HAL Investments
HAL Investments is een Nederlandse investeringsmaatschappij.
| HAL Investments NV | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
|
| ||||
| Beurs | Euronext: HAL | |||
| Rechtsvorm | N.V. | |||
| Oprichting | 1977 | |||
| Eigenaar | HAL Holding N.V. | |||
| Sleutelfiguren | Jaap van Wiechen (CEO) Martijn van der Vorm (lid RvC) | |||
| Land | Nederland | |||
| Hoofdkantoor | Weena 696 Rotterdam | |||
| Werknemers | 49.754 (geconsolideerd in fte, gemiddeld in 2016) | |||
| Producten | Investeringen | |||
| Omzet/jaar | € 9.854 miljoen (2023) | |||
| Winst/jaar | € 1.001 miljoen (2023) | |||
| Marktkapitalisatie | € 10,682 miljard (22 mei 2024) | |||
| Website | www.halinvestments.nl | |||
| ||||
De rederij Holland-Amerika Lijn werd in 1873 opgericht in Rotterdam. In 1989 werd de onderneming voor een bedrag van 1,2 miljard gulden verkocht aan het Amerikaanse Carnival Corporation & plc. Met de overnamesom werd besloten om een investeringsmaatschappij te beginnen onder de naam HAL Holding, waarvan alle aandelen in bezit zijn van HAL Trust; HAL Trust is op haar beurt genoteerd aan de effectenbeurs Euronext in Amsterdam.[1]
Familie Van der Vorm
bewerkenHet grootste deel, circa 68%, van de beursgenoteerde aandelen HAL Trust is in bezit van oprichtersfamilie Van der Vorm, en de leiding was lang in handen van Martijn van der Vorm (20 augustus 1958).[2][3] De familie behoort tot de meest vermogende families van Nederland en staat in de Quote 500 van 2009 t/m 2022 onafgebroken op de tweede plaats met een geschat vermogen van € 4,3 miljard in 2009 en € 8,6 miljard in 2022.[4][5][6][7][8][9] De familie Van der Vorm staat bekend als erg gesloten. Martijn van der Vorm, voorzitter van de raad van bestuur, trad na 21 jaar af op 30 september 2014.[10] Hij is lid geworden van de raad van commissarissen. Hij werd opgevolgd door Melchert Groot, die al 25 jaar werkzaam was HAL en is vanaf 2003 lid van de raad van bestuur.[10] Per 1 april 2024 is Jaap van Wiechen als CEO aangetreden, die sinds 2024 lid is van de Raad van Bestuur en op dat moment 27 jaar werkzaam is bij HAL.
Hans Melchers bezit 17% van de aandelen, waardoor er maar circa 15% vrij verhandelbaar is op de Amsterdamse effectenbeurs.
Dankzij ingewikkelde internationale constructies met de aandelen hoeft slechts een minimale openheid aan de dag gelegd te worden. De onderneming HAL Holding NV is gevestigd op Curaçao. Alle aandelen zijn in bezit van de HAL Trust, waarvan het vermogen beheerd wordt op de Bermuda Eilanden.[11]
Voorgangers van Martijn van der Vorm bij de Holland Amerika Lijn, c.q. HAL Investments waren: Willem van der Vorm (1873-1957), Willy van der Vorm (1897-1963) en Nico van der Vorm (1927-1995).[12]
Sinds 2011 is de familie Van der Vorm ook actief via de (goede doelen) stichting De Verre Bergen, die zich richt op initiatieven op maatschappelijk terrein in Rotterdam. In januari 2017 kwam naar buiten dat de familie ook de stichting Droom en Daad heeft opgericht ter bevordering van kunst en cultuur in Rotterdam. Voormalig directeur van het Rijksmuseum Wim Pijbes is daarvan de directeur.[13] Ook de stichting Nieuw Vaarwater, dat onderhandelingen voert over de schulden van gezinnen in armoede in Rotterdam, en Fonds de Loods, wat die schulden in een keer afkoopt, behoren tot de filantropische activiteiten van de familie Van der Vorm.[14][15]
Beleggingen
bewerkenNaast investeringen in ondernemingen die te maken hebben met de maritieme sector heeft men ook belegd in heel andere branches. HAL Investments streeft naar grote belangen in ondernemingen en wil ook daadwerkelijk invloed uitoefenen op het ondernemingsbeleid. Met buy-and-build proberen ze door het bundelen van bedrijven waarde te creëeren voor de lange termijn.
