Fokker 50
De Fokker 50 is een tweemotorig passagiersvliegtuig voor ongeveer 50 passagiers. Het werd gebouwd door de Nederlandse vliegtuigfabriek Fokker en was de opvolger van de Fokker F27 Friendship.
| Fokker 50 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Fabrikant | Fokker | |||
| Lengte | 25,25 m | |||
| Spanwijdte | 29 m | |||
| Hoogte (vanaf de grond) | 8,32 m | |||
| Interieurbreedte | 3,3 m | |||
| Stoelen voor passagiers | 58[1] | |||
| Leeggewicht | 18.700 | |||
| Max. startgewicht | 20.820 kg | |||
| Max. brandstof | 5136 liter (4160 kg) | |||
| Motoren | 2 Pratt & Whitney PW 127 B Turbo propeller | |||
| Max. stuwkracht per motor | 2500 pk | |||
| Kruissnelheid | Mach 0,39 (472 km/u) | |||
| Kruishoogte | Max. FL250 (25.000 voet) | |||
| Max. reikwijdte | 2.038 - 4.017 km | |||
| Eerste vlucht | december 1985[1] | |||
| Status | In gebruik, uit productie | |||
| Aantal gebouwd | 213[1] | |||
| ||||
De Fokker 50 - de naam van het toestel is afgeleid van de passagierscapaciteit - maakte op 28 december 1985 zijn eerste proefvlucht en vloog in juli 1990 voor het eerst voor de KLM. In totaal zijn 213 exemplaren gebouwd. Het laatste toestel werd in 1997 geleverd, nadat Fokker failliet was gegaan.[1]
Geschiedenis van de ontwikkeling
bewerken_Fokker-50,_Bestanddeelnr_934-0471.jpg)
Oorspronkelijk dacht Fokker de F27 Friendship te kunnen blijven produceren tot aan het einde van de 20e eeuw, waarbij stapsgewijze verbetering van de F27 het toestel jaar na jaar modern zou houden tot de productielijn zou worden gesloten.[bron?] Aan het begin van de jaren tachtig maakte Fokker een studie naar een uitvoering met een nieuwe motor, de zogenaamde F27RE-versie.[2] Deze ontwikkeling vond echter geen doorgang, omdat een versie met alleen een nieuwe motor niet interessant genoeg was voor de luchtvaartmaatschappijen.[bron?]
Wilde Fokker de laatste technologie kunnen inzetten en kunnen wedijveren met de concurrentie, dan moest er een geheel nieuw toestel komen. Met project P335 werd de bouw van de Fokker 50 in gang gezet. Op het eerste gezicht lijken de Fokker 50 toestellen identiek aan de Fokker F-27 waarvan ze samen met de F-60 Utility de opvolgers zijn. Kleine uiterlijke verschillen vormen het landingsgestel, de ramen (niet meer ovaal), de langere motorgondels en de zesbladige propellers. Net als de F27 zijn de Fokker 50 en 60 hoogdekkers, wat als voordelen heeft dat de laadvloer vlakker is en dat er meer ruimte is tussen de turbopropmotoren en de grond. Dit laatste verkleint de kans op het opzuigen van vuil in de motoren of het beschadigen van de propellerbladen op ruwe landingsbanen.
Materialen en samenwerking
bewerken_at_Lalibela_Airport.jpg)
Een primeur in de vliegtuigbouw was de toepassing van composietmaterialen op primaire, dragende delen van de constructie. Tot dan toe gebeurde dit alleen in de secundaire, niet-dragende delen van het toestel. Gebruikte materialen zijn bijvoorbeeld aramide en glasvezel. Aramide werd toegepast in de rompneus, vleugelvoorrand, delen van het kielvlak en de rugvin, de vloeren en de vloeistukken tussen vleugel en romp. Glasvezel werd toegepast in de motorgondels en de staart.
Voor de bouw van de Fokker 50 werd door Fokker samengewerkt met:
- Dassault Aviation (Frankrijk)
- SABCA (België)
- Messerschmitt-Bölkow-Blohm (Duitsland)
- Fuji Heavy Industries (Japan)
De Fokkerbedrijven te Dordrecht, Papendrecht, Ypenburg, Hoogeveen, Woensdrecht en Schiphol-Oost werkten eveneens aan het toestel.
