Henri Marchant

Henri Marchant
Algemeen
Geboren	12 februari 1869
Overleden	12 mei 1956
Partij	Radicale Bond (tot 1901); VDB (1901-1935 en 1952); RKSP (1935-1945)
Functies
1897-1901	Lid gemeenteraad Deventer
1899-1901	Wethouder van Deventer
1900-1933	Lid Tweede Kamer
1905-1908	Partijvoorzitter VDB
1916-1933	Fractievoorzitter TK
1916-1935	Politiek leider VDB
1919-1933	Lid partijbestuur VDB
1923-1933	Lid gemeenteraad Den Haag
1931-1933	Wethouder van Den Haag
1933-1935	Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
Portaal	Politiek

Hendrik Pieter (Henri) Marchant (Deventer, 12 februari 1869 - 's-Gravenhage, 12 mei 1956) was een Nederlands progressief-liberaal politicus uit de eerste helft van de twintigste eeuw die ook kort minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen was.

Politieke loopbaan

Henri Marchant, ca. 1913

Marchant was de militante fractievoorzitter van de vrijzinnig-democraten, die felle aanvallen op zijn tegenstanders niet schuwde. Hij was advocaat en wethouder in Deventer en werd in 1899 als lid van de Radicale Bond naar de Tweede Kamer afgevaardigd. Daar was hij spoedig een geducht woordvoerder op talrijke beleidsterreinen en volgde in 1916 Dirk Bos op als fractievoorzitter. In 1919 zorgde hij via een initiatiefwet voor de invoering van het vrouwenkiesrecht. Hij trad in 1933 toe tot het kabinet van zijn vroegere politieke tegenstander, de anti-revolutionair Colijn. Als minister van Onderwijs kwam hij met een voorstel voor spellingshervorming (spelling-Marchant). Hij trad af vanwege het bekend worden van zijn heimelijke overgang eind 1934 van de Nederlandse Hervormde Kerk naar de Rooms-Katholieke Kerk, wat zijn positie in de VDB onhoudbaar maakte.

Minister Marchant arriveert bij het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen en spreekt over het nut van de door hem doorgevoerde wettelijk vastgelegde vereenvoudigde spelling van de Nederlandse taal.

Henri Marchant ca. 1909

Onderscheiding

Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (30 augustus 1908)
Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau (1937)

Vernoemd

Marchanthof in Amsterdam
Marchantlaan in Schiedam
Marchantstraat in Apeldoorn, Nijmegen, Oss, Tilburg en Zwijndrecht
Marchantlezing, jaarlijks georganiseerd door de Mr. Hans van Mierlo Stichting^[2]

Bijnaam

Marchant had als bijnaam 'Le tigre néerlandais' (vertaling: de Nederlandse tijger). 'Le Tigre' was de bijnaam van de strijdvaardige Franse staatsman Georges Clemenceau.

Bibliografie

H.P. Marchant (1869-1956): "le tigre néerlandais" C.A. Groenewold, Kampen: Mondiss, 1992 (proefschrift)
Inventaris van de papieren van mr. H.P. Marchant 1869-1956 C.J.A.M. Schaepman, 's-Gravenhage: Algemeen Rijksarchief, 1968
Tot verweer H.P. Marchant, Leiden: Sijthoff, 1935
De Nederlandse Tijger, Vrijzinnig-Democraat Hendrik Pieter Marchant in drie toespraken, ingeleid door Coen Brummer & Daniël Boomsma, nawoord door Joost Röselaers. Hilversum, Verloren, 2019.

Bronnen, noten en/of referenties

J. Bosmans, 'Marchant, Hendrik Pieter (1869-1956)', in Biografisch Woordenboek van Nederland

↑ Mogelijk alleen sympathisant, daar de VDB pas in 1953 werd heropgericht C.A. Groenewold: H.P. Marchant (1869-1956): "le tigre néerlandais", Mondiss, Kampen 1992, p. 287
↑ Marchantlezing 2021 — Mr. Hans van Mierlo Stichting. D66. Gearchiveerd op 24 juni 2021. Geraadpleegd op 23 juni 2021.

Voorganger:
J. Terpstra

Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
1933-1935

Opvolger:
J.R. Slotemaker de Bruïne

Zie de categorie Henri Marchant van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Mogelijk alleen sympathisant, daar de VDB pas in 1953 werd heropgericht C.A. Groenewold: H.P. Marchant (1869-1956): "le tigre néerlandais", Mondiss, Kampen 1992, p. 287

[2] Marchantlezing 2021 — Mr. Hans van Mierlo Stichting. D66. Gearchiveerd op 24 juni 2021. Geraadpleegd op 23 juni 2021.

[1]

[2]