Ik schrijf vooral nieuwe artikelen, vaak in de long tail: over een persoon, een boek, een gebouw, een wet, een schilderij... Was het detectivewerk dat bij obscure onderwerpen komt kijken niet zo verslavend, ik hield me alleen bezig met het verbeteren van frequent bezochte pagina's. Want juist aan de grote onderwerpen schort toch dikwijls wat.
Ik voeg regelmatig literatuurlijsten toe aan artikelen, omdat een encyclopedie ook een wegwijzer is. Die functie blijft op nl-wiki echt onderbenut, of alleen Engelstalige werken worden genoemd. Een goede bibliografie kijkt ruimer en heeft aandacht voor Nederlandstalige werken, ook in vertaling, aangezien de lezer niet toevallig bij onze taalversie is beland. Helemaal onbegrijpelijk vind ik het weglaten van Nederlandse vertalingen in lemma's over anderstalige auteurs, terwijl dan wel verouderde Engelse kost wordt opgediend.
Mijn interessegebieden zijn divers: geschiedenis, oude kunst, Brussel, economie, Congo, recht, energie... Soms is het nodig om met de bijl door flutinformatie te gaan, maar fijner vind ik het om een artikel langer achter te laten dan ik het aantrof (doet niets af van mijn waardering voor oordeelkundige 'hakkers' wiens bijdragelijst rood kleurt).
Illustraties zijn essentieel. Ik voeg regelmatig afbeeldingen toe aan artikelen en doe zelf uploads naar commons (eigen foto's en rechtenvrij materiaal van internet). Awoe voor de bibliotheken en musea die het rechtenvrije patrimonium in hun beheer toch afschermen met semilegale 'voorwaarden'. Wees niet de man van het brugje. Je opdracht is ontsluiten, niet afsluiten.
Wikipedia is een krachtige manier om informatie aan te bieden. Zaken waarover nooit een woord geschreven is in het Nederlands, worden voor een nieuw publiek ontsloten. De cumulatieve aard van het project maakt dat de dekking steeds verder uitdeint. Micro en macro lopen vrolijk hand in hand, andere talen zijn een muisklik verwijderd.
Dat iedereen eraan kan meeschrijven, maakt wikipedia kwetsbaar voor kaping door activisten en ghostwriters in dienst van landen of grote bedrijven. Je kan je een soort 'acapedia' voorstellen waar alleen wetenschappers onder eigen naam de pen zouden vasthouden, maar academici zijn zelf niet noodzakelijk vrij van activisme/belangenvermenging en vooral hebben ze dikwijls andere prioriteiten. Veel respect voor degenen die actief zijn op de Nederlandse wikipedia. Een specialist kan hier echt het verschil maken, vooral op de complexere lemma's waar er vaak onvoldoende systematiek en overzicht is. Er zijn weinig betere manieren om iets terug te geven aan de gemeenschap die het onderzoek financiert en dan achter betaalmuren ziet verdwijnen.
Een groot probleem vind ik de beperkte beschikbaarheid van bronnen. Zolang er geen open access is, zal verouderde maar vrij beschikbare informatie het winnen van nieuwe inzichten waarvoor veel geld moet worden betaald.
Wikipedia is ontstaan in de Verenigde Staten en heeft, niettegenstaande de wereldwijde roeping, Amerikaans bloed in de aderen. Dat uit zich mee in het feit dat Wikimedia, over alle talen en zusterprojecten heen, onderworpen is aan de Amerikaanse wet. De Wikimedia Foundation is een stichting naar het recht van Florida en heeft haar hoofdkantoor in Californië. Ongetwijfeld heeft dit zijn voordelen, zoals de sterke Free Speech-bescherming en de Fair Use-mogelijkheden, maar er is ook een groot nadeel: in tegenstelling tot de meeste landen erkent het Amerikaanse copyright de regel van de kortere termijnniet. Op dit punt is voorbehoud gemaakt bij de Berner Conventie (1886). Het gevolg? Wanneer het auteursrecht in het land van oorsprong is verstreken, maar in de VS een langere bescherming geldt, dan kan het werk niet getoond worden op Wikipedia (noch op Commons, op Wikisource, op Wikidata, enz.). En de VS hééft vaak een langere termijn. Neem een schrijver als George Orwell: hij is overleden in 1950 en volgens zijn Britse vaderland is zijn werk sinds 2021 vrij. Maar het byzantijnse copyright van de VS – met zijn voortdurend wijzigende vereisten op het vlak van registratie, hernieuwing en beschermingstermijnen, om nog te zwijgen van de retroactieve URAA-"restoration" – legt het nog decennialang onder embargo. 1984 kan pas in 2045 op Wikisource worden geplaatst, terwijl het er nu al zou moeten staan. Het hele oeuvre van Piet Mondriaan is sinds 2015 vrij, maar in de VS is bijna de helft ervan nog beschermd, soms tot 2061 (!). Lokaal uploaden of hosten is geen oplossing, want onder de Digital Millennium Copyright Act is de Wikimedia Foundation aansprakelijk voor al wat in de wereld onder haar verantwoordelijkheid gebeurt en heeft ze te gehoorzamen aan takedown notices.
Een organisatie die haar hele missie rond het publiek domein bouwt, kan niet geloofwaardig kiezen voor het recht van een land dat het publiek domein zo sterk beknot. De Wikimedia Foundation moet weg uit de States. Naar waar? Let's find out. In de Europese Unie bestaan vast ook SOPA-achtige beperkingen die verder gaan dan nodig. Wat je wil is een recht dat niets toevoegt aan de bescherming in het land van oorsprong en dat zich niet geroepen voelt tot extraterritoriale handhaving. Als iets in het bronland vrij is, moet het op Wikipedia en aanverwanten kunnen komen. Voor zover juridisch noodzakelijk kan eventueel via geolocatie een uitzondering worden gemaakt binnen landen die strenger zijn (waarbij de servers nagaan in welk land de gebruiker zich bevindt en het betreffende werk tonen of niet tonen naargelang de auteursrechtelijke status ervan in dat land). Maar de Foundation (pace Jimmy) is niet op haar plaats in de VS en moet zich een staat zoeken die voor het publiek domein is wat Zwitserland is voor de privacy.
Laat je niet te veel afleiden door de regeltjes. Het belangrijkste is dat je schrijft in een goede droge stijl, betrouwbare bronnen aandraagt en niet zondigt tegen privacy of copyright.
Twee gratis accounts aanmaken, en je hebt online toegang tot de Belgische pers. Voor de 21e-eeuwse dag- en weekbladen is dat GoPress, wat je (met twee dagen vertraging) kan lezen als je lid bent van een Vlaamse bibliotheek. Historische bladen zijn gedigitaliseerd door BelgicaPress.
De vertaaltool is een handige manier om artikels te starten, desnoods gewoon om snel een skelet van juiste links te hebben.
Als je Wikipedia:Mededelingen op je volglijst plaatst, krijg je korte updates van het gemeenschapsnieuws.
Getrouwe reproducties van 2D-objecten in het publiek domein (oude schilderijen e.d.) zijn niet origineel en dus vrij up te loaden naar Commons. Met het standaard knipprogramma van windows en andere besturingssystemen kan je elke afbeelding op je scherm overnemen, ook van websites die de rechtermuisklik blokkeren.
.jpg)