Frans Du Mong

Frans Du Mong (Ternat, 10 augustus 1935) is een Vlaams filoloog, leraar, docent, auteur van didactische werken en werken over plaatselijke geschiedenis, heemkunde en folklore.

Frans Theofiel Du Mong
Frans leest voor uit eigen werk
Algemene informatie
Geboren	10 augustus 1935 Ternat
Beroep(en)	leraar, docent, auteur

Biografie

Na de humaniora Latijn-Grieks aan het Heilig-Hartcollege in Ganshoren, waar hij klasgenoot was van zijn streekgenoot Mandus De Vos, behaalde Frans Du Mong het diploma Germaanse Filologie (toen nog Nederlands, Engels en Duits) waarna hij leraar Nederlands en Engels werd aan hetzelfde college. Vanaf 1965 werd hij docent aan de avondschool Lethas (Leergangen voor Taal- en Handelsstudie) eveneens te Ganshoren. Gedurende vele jaren maakte hij deel uit van de Raad van Bestuur van de vzw Sint-Lutgardis-en-Heilig-Hartcollege en vertegenwoordigde de vzw in diverse commissies en raden. Op 1 september 1997 ging hij met pensioen. In september 2012 kreeg Frans Du Mong de cultuurprijs van de Vlaams-Brabantse gemeente Ternat. Als prijs kreeg Du Mong het keramisch werkje ‘Impressione' van de Ternatse kunstenares Maria Cocquyt, een oranje vingerafdruk gebakken in Toscaanse klei.

• 
  Klasfoto samen met klasleraar E.H. Jozef Verbelen , Heilig-Hartcollege Ganshoren, 1952
• 
  Frans Du Mong en enkele studenten van LETHAS
• 
  Bestuursvergadering Oud-leerlingenbond. VRNL: Frans Du Mong, Luc Lehouck, NN, Hugo Weckx.

Leraar

Als leraar was hij niet alleen erg belezen en taalvaardig, maar hij zette zich ook honderd procent in om zijn leerlingen de liefde voor boeken en literatuur bij te brengen. Zelf schreef hij een reeks handboeken Nederlands. Samen met Fernand Bruffaerts, oud-leerling van het Heilig-Hartcollege en docent in Doornik, stelde hij diverse schoolboeken en naslagwerken samen. Voor Franstalige leerlingen schreef hij een handboek Nederlands voor de leerlingen van de drie hoogste klassen van het hoger secundair onderwijs, een zesdelige reeks voor de zes humaniorajaren en een Nederlandse spraakkunst voor Franstaligen.

Historische speurneus

Na zijn pensionnering kreeg hij volop de tijd om zich met zijn andere passie bezig te houden, de plaatselijke geschiedenis, heemkunde en folklore. Hij schreef dan ook ettelijke werken in dat verband.

In 1976 fusioneerde Ternat met de gemeenten Wambeek en Sint-Katherina-Lombeek. Wambeek is het dorp van de Vlaamse dichter Pol de Mont, die zijn streek, het Pajottenland “de heerlijkste aller Vlaamse gouwen” noemde. Du Mong werkte al jarenlang mee aan de organisatie van Open Monumentendagen en Erfgoeddagen, waarvoor hij telkens een zeer gedocumenteerde brochure samenstelde. Hij werd lid van de Commissie Erfgoed en Toerisme en van de Ternatse Cultuurraad.

Volkse verteller

Hij is niet alleen een scherp waarnemer en historische speurneus, hij schrijft ook verhalen waarin hij een eigen beeld creëert van zijn dorp en de wereld rondom hem en waarin hij zijn fantasie de vrije loop laat. Als kind reeds had hij de smaak van vertellen, fantaseren en schrijven te pakken. Hij was amper twaalf toen hij een bundel samenstelde: verhalen uit een kinderbijbel die hij met eigen fantasie kleurde en invulde. Later schreef hij verhaaltjes of vervolgverhalen in het blad van de Ternatse Cultuur- en Heemkring Sint-Gertrudis en in het ledenblad van de Wandelclub Kruikenburg.