De investeringsmaatschappij heeft onder meer de volgende grote belangen:
Beursgenoteerd
bewerken- Koninklijke Vopak, de grootste onafhankelijke tankterminaloperator in de wereld. Per 2024 had HAL 48,15% van de aandelen in handen.
- Safilo, een producent en distributeur van zonnebrillen en monturen (belang 49,8% per 31 dec. 2020) en is genoteerd aan de Italiaanse beurs.
- SBM Offshore, actief op het gebied van de bouw, lease en exploitatie van drijvende opslag- en productieplatforms (FPSO). Vanaf december 2012 kocht HAL aandelen in dit bedrijf en heeft per 2024 een belang van 22,88%.
- Technip Energies, een toeleverancier van de energiesector. HAL heeft per 2024 een belang van 15,07% in dit op de Euronext Paris genoteerde bedrijf.
Niet-beursgenoteerde belangen
bewerken- 280ppm, investeerder in 'early-stage' bedrijven die de oorzaken en effecten van klimaatverandering verzachten en de energietransitie faciliteren. Het belang van HAL hierin is 95%.
- Ahrend en Gispen, kantoorinrichters en schoolmeibilair.
- AN Direct, de holding van MD Hearing en verkoper van gehoorapparaten in de VS.
- Anthony Veder Group, maritiem transport, voornamelijk LNG en industriële gassen.
- Atlas Services Group Holding B.V., internationaal uitzendbureau in de maritieme en olie- en gassector
- Auxilium, een holding van 14 bedrijven in medische hulpmiddelen.
- Boskalis, wereldwijd een van de grootste dienstverleners op het gebied van baggeren, maritieme infrastructuur en maritieme diensten (belang 45,5% per 31 dec. 2020). Op 10 maart 2022 deed HAL een bod op alle overige aandelen Boskalis ter waarde van € 32,50 per aandeel of zo'n 4,2 miljard euro in totaal.[16] HAL sprak van een vriendschappelijk bod waarbij de strategie van Boskalis ongewijzigd zou worden voortgezet. Het bod werd nog iets verhoogd naar € 33,00 per aandeel. Op 21 september 2022 had HAL reeds 98,3% van de aandelen Boskalis in handen.[17] In de maanden daarna verkreeg HAL de resterende aandelen en heeft Boskalis van de beurs gehaald.
- Broadview Holding (belang 97,4% per eind 2021) produceert onder andere composite panelen voor gevelbekleding en laboratoriummeubilair en telt ruim 6000 medewerkers. Bekende merken zijn Trespa en Formica.
- Coolblue, winkelformule in consumentenelektronica met een belang van 56,4%[18].
- DMFCO, hypotheekaanbieder onder de merknaam MUNT Hypotheken.
- FD Mediagroep, geeft onder andere Het Financieele Dagblad uit en exploiteert het radiostation BNR Nieuwsradio, alsmede internetsites
- GreenV, kassenbouw met een belang van 74,6% per 2024.
- Infomedics, een betalingsverwerker voor tandartsen en fysietherapeuten.
- IQIP, een leverancier van fundatie en installatie gereedschappen voor de maritieme industrie.
- Pro Gamers Group, een online retailer en distributeur van van randapparatuur voor computers, gericht op gamers.
- Prodrive Technologies, technologiebedrijf. In december 2021 neemt HAL een minderheidsbelang in Prodrive. Prodrive-oprichters Pieter Janssen en Hans Verhagen bleven in gelijke verhouding mede-eigenaar.[19]
- Rotter Y Krauss, een optiekketen in Chili die, als onderdeel van de verkoop van GrandVision, onderdeel bleef van HAL.
- SB Real Estate, een vastgoedontwikkelaar die per augustus 2019 twee winkelcentra aankocht: De Aarhof in Alphen aan den Rijn en City Passage in Veldhoven.
- Timber and Building Supplies Holland N.V. (TABS), bouwmaterialen met een belang van 94,3% per 2024 en haar aandelen worden verhandeld op de incourante markt (NPEX). TABS bestaat uit 15 bedrijven, waaronder PontMeyer en Jongeneel.
- Top Empoyers Institute. Dit bedrijf certificeert en vergelijkt beleid op het gebied van human resources.
