Astronomie

bewerken
  • De polen van Uranus hellen zo ver over, dat de planeet bijna op zijn kant ligt. Er is dan ook discussie over welke pool noord is, en welke pool zuid. Dit betekent ook dat het niet goed duidelijk is of Uranus met de klok mee, of tegen de klok in om zijn as draait.
  • Een exoplaneet van de ster HD 179949 heeft een magnetosfeer die zo groot is dat het een permanente zonnevlek veroorzaakt op het oppervlak van haar ster. De temperatuur van 7760 graden Celsius wordt door de magnetosfeer verhoogd met nog eens 400 graden.
  • De zon is een bijna perfect ronde bol. Het verschil tussen de pooldiameter en de evenaardiameter is slechts 10 kilometer.
  • Als je een kubus van 10cm3 uit de kern van de zon zou nemen, dan zou deze 150 kilogram wegen, een dichtheid 150 keer die van water.
  • Het Sweden Solar System is het grootste schaalmodel ter wereld van het zonnestelsel. Het is op een schaal van 1:20 miljoen. Neptunus ligt op een afstand van 200 kilometer van de Ericsson Globe, die de zon vertegenwoordigt.
  • Jupiter en Saturnus liggen verder uit elkaar dan de totale afstand tussen de zon, Mercurius, Venus, Aarde en Mars.
  • De asteroïdengordel bestaat uit veel meer open ruimte dan de meeste mensen denken. Je zou je best moeten doen om er een asteroïde te vinden zonder vooraf gedane metingen. Ruimtevaartuigen passeren de asteroïdengordel dan ook zonder al te veel moeite.
  • Titan, een maan van Saturnus, is groter dan Mercurius.

Linguïstiek

bewerken
  • Alle antieke Latijnse inscripties zijn verzameld in een immens naslagwerk, de Corpus inscriptionum Latinarum. Dit naslagwerk bevat meer dan 180.000 inscripties en telt 70 delen.
  • Het onderscheid tussen een taal en een dialect is eigenlijk volstrekt arbitrair, zoals treffend wordt uitgedrukt in het aforisme een taal is een dialect met een leger en een vloot, dat op een prachtige manier de unieke positie van het Jiddisch ten opzichte van het Duits illustreert.
  • Jiddisch is een Germaanse taal die in het Hebreeuwse alfabet wordt geschreven. Een Israeli die slechts Hebreeuws spreekt en leest, zou dus een Jiddische tekst kunnen voorlezen, maar die niet kunnen begrijpen. Een toehoorder die enkel Duits spreekt, zou de voordracht van de Israeli kunnen begrijpen, maar zelf niet de tekst kunnen voorlezen.
  • De science-fiction-auteur Poul Anderson schreef in 1989 Uncleftish Beholding, een verhandeling over de atoomtheorie die alleen gebruikmaakt van woorden met een Germaanse oorsprong, en de vele wetenschappelijke woorden van Romaanse en Griekse oorsprong vervangt door zelfbedachte of uit de vergetelheid geredde woorden.
  • Op oude Latijnse inscripties kun je soms boven de klinkers een diakritisch teken zien dat de voorloper is van het hedendaagse accent aigu. Zo'n diakritisch teken werd een apex (meervoud: apices) genoemd, en werd soms zo dun in de steen gebeiteld dat hedendaagse kijkers ze meestal over het hoofd zien.
  • Het Engelse woord "ostracism" (uitsluiten, verbannen, mijden) is afkomstig van een oud-Griekse gewoonte: als het volk stemde over het verbannen van een bepaalde burger, dan bracht men een stem uit door de naam van die persoon op een potscherf, een ostrakon (ὄστρακον), te schrijven.
  • Boustrofedon, het ossenploegschrift, is een manier van schrijven die vaak in oud-Griekse inscripties werd gebruikt, waarbij de tekst in opeenvolgende regels om beurten van links naar rechts en van rechts naar links wordt geschreven. Dit lijkt op de volgorde waarin een os een veld omploegt.