de volgende dag erachter komt dat een jaloerse collega de immigratiedienst heeft gebeld, besluit hij de baan toch te nemen en moet hij die nacht nog naar het vliegveld gaan. Als hij aan het inpakken is, komt hij erachter dat Rosa stervende is door een rattenbeet. Doordat hij verplicht is aan het sterfbed van zijn zus te zitten loopt hij het vliegtuig en zijn baan in Chicago mis. Nadat Rosa is overleden staat Enrique met een groep andere illegalen in de rij om zware dwangarbeid te kunnen verrichten voor weinig geld.

Rolverdeling

Acteur	Personage
Gutiérrez, Zaide Silvia Zaide Silvia Gutiérrez	Rosa Xuncax
Villalpando, David David Villalpando	Enrique Xuncax
Cruz, Ernesto Gómez Ernesto Gómez Cruz	Arturo Xuncax
Ontiveros, Lupe Lupe Ontiveros	Nacha
Silva, Trinidad Trinidad Silva	Monte Bravo
Plana, Tony Tony Plana	Carlos
Cary, Diane Diane Cary	Alice Harper
Gomez, Mike Mike Gomez	Jaime

Achtergrond

Productie

Het idee voor El Norte ontstond door Gregory Nava’s eigen ervaringen in San Diego. Hij woonde in zijn jeugd aan de grens, en stak deze meerder malen over.

Nava en Anna Thomas hadden twee jaar nodig om de financiering voor El Norte rond te krijgen. Ze klopten bewust niet aan bij een grote filmstudio of televisienetwerk voor steun, omdat deze dan zeker zouden eisen dat ofwel het scenario, of de acteurs zouden worden aangepast. De financiering werd grotendeels geregeld door PBS's American Playhouse (50%).

Opnames vonden plaats in Mexico en Californië. In Mexico werd onder andere gefilmd in Chiapas, Morelos, México D.F., en Tijuana. In Californië werd gefilmdin San Diego en Los Angeles. De opnames in Mexico brachten grote problemen met zich mee. Zo werd de set een keer aangevallen door mannen met machinegeweren, en werden Nava en zijn filmcrew uiteindelijk zelfs het land uitgezet. Het kostte veel moeite om de film het land uit te smokkelen en de kostuums van de acteurs terug te krijgen. De opnames moesten worden voltooid in Californië. Hiervoor moest Nava een Mexicaans dorp laten nabouwen in Californië.

Filmmuziek

De muziek voor de film werd geproduceerd in Frankrijk door Island/Phono-Gram. Het album werd geproduceerd door Gregory Nava en Danny Holloway. De cd bevat originele muziek van Los Folkloristas, Emil Richards, en Linda O'Brian.

Ontvangst

El Norte ging in première op het Telluride Film Festival in 1983, en werd groots uitgebracht in 1984.

De film ontving over het algemeen positieve reacties van critici. Het tijdschrift Variety omschreef de film als “de eerste epische onafhankelijke film van Amerika”. Wel waren sommige critici niet te spreken over de slechte afloop van het verhaal.

De film wordt vandaag de dag vaak gebruikt voor Spaanse lessen op Amerikaanse middelbare scholen, en voor multiculturele studies op hogere scholen.

Prijzen en nominaties

In 1984 won El Norte de “Grand Prix des Amériques” op het Festival des films du monde de Montréal.

In 1985 werd de film genomineerd voor een Academy Award in de categorie “beste scenario”, en een WGA Award in de categorie beste scenario geschreven voor een film.

Externe link

• (en)  El Norte in de Internet Movie Database

Bronnen, noten en/of referenties