Gebruiker:Rozemarijn vL/Via

Via is een voorzetsel dat sinds het einde van de negentiende eeuw in het Nederlands wordt gebruikt in de betekenis van 'over, langs'. Het woord is ontleend aan het Engels en gaat terug op het Latijnse woord via, dat 'weg' betekent.

In andere betekenissen is het gebruik van dit voorzetsel in feite onjuist:

"Via betekent 'langs de weg van, over' (hij reisde over/via Utrecht naar Amsterdam). Fout is 'via' in plaats van 'door' of 'door middel van'. Dit voorzetsel wordt steeds meer misbruikt".

In de spreektaal vervangt 'via' sinds de jaren 1980, 1990 echter steeds vaker de meest uiteenlopende voorzetsels, zoals 'op', 'door', 'van', 'met', 'langs', 'door middel van', 'met behulp van', of 'dankzij'. Bijvoorbeeld:

Ik hoorde het via de radio   (op de radio)

Ik zag het via de televisie   (op de televisie)

Stem via een sms   (stem met een sms)

Dien het toe via een injectie   (door middel van een injectie)

Het gaat via de kabels naar   (door de kabels)

Ga naar binnen via de deur   (door de deur)

Ze vervoerden het via de river   (over de rivier)

Hij klom via de trap omhoog   (langs de trap)

Loop vervolgens via de poort   (door de poort, onder de poort door)

Het eten gaat via de mond   (door de mond)

Ik hoorde het via hem   (van hem)

Zij maakte via een spel duidelijk   (met behulp van)

Zij leerden elkaar kennen via vrienden   (dankzij vrienden)

Zij werd van adel via haar huwelijk met (middels haar huwelijk)

Ze verzamelden het geld via crowdfunding   (door middel van / met behulp van crdf, dankzij crdf)

'Via' is alleen juist in de betekenis van 'over' / 'langs de weg van'. In andere gevallen is het beter/juister om een Nederlands voorzetsel te gebruiken. En zelfs in de genoemde juiste gevallen, is heel vaak gewoon 'over' te gebruiken. Een uitzondering is alles wat te maken heeft met internet: 'via het internet', 'via de internetverbinding'; daar is geen ouder alternatief voor - het internet is immers opgekomen nádat 'via' al was opgekomen. Toch zijn ook hier Nederlandse voorzetsels gebruikelijk: 'Ik las het via/op Twitter', 'Hij bestelde het via/op deze website', of 'Zij deelde het nieuws via/op Facebook'.

De verdringing van vele voorzetsels door het Latijnse woord 'via' leidt tot voorzetselverschraling in het taalaanbod voor kinderen, waardoor het juiste gebruik van de oorspronkelijk Nederlandse voorzetsels door de generaties heen steeds minder goed zou kunnen worden aangeleerd en langzamerhand steeds meer kan gaan verdwijnen.

Bronnen, noten en/of referenties