Gebruiker:Janqen/kladpapier/1

Uit: cel (biologie)

De cel is de kleinste eenheid die alle genetische informatie van het organisme bevat en waaruit alle organismen of levende wezens zijn opgebouwd.

Alle planten, dieren, schimmels en bacteriën bestaan uit cellen. De cel bestaat onder meer uit een celmembraan, dat de inhoud omgeeft, het cytoplasma waarin (behalve bij bacteriën) een celkern aanwezig is. Het cytoplasma bestaat zelf uit cytosol en celorganellen. Er zijn ook levende wezens die slechts uit één cel bestaan: de eencelligen. Bij bacteriën, schimmels en planten komt naast het celmembraan ook nog een celwand voor terwijl een dierlijke cel alleen door een celmembraan omgeven is.

Indeling

Prokaryoten (pro=voor; karyon=kern)
- Deze groep bevat de meeste soorten op aarde, hiervan zijn de bacteriën het meest bekend.
- Grootte: 0,5 - 3 micrometer
- Circulaire chromosomen in het cytoplasma
- Bacteriën
  - Wel een celwand
  - Geen bladgroenkorrels
  - Geen vacuole
  - Celwand bevat mureïnen
- Archaea
  - Enkelvoudige celmembraan
  - Celwand bevat glycoproteïnen (evenals eukaryoten)

Eukaryoten (Eu=goed, echt; karyon= kern)
- Groter dan 3 micrometer
- Lineaire chromosomen in de celkern
- Celwand bevat glycoproteïnen
- Bevatten mitochondriën (Eukaryoten zijn aeroob)
- Schimmels
  - Wel een celwand
  - Geen bladgroenkorrels
  - Grotendeels haploïd
- Planten
  - Wel een celwand
  - Wel plastiden zoals chloroplasten: bladgroenkorrels (al zitten niet in elke cel van het meercellig organisme noodzakelijkerwijs bladgroenkorrels; bijvoorbeeld in sommige wortelcellen)
  - Meestal 1 grote vacuole
  - Meestal diploïd met een korte haploïde fase (zoals vaatplanten) maar ook met een lange haploïde fase en een korte diploïde fase komt voor(zoals mossen) of polyploïd
- Dieren
  - Geen celwand
  - Meerdere kleinere vacuolen
  - Geen bladgroenkorrels
  - Diploïd

		1. Celkern 2. Vacuole 3. Bladgroenkorrel 4. Celmembraan 5. Celwand 6. Cytoplasma
Plantaardige cel	Cel van een bacterie

Deze afbeeldingen zijn heel schematisch.

De microscoop en later de fasecontrastmicroscoop maakten het mogelijk cellen te ontdekken en de samenstelling en opbouw ervan te bestuderen; de elektronenmicroscoop heeft het aanvankelijke simpele model van de bouw van de cel geweldig verfijnd.

Diagram van een typische dierlijke cel

Organellen:

Diagram van een typische plantencel

Organellen (en enkele andere belangrijke structuren)

Externe links

[[Categorie:Cel]] [[Categorie:Microbiologie]] {{Link FA|ka}} {{Link FA|vi}} [[ar:خلية]] [[bg:Клетка]] [[bn:কোষ (জীববিজ্ঞান)]] [[br:Kellig]] [[bs:Ćelija]] [[ca:Cèl·lula]] [[ceb:Cellule]] [[cs:Buňka]] [[cy:Cell (bioleg)]] [[da:Celle (biologi)]] [[de:Zelle (Biologie)]] [[el:Κύτταρο]] [[en:Cell (biology)]] [[eo:Biologia ĉelo]] [[es:Célula]] [[et:Rakk]] [[eu:Zelula]] [[fa:یاخته]] [[fi:Solu]] [[fo:Kykna]] [[fr:Cellule (biologie)]] [[gl:Célula]] [[he:תא]] [[hi:कोशिका]] [[hr:Stanica]] [[hu:Sejt]] [[ia:Cellula (biologia)]] [[id:Sel (Biologi)]] [[io:Celulo]] [[is:Fruma]] [[it:Cellula]] [[ja:細胞]] [[jbo:ji'esle]] [[ka:უჯრედი]] [[kn:ಜೀವ ಕಣ]] [[ko:세포]] [[ku:Şane]] [[la:Cellula]] [[lt:Ląstelė]] [[lv:Šūna]] [[mk:Клетка]] [[ms:Sel (biologi)]] [[nn:Celle]] [[no:Celle]] [[nrm:Aître]] [[oc:Cellula (biologia)]] [[pam:Cell]] [[pl:Komórka]] [[pt:Célula]] [[qu:Kawsaykuq]] [[ro:Celulă]] [[ru:Клетка]] [[si:සෛලය]] [[simple:Cell]] [[sk:Bunka]] [[sl:Celica]] [[sq:Qeliza]] [[sr:Ћелија (биологија)]] [[su:Sél (biologi)]] [[sv:Cell]] [[ta:கலம்]] [[te:జీవకణం]] [[th:เซลล์ (ชีววิทยา)]] [[tr:Hücre]] [[uk:Клітина]] [[ur:خلیہ]] [[vi:Tế bào]] [[yi:צעל]] [[zh:细胞]] [[zh-min-nan:Sè-pau]] [[zh-yue:細胞]]