Gaaf buidelmos

Gaaf buidelmos
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Marchantiophyta (Levermos)
Klasse:	Marchantiopsida
Onderklasse:	Jungermanniidae
Orde:	Jungermanniales
Familie:	Calypogeiaceae
Geslacht:	Calypogeia
Soort
	Calypogeia muelleriana ; (Schiffn.) Müll. Frib. (1901)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal	Biologie

Het moerasbuidelmos (Calypogeia muelleriana) is een bebladerd (folieus) levermos in de familie Calypogeiaceae.

Kenmerken

Uiterlijke kenmerken

Calypogeia muelleriana is een uitgestrekt levermos van ongeveer 1 tot 4 mm breed en tot 4 cm lang dat groeit in vlakke blauwgroene tot bruingroene gazons. De nauwsluitende, eivormige, afgeronde flankbladeren zijn even lang als breed, aan de basis wat verbreed en aan de punt meestal afgerond, zelden met een kleine punt. De kenmerkende onderste bladeren zijn ongeveer 2 tot 3 keer zo breed als de stengel, afgerond omgekeerd eirond van vorm en ongeveer 1/3 verdeeld in twee brede, afgeronde lobben.

Vooral met andere Calypogeia-soorten, die duidelijk herkenbaar moeten zijn aan de verschillende onderbladen, bestaat kans op verwarring.

Microscopische kenmerken

De misvormde hexagonale laminacellen van de zijbladeren bevatten tot 10 kleine olielichamen en zijn ongeveer 35 tot 70 µm lang en 25 tot 45 µm breed.De cellen van de onderste bladeren zijn ongeveer 28 tot 50 micron lang en 18 tot 35 micron breed.

Ecologie

Calypogeia muelleriana komt vooral voor op de Pleistocene gronden maar ook wel daarbuiten. Geschikte plekken zijn steile, hoge boswallen met water onderaan, waar de planten dan groeien op het humeuze, vaak ietwat lemige zand vanaf vlak boven de waterlijn om te verdwijnen waar de wal vlakker en/of droger gaat worden. Veel minder vaak groeit deze soort op venige grond maar ook op turfkades kan Gaaf buidelmos gevonden worden. De bodem is op zulke plaatsen permanent vochtig maar wel goed doorlucht. Calypogeia muelleriana ontbreekt op de zware klei en op kalkrijke bodems.

Voorkomen

Het mos wordt verspreid door heel Europa, Noord-Afrika, Noord-Amerika en Groenland. In Nederland is het een vrij algemeen soort. Het is niet bedreigd en staat niet op de rode lijst.

Foto's

De onderste bladeren van Calypogeia muelleriana zijn nodig voor identificatie (125 keer vergroot)
Bladeren
Flankbladcellen van Calypogeia muelleriana (400 keer vergroot)

Bronnen, noten en/of referenties

BLWG Verspreidingsatlas Mossen