- Van Wijnen, bouwbedrijf met een belang voor HAL van 88% per 2024.
Voormalige grote beleggingen
bewerkenAudioNova is een winkelketen voor gehoorapparaten. In mei 2016 bereikte HAL overeenstemming over de verkoop van AudioNova International aan het Zwitserse Sonova voor € 830 miljoen.[20] De verkoop resulteert in een netto boekwinst van ongeveer € 470 miljoen. AudioNova heeft ruim 1300 winkels in acht Europese landen. De omzet in 2015 bedroeg € 359 miljoen.[20] De transactie werd afgerond op 15 september 2016.
HAL was grootaandeelhouder in optiekketen GrandVision en besloot in september 2014 dit bedrijf naar de beurs te brengen.[21] GrandVision bestaat onder andere uit de onderdelen Pearle, EyeWish Groeneveld en Het Huis. GrandVision is in circa 40 landen actief, telt ruim 20.000 medewerkers en realiseerde in 2013 een omzet van € 2,5 miljard.[21] Circa 500 van de 4900 winkels van GrandVision staan in Nederland. Vanaf 6 februari 2015 is GrandVision op de Amsterdamse effectenbeurs genoteerd.[22] De introductiekoers was vastgesteld op € 20 per aandeel hetgeen een totale marktwaarde voor het bedrijf van € 5 miljard impliceert.[22] HAL heeft 20% van de aandelen aangeboden en houdt na de beursgang dus nog een belang van 78,5% in de optiekketen.[22] Eind 2014 bedroeg de boekwaarde van het belang van HAL in GrandVision ongeveer € 800 miljoen.[22] Na een principeakkoord inzake een overname door een grote concurrent en leverancier EssilorLuxottica, wilde laatstgenoemde onder de overeenkomst uit. Na een lange reeks rechtszaken werd de deal alsnog gehonoreerd medio 2021. HAL verkocht haar aandeel in GrandVision voor minimaal € 5 miljard.[23] De overnemende partij deed in oktober 2021 een bod van € 28,45 op de rest van de uitstaande aandelen.[24]
Voormalige belangen
bewerken- Orthopedische hulpmiddelen Livit orthopedie. Verkocht in 2022 aan Ottobock SE & Co. KGaA
- Flight Simulation Company FSC, luchtvaart. CAE Inc. heeft dit bedrijf eind 2020 overgenomen.
- MYLAPS, actief in de ontwikkeling en productie van identificatie en timing-apparatuur voor sportevenementen. Dit bedrijf is medio 2022 aan Nordian Fund III verkocht.
- Floramedia, actief in speciaal drukwerk, marketing en communicatieservices voor de groene sector. CCL Industries Inc. heeft dit bedrijf medio 2022 overgenomen.
Resultaten
bewerkenIn de onderstaande figuur een overzicht van de resultaten van HAL sinds 2005 zoals gerapporteerd in de jaarverslagen.
| Jaar[25] | Omzet | Totaal Bedrijfsresultaat |
Waarvan resultaat op minderheids- deelnemingen |
Nettowinst |
|---|---|---|---|---|
| 2005 | € 2653 | € 465,1 | € 115,2 | € 311,6 |
| 2006 | € 2779 | € 593,1 | € 250,3 | € 496,8 |
| 2007 | € 3187 | € 848,6 | € 426,5 | € 735,7 |
| 2008 | € 3563 | € 492,1 | € 187,9 | € 383,1 |
| 2009 | € 3448 | € 441,0 | € 199,0 | € 347,2 |
| 2010 | € 3769 | € 546,6 | € 283,4 | € 432,1 |
| 2011 | € 3996 | € 620,9 | € 295,9 | € 493,0 |
| 2012 | € 4049 | € 542,6 | € 261,5 | € 406,2 |
| 2013 | € 4115 | € 568,2 | € 310,6 | € 472,8 |
| 2014 | € 4546 | € 699,0 | € 316,6 | € 556,4 |
| 2015 | € 5148 | € 831,6 | € 328,4 | € 629,6 |
| 2016 | € 5498 | € 1115,6 | € 73,7 | € 870,7 |
| 2017 | € 5610 | € 653,2 | € 184,3 | € 391,2 |
| 2018 | € 6123 | € 388,0 | € −55,1 | € 154,7 |
| 2018 (h)[26] | € 2402 | € 62,0 | € −54,4 | € 154,7 |
| 2019 | € 2965 | € 413,3 | € 235,3 | € 665,8 |
| 2020 | € 3387 | € 246,9 | € 113,2 | € 629,0 |
| 2021 | € 7213 | € 4465,2 | € 4270,0[27] | |
| 2022 | € 10104 | € 806,9 | € 495,9 | |
| 2023 | € 12343 | € 1603,0 | € 1167,6 |
In 2023 steeg het eigen vermogen van HAL naar 13,6 miljard euro ofwel 150,12 euro per aandeel.
