Helgaud van Fleury
Helgaud was een monnik van de Benedictijnenabdij van Fleury. Hij leefde ten tijde van koning Robert II (972-1031) en was waarschijnlijk ook met hem vertrouwd. Andreas van Fleury roemt hem in zijn Vita de Gauzlini als voorzanger van het klooster en vermeldt hem voor het laatst in 1041 in verband met zijn schrijverscatalogus.[1]
Epitoma Vitae Regis Rotberti Pii
bewerken
Hij beschreef in zijn Epitoma Vitae Regis Rotberti Pii, koning Robert II, bijgenaamd Robert de Vrome, als een heilige. In tegenstelling tot de andere bronnen over Robert vermeldde hij alleen diens vrome kanten en benadrukte in het bijzonder zijn psalmodiëring.[2]
bijvoorbeeld:
- Robert vergaf zijn vijanden
- hij voedde de armen en liet zich door dezen bestelen, zonder dat hij er iets tegen ondernam
- hij is erg mild, haast minzaam tegenover kleine criminelen
- grote bereidheid tot verzoening in het geval van samenzweerders
Naast zijn goede daden beschrijft Helgaud ook de wonderdaden van de koning:
Robert is met een aantal metgezellen op reis en komt aan een rivier die hij moet oversteken. De mensen gaan met hun paarden in een schuit en een paard veroorzaakt bijna een schipbreuk, wat Robert echter door een luid gebed kon afwenden (het paard kalmeert weer alsof door de hand Gods geleid) en de gezellen komen heelhuids aan.
— Vrij naar Epitoma Vitae Regis Rotberti Pii 29.[3]
Deze bijzondere situatie van een paard dat bijna een schipbreuk veroorzaakt, maar door heilige kan worden afgewend, komt ook in andere hagiografieën voor.
Een tweede wonderdaad is de genezing van zieken. Zou zou hij in zijn Parijse palts een blinde door sprenkeling met water van zijn aandoening hebben genezen.[4]
Helgaud geeft een over het algemeen zeer positief beeld van Robert II:
Geen belediging kon hem tot wraak aanzetten(;) hij hield van eenvoud en gedroeg zich lief, minzaam en tegenover allen op dezelfde toegankelijke manier (...). Hij was zacht, vriendelijk, hoffelijk en elegante van mentaliteit, en was weldadig handelen meer toegedaan dan vleiende woorden
— Vrij naar Epitoma Vitae Regis Rotberti Pii 1.[5]
Toch sloegen al zijn inspanningen om Robert aan een heiligverklaring te helpen niet aan, want zijn werk ken in de middeleeuwen maar weinig weerklank.
Evenwel werd de formulering "Le Roi empereur de France" hier voor de eerste keer door Helgaud en later weer opgenomen.[6]
Edities
bewerkenNoten
bewerken- ↑ M. Manitius, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters. Von der Mitte des zehnten Jahrhunderts bis zum Ausbruch des Kampfes zwischen Kirche und Staat, München, 1976 (= 1923), p. 367.
- ↑ J. Hoops - H. Beck (edd.), Reallexikon der Germanischen Altertumskunde, IV, Berlijn, 19942, p. 549. Gearchiveerd op 24 juli 2023.
- ↑ L. Delisle (ed.), Recueil des historiens des Gaules et de la France, X, Parijs, 1874, p. 114. Gearchiveerd op 23 juli 2023.
- ↑ K. Fuchs, Zeichen und Wunder bei Guibert de Nogent : Kommunikation, Deutungen und Funktionalisierungen von Wundererzählungen im 12. Jahrhundert, München, 2008, pp. 146-147.
- ↑ L. Delisle (ed.), Recueil des historiens des Gaules et de la France, X, Parijs, 1874, p. 99. Geciteerd in: C.S. Jaeger, Die Entstehung höfischer Kultur: vom höfischen Bischof zum höfischen Ritter, Berlijn, 2001, p. 269. Gearchiveerd op 23 juli 2023.
- ↑ E. Bournazel, Robert, Charles et Denis. "Le Roi empereur de France", in J. Krynen - A. Rigaudière (edd.), Droits savants et pratiques françaises du pouvoir (XIe-XVe siècles), Bordeaux, 1992, pp. 69-77.
Referenties
bewerken- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Helgaud_von_Fleury op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- W. Tietz, Rex humillimus. Heiligkeit bei Helgaud von Fleury, in Hagiographica 4 (1997), pp. 113-132.