Heptasaurus

Heptasaurus is een geslacht van uitgestorven temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën'). Het leefde in het Midden-Trias (Anisien, ongeveer 244 miljoen jaar geleden) en zijn fossiele overblijfselen zijn gevonden in Duitsland.

Heptasaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Trias
Schedel van Heptasaurus cappelensis
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Amfibia (Amfibieën) Orde: Temnospondyli Onderorde: Stereospondyli Familie: Mastodonsauridae
Geslacht
Heptasaurus Säve-Söderbergh, 1935
Typesoort
Mastodonsaurus cappelensis
Heptasaurus cappelensis
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Herpetologie

Naamgeving

De eerste fossielen van Heptasaurus werden gevonden in de groeve van de exploitant Reiss in de buurt van het dorp Kappel-Grafenhausen in Zuid-Duitsland en zijn in 1923 door Wepfer beschreven als de nieuwe soort Mastodonsaurus cappelensis. Later (Save-Soderbergh, 1935) werden deze overblijfselen toegewezen aan het aparte geslacht Heptasaurus. Hepta is 'zeven' in het Grieks en verwijst naar de zeven schedelopeningen. Er waren toen zevenendertig schedels bekend die als syntypen kunnen gelden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd veel van het materiaal vernietigd.

Mastodonsaurus ingens Trusheim, 1937 is wel als een jonger synoniem gezien. Daaropvolgend onderzoek heeft het onderscheid tussen deze twee vormen aangetoond, vanwege enkele morfologische en stratigrafische verschillen (Schoch, 1999).

Beschrijving

Heptasaurus staat bekend om een aantal fossiele overblijfselen waarmee zijn uiterlijk kan worden gereconstrueerd. Heptasaurus was een grote 'amfibie' (tetrapode met zwemmende larven), begiftigd met een enorm hoofd in vergelijking met het lichaam, ongewoon groot en robuust. De schedel is driehoekig van vorm in bovenaanzicht, met de punt van het rostrum vrij breed. De premaxilla is uitgerust met twee openingen die, wanneer de mond gesloten is, twee grote hoektanden die uit het voorste deel van de onderkaak (symfyse) uitsteken, door de snuit laten gaan.

Heptasaurus heeft een enorme kop

De lengte van Heptasaurus bedraagt drie meter. Dit dier lijkt erg op de veel bekendere Mastodontaurus, waarvan het in enkele kenmerken verschilt: in vergelijking met het laatste zijn de oogkassen kleiner, het jukbeen en frontale botten breder en de punt van de snuit breder.

Fylogenie

Momenteel wordt Heptasaurus beschouwd als de enige andere vertegenwoordiger, naast Mastodonsaurus, van de Mastodonsauridae, een zeer gespecialiseerde groep van temnospondyle 'amfibieën' uit het Trias, waarschijnlijk afgeleid van 'capitosaurische' voorouders. Andere classificaties zien hem als de zustergroep van het geslacht Mastodontosaurus binnen de familie van de capitosauriden.

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• Save-Soderbergh, G., 1935, On the dermal bones of the head in labyrinthodont stegocephalians and primitive reptilia with special reference to Eotriassic stegocephalians from East Greenland: Meddeleser om Grönland Bd. 98, n. 3, p. 1-211.
• Schoch, Rainer R. (1999). Comparative osteology of Mastodonsaurus giganteus (Jaeger, 1828) from the Middle Triassic (Lettenkeuper: Longobardian) of Germany (Baden-Württemberg, Bayern, Thüringen). Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde Serie B 278. Stuttgart: Staatl. Museum für Naturkunde.
• M. Moser and R. Schoch. 2007. Revision of the type material and nomenclature of Mastodonsaurus giganteus (Jaeger) (Temnospondyli) from the Middle Triassic of Germany. Palaeontology 50(5):1245-1266

Noten

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Heptasaurus cappelensis op de Italiaanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.