Voor de Ternatse Landbouwraad stippelde hij een landbouwleerpad uit, ongeveer dertig kilometer langs diverse grote landbouwbedrijven, dat de naam ‘De Pangaard’ kreeg en dat op 12 september 1999 officieel werd geopend. Om zo’n fiets- of wandeltocht aantrekkelijk te maken, fantaseerde hij rond een tiental landbouwbedrijven een verhaal. Soms was er een kern van waarheid aanwezig en liet hij het voorkomen dat hij die verhalen opgetekend heeft uit de mond van oude bewoners, maar in werkelijkheid heeft hij ze allemaal zelf uitgevonden.

Met deze sprookjes, sagen, legenden – vaak met humor verteld - sluit Du Mong aan bij de volksvertellers uit de tijd toen er nog geen televisie was en toen bijgeloof nog ruim verspreid was. Voor jongere mensen van nu, en ook voor heel wat oudere lezers, roept hij een wereld op die onherroepelijk voorbij is maar bij vele mensen nog een zekere nostalgie oproept. In de teksten, ofschoon geschreven in Algemeen Nederlands, vindt men volkse uitdrukkingen en woorden. Ze zorgen voor een lokale kleur en illustreren de rijkdom van de volkstaal. De verhalen van Du Mong spelen zich allemaal af in Groot-Ternat. Hij wil de Ternattenaren laten genieten van het rijke erfgoed van hun gemeente. Maar ook niet-Ternattenaren zullen zijn sagen en legenden met veel plezier lezen.

Bibliografie

• 2022 Everaert t’Serclaes in woord en beeld, Koninklijke Cultuur- en Heemkring Sint-Gertrudis, Ternat.
• 2019 Mysterieus Ternat. Waar-achtige geschiedverhalen. De Maan onder Water, August Vermeylenfonds.
• 2016 Denkend aan vroeger. Ternatse Verhalen. Info: Erfgoed en Toerisme, Gemeente Ternat, Online:

https://web.archive.org/web/20190716193831/https://www.ternat.be/infoerfgoedentoerisme

