Gewoon bronmos

Het gewoon bronmos (Fontinalis antipyretica) behorend tot de familie Fontinalaceae. Het is een van de onderwater voorkomende bladmossen. Het mos groeit meestal in langzaam stromend, zeldzamer in stilstaand water. Het wordt meestal gevonden in schone, voedselarme (oligotrofe) beken en grotere meren en werd vroeger gebruikt als een medicinale plant (antipyretica = "tegen koorts"). Het wordt gebruikt voor decoratie en als zuurstofleverancier in aquaria en tuinvijvers. Het kan worden gevonden in water tot 18 meter diep.

Gewoon bronmos
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Bryophyta (Mossen) Klasse: Bryopsida (Bladmossen) Orde: Hypnales Familie: Fontinalaceae Geslacht: Fontinalis
Soort
Fontinalis antipyretica Hedw. (1801)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Gewoon bronmos op Wikispecies
Portaal    Biologie

Kenmerken

Het gewoon bronsmos is een veranderlijke en diverse soort. Het heeft vertakte, hangende stengels die een driehoekige dwarsdoorsnede hebben en kunnen wel 60 cm lang zijn. De bladeren zijn vrij stijf en staan in drie overlappende rijen. Onder water vormt het donkergroene golvende gazons. De geribbelde hele bladeren zijn lancetvormig, scherp gekield en eenmaal gevouwen. Soms kan het ook wat getand zijn aan de bladpunt. De hoeken van de bladeren vertonen vergrote, prosenchymale cellen.

De sporofyt vormt ovale sporenkapsels waarvan de seta (steel) erg kort is. Elke sporenkapsel vormt een peristoom met twee rijen, waarvan de tanden rood gekleurd zijn.

Verspreiding

De soort is zeer wijdverspreid op het noordelijk halfrond. Hij komt voor in Europa, Azië en delen van Afrika. In Nederland komt het vrij algemeen voor. Het staat niet op de rode lijst en is niet bedreigd.

Habitat

Het groeit vast aan ondergedompelde rotsen in snelstromend water. Het komt ook voor op de ondergrond in meren en als drijvende massa's in stilstaand water en kan op stranden bij het water worden gevonden. Het gedijt in schaduwrijke plekken en geeft de voorkeur aan zuur water, waarbij een maximale pH van ongeveer 8,4 getolereerd wordt.

Variëteiten

Deze soort kent verschillende variëteiten:

• Fontinalis antipyretica var. antipyretica
• Fontinalis antipyretica var. gracilis is aanzienlijk kleiner. De stengels zijn kaal en stijf aan de basis.
• Fontinalis antipyretica var. gigantea is een sterk, goudbruin kleurig mos met zeer brede bladeren. Het komt voor in stilstaand water in Europa, Noord-Afrika en Noord-Amerika.

Foto's

• 
  Bladcelen bladtop
• 
  Bladcellen bladmidden
• 
  Bladeren
• 
  Stengeldoorsnedes
• 
  Stengeldoorsnede

Bronnen, noten en/of referenties