Franse paradox
De Franse paradox slaat op de paradox, dat de Fransen over het algemeen voeding met veel verzadigde vetten eten, maar toch weinig aan hartkwalen lijden.[1] De Ierse arts Samuel Black tekende dit in 1819 voor het eerst op. De gangbare verklaring schrijft dit toe aan hun verbruik van rode wijn.
De paradox
bewerkenVolgens de FAO[2] at de gemiddelde Fransman 108 gram dierlijk vet per dag in 2002 terwijl de gemiddelde Amerikaan er maar 72 at. Fransen eten vier keer meer boter, 60 procent meer kaas en drie keer zoveel varkensvlees. Hoewel de Fransen maar lichtjes meer vet eten in het geheel (171 gram per dag tegen 157 gram per dag), eten ze veel meer verzadigde vetzuren, omdat de Amerikanen meer vetzuren eten in de vorm van plantaardige olie, vooral sojaolie.[3] De Britse Hartstichting[4] gaf een sterftegraad vanwege hartkwalen van 115 per 100.000 mannen tussen 35 en 74 jaar in de VS en maar 83 per 100.000 in Frankrijk. Statistieken van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO over 1990 - 2000 duiden erop, dat hartkwalen in Frankrijk onderschat zijn en even hoog kunnen liggen als in de buurlanden.
Rode wijn
bewerkenHet werd verondersteld, dat het feit dat de Fransen zoveel rode wijn drinken de paradox uitlegt.[5][6] Dit kan verband houden met alcohol, resveratrol of procyanidine in rode wijn.
Alcohol
bewerkenOnderzoek wijst uit dat matige drinkers van alcohol minder kans maken op een hartaanval dan zware drinkers of geheelonthouders.[7][8][9][10]
De alcohol in rode wijn zou dus een factor kunnen vormen. Het verschil tussen het jaarlijks verbruik van alcohol in de VS van 8,6 liter[11] en het Frans verbruik (11,4 liter) is gering.[12] Het Frans verbruik ligt lager dan dat in Luxemburg (15,6 liter), Tsjechië (13 liter), Hongarije (13,6 liter), Duitsland (12 liter) en Kroatië (12,3 liter), waar geen soortgelijke paradox is waargenomen.
Studies zijn er tegenstrijdig over of gematigd verbruik van wijn, bier of sterkedrank beter of slechter is voor een lang leven. Van tien studies vinden er drie dat wijn beter is, drie dat bier beter is, drie dat sterkedrank beter is en een vindt geen verschil.[13]
Resveratrol
bewerkenRode wijn en witte in mindere mate bevatten resveratrol. De concentratie van enkele milligram per liter wijn lijkt te laag om de paradox te verklaren.
Procyanidine
bewerkenRoger Corder heeft in wijn oligomere procyanidine aangetroffen. Die zouden de bloedvaten beschermen. Tests op 165 wijnen wijzen erop, dat de meeste procyanidines zitten in Europese rode wijn uit streken die overeenkomen met lange levensduur. De meeste zitten in wijn van de Tannat-druif, die groeit in Gers in Zuid-West-Frankrijk, bijvoorbeeld Madiran-wijn.[14] Er zit tot een gram procyanidine in een liter wijn.[15] 200 tot 300 mg per dag verlaagt de bloeddruk. Twee glazen wijn bevatten zoveel. Ook het verwante catechine wordt genoemd.[16]
Andere verklaringen
bewerkenFranse keuken
bewerkenIn zijn boek The Fat Fallacy verklaart Will Clower de Franse paradox anders:
- Goede en slechte vetzuren — Fransen nemen 80 % van hun vet in uit zuivel: melk, kaas, boter, yoghurt.
- Ze eten meer vis (drie keer per week).
- Ze eten kleinere porties[17] en nemen meer tijd om aan tafel te eten, zodat hun vertering beter loopt.
- Ze eten weinig suiker.
- Ze snoepen minder tussen de maaltijden.
- Ze vermijden frisdranken en fast food.
Klimaat
bewerkenFrankrijk heeft een mediterraan klimaat. Dit nodigt uit om meer tijd in open lucht door te brengen en gaat gepaard met meer lichaamsbeweging. Een studie van Scarabin et al. uit 2003 vergelijkt activiteit en gezondheid van mannen in Toulouse en in Belfast.