• 2015 De Waterheren van Ternat. Een volks geschiedverhaal. Gemeentebestuur Ternat
• 2012 De Duivelsweg zonder Einde en andere Ternatse verhalen. Cultuurraad, Ternat, Carmen Du Mong D/2012/2062/01
• 2005 De laatste Getuigen van de Tweede Wereldoorlog in Ternat. Cultuurraad, Commissie Taal en Letteren, Ternat
• 2003 Wat betekent onze Straatnaam? Beknopte etymologische, toponymische en historische kennismaking met de straten van Ternat. Gemeentebestuur Ternat,ook online: https://web.archive.org/web/20190716193831/https://www.ternat.be/infoerfgoedentoerisme
• 2001 Pangaardse verhalen. Landbouwraad, Ternat
• 1999 De Pangaard. Landbouwleerpad. Landbouwraad, Ternat
• 1997 Handigram, Nederlandse referentiespraakkunst (co-auteurs: Fernand Bruffaerts, Maurits Van de Putte), Van In, Lier, ISBN 90-306-2402-7
• 1995 Letterleven (2 dln) (co-auteurs: F. Bruffaerts, H. Dengis), Van In, Lier, ISBN 90-306-2369-1
• 1994 Magazine Nederlands (co-auteur: Fernand Bruffaerts), Editions Van In, Lier, ISBN 90-306-1726-8
• 1989 Fundamentaal (4 dln) (co-auteurs: F. Bruffaerts, H. Declercq, K. De Nayer, A. De Schrijver, Y. Moustie, M. Van de Putte), Van In, Lier, ISBN 90-306-1663-6
• 1989 50 Jaar College Ganshoren, jubileumboek. Sint-Lutgardis- en Heilig-Hartcollege, Landsroemlaan,126, 1083 Ganshoren
• 1987 Contact Noord Finaal (2 dln), (co-auteur: Fernand Bruffaerts), Editions Van In, Lier, ISBN 90-306-1588-5
• 1987 Contact Noord Tekstboek (co-auteur Fernand Bruffaerts), Editions Van In, Bruxelles, ISBN 90-306-1587-7
• 1985 1001 Verwarrende verwanten (taalpocket), (co-auteur F. Bruffaerts), Heideland-Orbis, Antwerpen, ISBN 90-291-3044-X
• 1985 Etonnante humanité (co-auteurs: Fernand Bruffaerts, Michel Teirlynck), J. Van In, Lier, ISBN 90-306-1083-2
• 1984 Contact Noord (4 dln) (co-auteur: Fernand Bruffaerts), Editions Van In, Lier, ISBN 90-306-1654-7
• 1983 Het bittere Kruid (Marga Minco) (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90-306-1063-8
• 1982 Realia (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90 306 1175 8
• 1981 A Claire-voie, Grammaire de Référence du Néerlandais contemporain (co-auteur: F. Bruffaerts), Jozef Van In (Belgium), ISBN 90-306-1422-6
• 1981 Cursiefjes wat cursorisch (co-auteurs: F. Bruffaerts, M. Teirlynck), Editions Van In, Lier, ISBN 90 306 1058 1
• 1981 Humor in cursief (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90306 1047 6
• 1980 Omtrent Het Achterhuis (Anne Frank), Manteau Antwerpen/Amsterdam, ISBN 90 223 0793 X
• 1980 Pennen over Problemen (co-auteur:F. Bruffaerts), Van In, Lier, ISBN 90 306 0904 4
• 1980-1990 IJsbreker, Van In, Lier.
• 1979 Omtrent De Trap van Steen en Wolken (Johan Daisne), Manteau, Brussel/Amsterdam, ISBN 90 223 0725 5
• 1977 De Wereld en wij (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90 306 0532 4
• 1977 Omtrent Komen en gaan (Maurice Roelants), Manteau,Brussel
• 1976 Omtrent De man die zijn haar kort liet knippen (Johan Daisne), Manteau, Brussel/ Den Haag, ISBN 90 223 0539 2
• 1976 Richting 2000 (3 dln) (co-auteurs: F. Bruffaerts, P. Herment), J. Van In, Lier, ISBN 903061000X
• 1975 Omtrent De kleine Johannes van Frederik van Eeden, Manteau, Brussel/Den Haag, ISBN 90 223 04 90 6
• 1973 Pieterluit (Felix Dalle), Reeks Caleidoscoop van de Nederlandse Letteren, De Clauwaert vzw, Leuven, D/1973/0201/7
• 1972 Fascinante humanité (co-auteur: F. Bruffaerts), Van In, Lier, ISBN 90-306-0333 X
• 1969 Kennismaken met Komen en Gaan (Maurice Roelants), Manteau N.V , Brussel/Den Haag, ISBN 90 223 0284 9
• 1969 Bomans’Mozaïek, J. Van In, Lier
• 1971 Skoop 1 en 2, (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90 306 03429
• 1969 De Wereld vandaag (co-auteur: F. Bruffaerts), Van In, Lier, ISBN 90-306-0704-1
• 1970 Duim (Felix Dalle) (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90 306 0201 5
• 1969 De Geschiedenis van de Javaan Saïdjah (Multatuli) ( Reeks Cursiva), (co-auteur: F. Bruffaerts), Jozef Van In, Lier. ISBN 90 306 0707 6
• 1968 Mensen van bij ons (co-auteur: F. Bruffaerts), J. Van In, Lier, ISBN 90 306 0226 0
• 1967 Claes’herinneringen, J. Van In, Lier. ISBN 90 405 2332 0
• 1966 Literaire Sprokkels (Reeks Cursiva), (co-auteurs: F. Bruffaerts, F. Puttemans), Jozef Van In, Lier
• 1966 Schaduwen van Schoonheid (Reeks Cursiva), (co-auteurs: F. Bruffaerts, F. Puttemans), Jozef Van In, Lier
• 1964 Mensen en Problemen (Reeks Cursiva), (co-auteurs: F. Bruffaerts, F. Puttemans), J. Van In, Lier

