Friso Kramer Paaltoparmatuur
De Friso Kramer Paaltoparmatuur is een kegelvormige armatuur voor straatlantaarns, ontworpen door Friso Kramer. Zijn ontwerpfilosofie was om iets zo te ontwerpen dat het niet opviel, door weg te laten wat niet absoluut noodzakelijk is.[1]
Geschiedenis
bewerkenIn 1960 ontwierp Kramer de "Friso Kramer I" (voor woonstraten) en de "Friso Kramer II" (voor ontsluitingswegen) in opdracht van de Gemeente Den Haag.[2] De armaturen werden geproduceerd door Industria.[3] Het Stedelijk Museum beschrijft dit ontwerp als een van de klassiekers van Kramer.[4]
In 2012 ontwierp Kramer, in samenwerking met Lightwell, een moderne variant met LED-verlichting. Dit model draagt de naam "Friso Kramer LED".[5] In 2013 werd de eerste armatuur geplaatst voor het huis van Kramer in Amsterdam.[6][7]
Ontwerp
bewerkenHet ontwerp van de armatuur wordt gedicteerd door een aantal optische eisen. Zo staan lantaarnpalen altijd 25 meter uit elkaar en moeten zowel voetgangers als het verkeer op straat profijt hebben van de verlichting. Ook dient het onderste deel van de gevels verlicht te worden, maar niet de eerste verdieping in verband met slaapkamers. Om aan deze eisen te voldoen maakt de armatuur gebruik van een gefacetteerde reflector, die ervoor zorgt dat het licht op de gewenste wijze wordt weerkaatst.[8][3]
- ↑ Henny de Lange, Friso Kramer (1922-2019) ontwierp het liefste lucht. Trouw (21 februari 2019). Gearchiveerd op 21 oktober 2020. Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ Industrieel ontwerper Friso Kramer overleden. de Architect (21 februari 2019). Gearchiveerd op 15 januari 2021. Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ a b Liesbeth den Besten, Een nuchtere lantarenpaal. Trouw (19 oktober 2002). Gearchiveerd op 30 november 2020. Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ Ontwerper groene brievenbus en 'middelbareschoolstoel' Friso Kramer overleden. NOS (21 februari 2019). Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ Friso Kramer LED. Lightwell. Gearchiveerd op 29 december 2020. Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ CityTec plaatst eerste Friso Kramer Led armatuur. Cobouw (8 oktober 2013). Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ Marco de Jonge Baas, Industrieel ontwerper Friso Kramer (96) overleden[dode link]. LED Magazine (27 februari 2019). Geraadpleegd op 27 december 2020.
- ↑ Woertman, Sander (maart 2013). Vormvisie Friso Kramer. de Architect 2013 (3): p. 116-119