H.J. Bulthuis

Nederlands taalkundige, schrijver en esperantist (1865-1945)

Hendrik Jan Bulthuis (Warffum, 15 september 1865 - Menterwolde, 27 april 1945) was een Nederlands esperantist, romanschrijver en vertaler.

H.J. Bulthuis
H.J. Bulthuis in 1906
H.J. Bulthuis in 1906
Algemene informatie
Volledige naam Hendrik Jan Bulthuis
Geboren 15 september 1865
Geboorte­plaats Warffum
Overleden 27 april 1945
Overlijdensplaats Menterwolde
Land Nederland
Beroep Schrijver, vertaler
Handtekening Handtekening
Werk
Bekende werken Idoj de Orfeo
La Vila Mano
Inferio
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Hendrik Bulthuis is de vader van schrijver Rico Bulthuis, de grootvader van toneelspeler Sacha Bulthuis en de overgrootvader van toneelspelers Aus Greidanus jr en Pauline Greidanus.

Biografie

bewerken

Hendrik Bulthuis werd geboren in Groningen en was tussen 1889 en 1924 van beroep douaneofficier. Hij werd als jongvolwassene aanhanger van de kunsttaal Volapük. Voor deze taal ontving hij in 1899 een diploma als onderwijzer. In 1901 zond de eerste esperantist in Nederland, Dreves Uitterdijk, Bulthuis een leerboek over Esperanto, waarna hij de taal ging leren. Bulthuis propageerde Esperanto in zijn toenmalig woonplaats Den Haag en leidde hier cursussen. In 1910 werd hij lid van een voorloper van de Akademio de Esperanto.

Bulthuis woonde gedurende zijn volwassen leven in Den Haag. In 1897 trouwde hij met Pieternella Verkaaik in haar geboorteplaats Gouda. In 1911 werd hun derde zoon geboren, Rico Bulthuis. Deze zou later over zijn vader vertellen dat deze negen talen sprak, maar "in geen van die talen ooit een gesprek met mij heeft gevoerd." Zijn moeder noemde Rico "een feeks van een vrouw."[1]

Na zijn pensionering in 1924 richtte Bulthuis zich volledig op Esperanto. Door zijn inspanningen als romanschrijver, vertaler en schrijver van pedagogische brochures wordt Bulthuis gezien als een van de esperantisten met het grootste doorzettingsvermogen. Vanaf 1907, toen zijn Esperanto-vertaling van Jean-Pierre Claris de Florians Les Deux Billets verscheen, zijn er vijfendertig werken van Bulthuis' hand verschenen. Hij werd uiteindelijk beroemd in de Esperanto-wereld door drie dikke originele romans.

In 1977 verscheen een Nederlandse vertaling van één dezer romans onder te titel De taveerne van Piet Rabbel. Het werk, oorspronkelijk verschenen onder de titel La Vila Mano in 1928, is een streekroman over het Groningse plattelandsleven. Bulthuis' zoon, Rico Bulthuis, werkte mee aan deze vertaling. Rico Bulthuis verzorgde tevens de illustraties bij het boek Inferio uit 1938.

Bulthuis was tijdens de oorlog uitgeweken terug naar Groningen. Hij overleed hier vlak voor de bevrijding.

Enkele werken

bewerken

Originele romans

bewerken
  • 1923 - Idoj de Orfeo
  • 1926 - Jozef kaj la Edzino de Potifar
  • 1928 - La Vila Mano
  • 1938 - Inferio

Originele dichtwerken en theaterstukken

bewerken
  • 1908 - Onklo el Ameriko
  • 1909 - La du Ŝipoj
  • 1922 - Malriĉa en Spirito

Vertalingen

bewerken