Gebruiker:Bakel123/Troonswisseling 1980

Kladpagina Opmerkingen graag hier maken. Deze pagina mag bewerkt worden door diegene die mee willen werken aan het artikel over de Troonswisseling.

De voorlaatste Troonswisseling in Nederland vond plaats op 30 april 1980. Op die dag trad Prinses Juliana af als koningin van Nederland. In de ochtend was de abdicatie van koningin Juliana, in de middag was de inhuldiging van haar dochter, koningin Beatrix der Nederlanden in de Nieuwe Kerk. Prinses Juliana was koningin van het Koninkrijk der Nederlanden van 4 september 1948 tot 30 april 1980. Koningin Beatrix der Nederlanden was koningin van 30 april 1980 tot 30 april 2013.

Achtergrond

Juliana was sinds 1948 koningin van het Koninkrijk der Nederlanden. Op 6 september van dat jaar nam zij het koningschap over van haar moeder Wilhelmina.

Abdicatie

In de ochtend van 30 april 1980 om 10:06 uur werd in het Paleis op de Dam te Amsterdam de Akte van Abdicatie ondertekend door koningin Juliana, prinses Beatrix, voorzitters van de Staten Generaal, de ministers van Koninkrijk en de burgemeester van Amsterdam. Na de ondertekening wilde Juliana alleen nog aangesproken worden als Prinses Juliana. Prinses Juliana was 71 jaar toen ze bekend maakte dat ze afstand ging doen van de troon.

Inhuldiging

Na de abdicatie verschenen prinses Juliana, prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld, koningin Beatrix en prins Claus van Amsberg op het balkon van het paleis, zo kon het publiek afscheid nemen van de afgetrede koningin en de nieuwe vorstin begroeten. Juliana en Beatrix hielden eerst een korte toespraak, daarna verschenen de kinderen van Beatrix en Claus op het balkon; Willem-Alexander der Nederlanden, Johan Friso van Oranje-Nassau van Amsberg en Constantijn der Nederlanden tegelijkertijd werd het Wilhelmus gezongen.

Kroningsoproer

Zie Kroningsoproer voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De kroningsrellen op de dag van de troonswisseling 1980 behoren tot de grootste ordeverstoringen in Nederlandse geschiedenis. De rellen vonden tegelijkertijd plaats met de inhuldiging van Koningin Beatrix. Onder de leus Geen woning, geen kroning! gingen krakers, autonomen en andere radicale jongeren de straat op. De menigte protesteerde met verschillende doelen: tegen woningnood en tegen de inhuldiging. De dag eindigde in krakersrellen.

Veiligheid

Tijdens de rellen die vooral in Amsterdam plaatsvonden waren ongeveer tienduizend politiemensen, Marechaussees en militairen ter been die de orde in de stad moesten handhaven. In de binnenstad van Amsterdam had de Mobiele Eenheid (ME) twee veiligheidslinies opgesteld. De politie zette ook twee helikopters en verkenningseenheden op de grond in.

Belangrijke tijden

Om 11.00 uur in de ochtend word op de hoek van de Kinkerstraat en de Bilderdijkstraat een leegstaand kantoorbouw gekraakt. Door onduidelijke communnicatie naar de Mobiele Eenheid word de straat al snel schoongeveegd wat leidde tot woedende actievoerders. Doordat radioverslaggevers snel verslag doen van het opstootje krijgen ook Ajax-supporters te horen dat er iets gaande is in Amsterdam. Zodoende begeeft een groep van ongeveer honderdvijftig F-siders zich richting de Kinkerstraat meldden de politiehelikopters destijds.

Om 13.00 uur sluit een gedeelte van de F-side zich aan bij demonstranten van de PSP en JS, later volgt een demonstratie van de deze groep bij de Dokwerker.

Rond 13.45 uur daalt een stenenregen op de ME-linies neer. Er werd traangas gebruikt om de vechtende demonstranten weg te krijgen. De ME probeerde op dat moment op de Blauwbrug stand te houden. De menigte liep daarna naar de Damstraat richting het Rokin en de Dam. Daar werden een veertigtal agenten verrast door de demonstranten.

Om 15.00 uur dringt het rumoer tot in de Nieuwe Kerk. Geluiden van sirene's en overvliegende helikopters maken de gasten in de kerk ongerust.

Veel ME-pelotons zijn rond 17.30 uur 'kwijt' en er wordt onafgebroken traangas gebruikt. Later beginnen ME'ers met stenen naar de demonstranten te gooien vanwege onvoldoende bescherming. De eerste arrestatie's vinden rond 19.30 uur plaats, en wordt door veel ME'ers als geruststellend ontvangen.

Na 20.30 weigert de ME op het Rokin nog verder inzet.

Op het Leidseplein vind rond 23.00 een grote confrontatie plaats waar veel mensen door de politie gearresteerd worden met methodes die het daglicht niet kunnen verdragen.

Om 01.00 zijn de grootste rellen voorbij.

• Bronnen over dit gedeelte zijn te vinden in het artikel Kroningsoproer

Herdenkingsmunt

Na de inhuldiging werd de eerste herdenkingsmunt waarop koningin Beatrix stond geslagen, de Dubbelkop 1980. Omdat prinses Juliana net is afgetreden staat zij achter haar dochter die als regerend vorst op de munt staat. Om deze reden staan zij ook in de kijkrichting waarin Beatrix op de latere munten ook afgebeeld werd.

Aftreden

Juliana was sinds 4 september 1948 koningin van Nederland. 32 jaar later werd haar droeg ze het koningschap over aan haar oudste dochter Beatrix. Op 31 januari 1980, de verjaardag van Beatrix, kondigde Juliana aan dat ze afstand ging doen van de troon. De reden voor haar aftreden was;

Bij iedereen die oud wordt doet vroeger of later het nuchtere feit zich voor, dat de krachten gaan afnemen en dat zo iemand zijn taak niet meer kan volbrengen als voorheen. Zo voel ik dat voor mij het ogenblik nadert mijn taak als uw koningin neer te leggen