Externe link
bewerken- ↑ 15 maart 1989 'Holland America Line' wordt HAL Trust resolver.kb.nl
- ↑ HAL, het Nederlandse Berkshire Hathaway ftm.nl. Gearchiveerd op 23 april 2023.
- ↑ Managementteam.nl : Havenbaron Martijn van der Vorm, 22 februari 2002
- ↑ RTLNieuws.nl Rijken van Nederland weer rijker geworden, 31 oktober 2007
- ↑ Quote 500 2015: Top 5 rijkste families. Gearchiveerd op 29 april 2023.
- ↑ Quote 500 2020: Dit zijn de rijkste families. Gearchiveerd op 26 april 2023.
- ↑ Quote 500 2021: dit zijn de rijkste families. Gearchiveerd op 30 april 2023.
- ↑ Quote 500 2022: dit zijn de rijkste families. Gearchiveerd op 26 april 2023.
- ↑ Familie Van der Vorm. Gearchiveerd op 29 april 2023.
- ↑ a b De Aandeelhouder Martijn van der Vorm bestuurder af bij HAL, 6 augustus 2014, geraadpleegd op 28 september 2014
- ↑ Trouw Welke Nederlanders hebben bedrijven in belastingparadijzen?, 5 april 2016, geraadpleegd 10 december 2019. Gearchiveerd op 10 december 2019.
- ↑ Nico van der Vorm: Rotterdam 25 november 1927 - Heemstede 22 april 1995, Hargert Langman in Rotterdamsch jaarboekje, ISSN 0923-6287, vol. 4 (1996), pp.174-178
- ↑ Financieel Dagblad Van der Vorm start kunststichting met Wim Pijbes, 24 januari 2017. Gearchiveerd op 23 april 2023.
- ↑ Steenrijke familie lost schulden van 1000 gezinnen af, maar niet iedereen is enthousiast Algemeen Dagblad, 1 mei 2024
- ↑ Verbazing over positieve reacties op initiatief steenrijke familie: ‘Doorgaans krijgen ze hoop kritiek’ Algemeen Dagblad, 5 mei 2024
- ↑ Financieele dagblad 10 maart 2022, geraadpleegd op 10 maart 2022. Gearchiveerd op 11 maart 2022.
- ↑ Schuttevaer HAL krijgt 98,3% van Boskalis in handen, 21 september 2022, geraadpleegd op 6 oktober 2022. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
- ↑ Hybridd_Hal, Coolblue. HAL Investments (10 april 2019). Geraadpleegd op 26 oktober 2024.
- ↑ (en) Prodrive Technologies Announces Minority Investment by HAL. prodrive-technologies.com. Gearchiveerd op 7 januari 2022. Geraadpleegd op 7 januari 2022.
- ↑ a b Beurs.nl HAL verkoopt AudioNova, 4 mei 2016, geraadpleegd op 9 mei 2016
- ↑ a b Telegraaf Gaat Pearle naar de Amsterdamse beurs?, 28 augustus 2014, geraadpleegd op 25 september 2014
- ↑ a b c d HAL persbericht Grandvision IPO prijs € 20 per aandeel, 5 februari 2015, geraadpleegd op 6 februari 2015
- ↑ HAL's luxeprobleem. Gearchiveerd op 22 april 2023.
- ↑ Financieele Dagblad EssilorLuxottica biedt op overgebleven aandelen GrandVision. Gearchiveerd op 22 april 2023.
- ↑ Diverse jaarverslagen van HAL. Gearchiveerd op 22 april 2023.
- ↑ Herziene cijfers, exclusief GrandVison
- ↑ Deze stijging is voornamelijk het gevolg van de boekwinst van € 3,5 miljard die werd gerealiseerd bij de verkoop van het 76,72%-belang in GrandVision.