Waar-achtige verhalen

1. Pachter Petrus tussen hoplochting en duivel, of de geheimzinnige hoefijzers van het Hof ten Berge (L-W)
2. Perko, de geluksfee van het Doornveld (W)
3. De voet van Keizer Karel (W)
4. De wonderbare steen van Wambeek (W)
5. Over de verdwenen lanssteek in de zijde van Jezus (W)
6. De waarheid omtrent Terlinden of het vreemde verhaal van de oude, witte heer (T)
7. Over de Op- en Neeralfen (T)
8. De moord in de Kouterbroeken (W-T)
9. De Duivelsweg zonder einde (L-T-W)
10. De wonderbaarlijke historie van Sint-Gertrudis en de ratten van de Borredam (T)
11. De goede boodschap van missionaris kerkuil (T)
12. De cyclamen van De Kleem (W)
13. Bier, baas! We hebben dorst! (T)
14. De heks van De Plank (T)
15. Van de boze zwarte bosuil met de grote gele bek (T)
16. Over ‘lambiek’ en ‘geuze’ en hoe ze aan hun naam kwamen (L)
17. De Kruikenburgse kruiken (T)
18. Over de paters van de Predikherenberg (T)
19. Het mirakel van het Onze-Lieve-Vrouwekapelletje van Terlinden (T)
20. Tussen kerk en kasteel. Een ‘de Fourneau’ in beeld (T)
21. Piëke Verreweg, de weerwolf van ’t Quaedgat (T)
22. Over het wijd geduchte sintekatrienewiel (L)
23. Doornen in het oog (T)
24. Hoe de heilige Gertrudis in 1869 het tracé van de spoorweg wijzigde (T)
25. Het bizarre botrestje van de heilige Remigius van Wambeek (W)
26. Liefde en dood in de bunker (T)
27. Waarom heet Sint-Carolus Sint-Carolus? (L)
28. Over den slagmoelen topalphen in Van der Nath (T)
29. De Waterheren van Ternat(T)

Noot: De letter T/W/L duiden op de dorpen (Ternat, Wambeek, Lombeek) waar de verhalen zich afspelen.

Bronnen, noten en/of referenties

• Van Campenhout, Fr., (2013) Frans Du Mong, VERBA , jgr. 17, nr. 1, p. 7-10
• Van Liefferinge, J., Verdwenen mysterieuze eik leeft voortaan verder in boek en kunstwerk, Het Nieuwsblad (21 maart 2019).
• Van den Driessche, L., Getuigen over Duitse bezetting, Het Nieuwsblad (10 november 2005).
• De Vos, E., Strijden met de wapens van de rede, De Burgerkrant (10 november 2005).
• Week, V., Oorlogsverhalen in nieuw boek, Pas uit (31 november 2005).
• Van der Cammen, L., Oorlogsgetuigen vertellen, Het Laatste Nieuws (9 november 2005).
• Herremans, S., De Waterheren, een erenaam voor de burgers van Ternat, Editiepajot (4 september 2015).
• Van Cauwelaert, G.,De laatste Getuigen van de Tweede Wereldoorlog in Ternat, Editiepajot (5 november 2005).
• DHB , Frans Du Mong vertelt Ternatse sagen, Het Laatste Nieuws (12 november 2005).
• De Saedeleir, R., Nieuw leven voor Ternatse sagen en historische feiten, Het Nieuwsblad (13 november 2005).
• WDS, Waterheren pronken voortaan in gemeentehuis (27 oktober 2015). Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 16 juli 2019.
• Dieter Hautman, Frans en Fien brengen Waterheren weer tot leven (27 oktober 2015). Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 16 juli 2019.
• Rudy De Saedeleir, Nieuw leven voor Ternatse sages en historische feiten (08 november 2012). Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 16 juli 2019.
• NN, LOMBEEK’ EN ‘LAMBIEK’, DAT IS TOCH HETZELFDE?! – FRANS DU MONG LEEST VOOR UIT EIGEN WERK (7 november 2017). Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 16 juli 2019.
• Rudy De Saedeleir, Cultuurprijs voor Du Mong (2 september 2012). Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 16 juli 2019.