Artsen
bewerkenEen andere verklaring luidt, dat Franse artsen minder geneigd zouden zijn om hartfalen als doodsoorzaak te vermelden. Dit blijkt inderdaad zo te zijn, maar zelfs als voor dit verschil een correctie wordt toegepast, blijft de paradox bestaan.
Inhaalbeweging
bewerkenHet huidige sterftecijfer komt voort van vetinname in het verleden. De huidige vetinname zal het sterftecijfer in de toekomst beïnvloeden.[18] Zo vergeleken komt Frankrijk op dezelfde hoogte als andere landen.
Transvet
bewerkenIn zijn boek[19] legt Frank Cooper de Franse paradox uit doordat de Fransen vooral vet innemen als kaas en room terwijl Amerikanen nogal wat transvet eten onder vorm van chemisch verzadigde plantaardige olie. In het boek[20] legt Michael Pollan de paradox uit doordat de Fransen natuurlijk voedsel eten terwijl in de VS meer industrieel verwerkt voedsel genuttigd wordt. Een studie vindt geen verband tussen verbruikt vet en hartkwalen, wel tussen transvet en hartkwalen.[21]
Zie ook
bewerken- ↑ Le French Paradox. Gearchiveerd op 2 mei 2008. Geraadpleegd op 28 april 2008.
- ↑ FAOSTAT[dode link]
- ↑ FAOSTAT[dode link]
- ↑ Tab 3.5 RSD web08: Age-standardised rate of finished consultant episodes for operations for CHD by sex and local authority, all ages and under 75 years, 2001/06, England (Table)
- ↑ Ferrières, J. (2004). The French Paradox; Lessons for other countries [Electronic version]. Heart, 90, 107–111.
- ↑ "Drink Like the French, Die Like the French"
- ↑ Abdulla, A. & Badaway, B. (2001). Moderate alcohol consumption as a cardiovascular risk factor: the role of homocycteine and the need to re-explain the ‘French Paradox’ [Electronic version]. Alcohol & Alcoholism, 36, 185-188
- ↑ Cabot, R. C. The relation of alcohol to atherioscleroisis. Journal of the American Medical Association, 1904, 43, 774-775
- ↑ Ellison, R. C. Does Moderate Alcohol Consumption Prolong Life? NY: American Council on Science and Health, 1993
- ↑ Hennekens, C. H. Alcohol and Risk of Coronary Events. In: National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol and the Cardiovascular System. Washington, DC: United States Department of Health and Human Services, 1996.
- ↑ WHO Core Health Indicators: United States of America
- ↑ WHO Core Health Indicators: France
- ↑ Edell, D. Eat, Drink and be Merry: America’s Doctor Tells You Why the Health Experts are Wrong. NY: HarperCollins, 1999, pp. 191-192
- ↑ Procyanidins May Be the Factor Behind Red Wine's Cardioprotective Effect[dode link], from Nature vol. 444, p. 566; 30 november 2006
- ↑ Real Link Between Drinking Red Wine and Increased Longevity - Food and Health. Gearchiveerd op 13 mei 2008. Geraadpleegd op 28 april 2008.
- ↑ Ruidavets JB, Teissedre PL, Ferrieres J, Carando S, Bougard G, Cabanis JC (2000) Catechin in the Mediterranean diet: vegetable, fruit or wine? Atherosclerosis, 153, 101-117
- ↑ Rozin, P. et al. (2003). The ecology of eating: Part of the French paradox results from lower food intake in French than Americans, because of smaller portion sizes. Psychological Science, 14, 450-454
- ↑ Law, M. & Wald, N. (1999). Why heart disease mortality is low in France: the time lag explanation.[Electronic version]. British Medical Journal, 318, 1471-1480.
- ↑ Cooper, Frank A. Cholesterol and The French Paradox. Queensland Australia: Zeus Publications, 2006, pp 152-162.
- ↑ Pollan, Michael In Defense of Food. Penguin Press, 2008
- ↑ Couzin, Jennifer Women's Health: Study Yields Murky Signals on Low-Fat Diets and Disease Science 10 February 2006: Vol. 311. no. 5762, p. 755 DOI: 10.1126/science.311.5762.755