Varianten (volledig)
bewerkenFokker 50 en Fokker 60 bij de Koninklijke Luchtmacht
bewerken
De Koninklijke Luchtmacht vloog met twee Fokker 50 en met vier Fokker 60.[4] De luchtmacht zette de F-50’s in voor passagiersvervoer (afhankelijk van de uitvoering 25 of 30 personen). Beide toestellen hadden een witte romp met een rood, wit, blauwe bies.
De luchtmacht zette de Fokker 60 in voor troepen- en materieeltransport, paradroppings en medevac (gewondenvervoer). Vanwege deze operationele taken waren ze in een grijs camouflageschema gespoten. De Fokkers waren onder meer actief tijdens de aardbevingsramp in Turkije in 1999, maar ook ter ondersteuning van Nederlandse militairen in Italië en Albanië, en bij het overbrengen van hulpgoederen naar Albanië.
In 2005 zijn twee Fokker 60-vliegtuigen omgebouwd tot Fokker 50 Maritime Mk.2 maritieme patrouillevliegtuigen vanwege de uitfasering van de P-3 Orion van de Koninklijke Marine. Dit was een interim-oplossing tot het moment van contracteren van een derde partij voor de MPA-taak voor de Kustwacht Nederlandse Antillen en Aruba.
De Fokker 50 en 60 waren ingedeeld bij het 334 Squadron op de Vliegbasis Eindhoven. De vier Fokker 60 zijn in 2010 verkocht aan Peru. De beide Fokker 50 zijn in september 2014 eveneens aan Peru verkocht.
Cabinegeluid
bewerken
Het geluidsniveau in de passagierscabine van de Fokker 50 is laag vergeleken bij soortgelijke propellervliegtuigen, zoals de voorganger de F27. Dit kwam door een aantal maatregelen:
- De zesbladige propeller. Hierdoor werd de afstand tussen de tippen van de bladen en de romp groter, de belasting per blad werd kleiner, en de grondfrequentie werd hoger (17 Hz draaisnelheid, de bladpassage bedraagt 102 Hz).
- Een zeer nauwkeurig fasesynchronisatiesysteem, waardoor het geluid van de linker- en de rechter propeller elkaar gedeeltelijk uitdoven.
- De toepassing van trillingsdempers op de romp, afgestemd op precies 102 Hz.
- Een compleet gesloten en goed afgeveerd cabine-interieur (de zijwanden, bagagebakken en plafond), waardoor een dubbelewandconstructie ontstaat die voor de transmissie van geluid ongunstig is.
- Een stil airconditioningsysteem, door een lage snelheid in de aanvoerpijpen en uitstroomgaatjes. Bovendien extra isolatie van alle deelsystemen, zoals de recirculatie-ventilatoren die boven het plafond zitten.
Tweede leven
bewerkenDe Fokker 50 is als verkeersvliegtuig verouderd, maar het toestel blijft gewild om de korte landingsbaan die het nodig heeft. Ombouw tot vrachtvliegtuig geeft dit type dan ook een tweede leven. Er worden laaddeuren aangebracht voor in de romp en achter de vleugel. De vrachtcapaciteit is 7700 kg.[bron?]
- Delen van de tekst op deze pagina of een eerdere versie daarvan is afkomstig van de website van het Ministerie van Defensie en van Jane's Aircraft Recognition Guide.
- ↑ a b c d KLM neemt afscheid van Fokker 50, NU.nl, 27 maart 2010 (ANP-bericht). Gearchiveerd op 13 augustus 2020.
- ↑ 'RE' stond voor 're-engined'.[bron?]
- ↑ De Fokker 60 Utility is een met 1,62 meter verlengde variant van de Fokker 50, bedoeld als vrachtvliegtuig. Hiervan zijn maar 4 exemplaren geconstrueerd, die allen door de Koninklijke Luchtmacht in gebruik zijn genomen.
- ↑ Fokker-50, Ministerie van Defensie. Geraadpleegd 28 mei 2011