Herman Kahn

Amerikaans wiskundige (1922-1983)

Herman Kahn (Bayonne (New Jersey), 15 februari 1922 - Chappaqua (New York), 7 juli 1983) was een van de prominentste futurologen van de tweede helft van de twintigste eeuw en een van de oprichters van het Hudson Institute. Hij was een controversiële nucleaire strateeg en systeemtheoreticus voor RAND Corporation. Zijn theorieën waren van invloed op de ontwikkeling van de nucleaire strategie van de Verenigde Staten.

Herman Kahn
Herman Kahn (1965)
Herman Kahn (1965)
Algemene informatie
Geboren 15 februari 1922
Bayonne (New Jersey)
Overleden 7 juli 1983
Chappaqua (New York)
Doodsoorzaak Hartinfarct
Nationaliteit(en) Amerikaans
Beroep(en) Futuroloog
Bekend van Nucleaire strategie

Levensloop

bewerken

Kahn was de middelste zoon van Yetta (geboren Koslowsky) en Abraham Kahn, kleermaker. Zijn ouders waren Joodse immigranten uit Oost-Europa. Hoewel joods opgevoed was Herman Kahn een agnost.

Hij werd geboren in Bayonne (New Jersey) en groeide op in de Bronx. Na de scheiding van zijn ouders, toen hij tien jaar oud was, verhuisde hij naar Los Angeles. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad hij toe tot het leger en diende als repeaterman[noot 1] in Birma. Hij hervatte zijn studie na de oorlog en behaalde zijn masterdiploma aan het California Institute of Technology. Al snel kreeg hij als natuurkundige en wiskundige een baan bij de RAND Corporation, een strategische denktank.[1]

In 1953 trouwde hij met Rosalie "Jane" Heilner. Zij kregen een zoon.[2] Op 7 juli 1983 stierf Herman Kahn thuis op 61-jarige leeftijd aan een hartaanval.

RAND Corporation

bewerken

RAND Corporation werd grotendeels gefinancierd door de luchtmacht. Hij onderzocht er de toepassing van nieuwe analytische technieken, zoals speltheorie, operationeel onderzoek en systeemanalyse, op militaire strategie. Zijn werk was aanleiding voor het schrijven van On Thermonuclear War, het boek dat hem internationaal aanzien gaf. Het was het eerste boek dat de strategische opties en gevolgen van een nucleaire oorlog analyseerde. Hij bleef tot 1961 bij RAND.

Hudson Institute

bewerken

In 1961 richtte Kahn en anderen het Hudson Institute op,[3] een organisatie voor beleidsonderzoek, en werd de eerste directeur. Verlichte geesten zoals socioloog Daniel Bell, politiek filosoof Raymond Aron en romanschrijver Ralph Ellison werden aangetrokken. Hij ging zich daarin steeds meer met wereldpolitieke vraagstukken, economische analyses en toekomstverwachtingen bezig houden.[4] Hij werd een van de grondleggers van de futurologie. Hij ontwikkelde de scenariomethode; de toepassing van systeemanalyse en van wiskundige en wetenschappelijke hulpmiddelen op prognoses.

Strategieën van de Koude Oorlog

bewerken

Kahn's belangrijkste bijdragen waren de verschillende strategieën die hij, gebruikmakend van speltheorie, tijdens de Koude Oorlog ontwikkelde om "het ondenkbare" - namelijk nucleaire oorlogvoering - te overwegen. Kahn pleitte voor afschrikking en was van mening dat, als de Sovjet-Unie overtuigd was dat de Verenigde Staten in staat waren om terug te slaan na een Russisch nucleair offensief, dit een grotere afschrikking zou bieden.[5]

The Year 2000

bewerken

In 1967 publiceerden Herman Kahn en Anthony J. Wiener The Year 2000: A Framework for Speculation on the Next Thirty-Three Years, met bijdragen van medewerkers van het Hudson Institute en een inleiding door Daniel Bell. Tabel XVIII in het document[6] bevat een lijst van "Honderd waarschijnlijke technische innovaties in het laatste derde deel van de twintigste eeuw". De eerste tien voorspellingen waren:

  • Verschillende toepassingen voor lasers.
  • Extreem sterke structurele materialen.
  • Nieuwe of verbeterde superperformante stoffen.
  • Nieuwe of verbeterde materialen voor apparatuur en toestellen.
  • Nieuwe types vliegtuigen (vliegtuigen met grondeffect, gigantische of supersonische jets, VTOL , STOL).
  • Uitgebreide commerciële toepassingen van holle lading-explosieven.
  • Betrouwbaardere weersvoorspellingen voor lange termijn.
  • Uitgebreide en / of intensieve uitbreiding van tropische land- en bosbouw.
  • Nieuwe energiebronnen voor vaste installaties.
  • Nieuwe energiebronnen voor landtransport.

Latere jaren

bewerken

Herman Kahn was een optimistisch futuroloog. Hij keerde zich tegen de sombere visie van de Club van Rome.[7] Volgens hem hadden kapitalisme en technologie een bijna grenzeloos potentieel voor vooruitgang, terwijl de kolonisatie van de ruimte niet in de verre maar in de nabije toekomst lag. Kahn's boek The Next 200 Years uit 1976, geschreven met William Brown en Leon Martel, presenteerde een optimistisch scenario van de economische omstandigheden in het jaar 2176.[8] Hij schreef ook een aantal boeken die de toekomst van de Amerikaanse, Japanse en Australische economie extrapoleerden en verschillende werken over systeemtheorie, waaronder de goed ontvangen monografie Techniques of System Analysis uit 1957.[9] Halverwege de jaren zeventig, toen het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking van Zuid-Korea een van de laagste ter wereld was, voorspelde Kahn dat het land tegen 2000 in de top 10 van machtigste landen ter wereld zou staan.[10]

Invloed op Dr. Strangelove

bewerken

Net als John von Neumann, Edward Teller en Wernher von Braun wordt Kahn aangewezen als een inspiratiebron voor het personage "Dr. Strangelove" in de gelijknamige film van Stanley Kubrick.[11] Kubrick zou zich verdiept hebben in Kahn's boek over een nucleair evenwicht. In de film verwijst Dr. Strangelove naar een rapport over de Doomsday Machine van de "BLAND Corporation", een woordspeling op RAND Corporation waar Herman Kahn zijn carrière begon. Kahn gaf Kubrick blijkbaar het idee voor de " Doomsday Machine", een apparaat dat onmiddellijk de vernietiging van de hele planeet zou veroorzaken in het geval van een nucleaire aanval. Zowel de naam als het concept van het wapen zijn ontleend aan de tekst van On Thermonuclear War, merkt Louis Menand op, "In Kahn's boek is de Doomsday Machine een voorbeeld van het soort afschrikmiddel dat militairen wel aanspreekt, maar dat uiterst destabiliserend is. Er van uitgaande dat naties niet suïcidaal zijn, is er mee dreigen de enige optie"[12]

Belangrijke publicaties

bewerken
  • 1960. On Thermonuclear War. Princeton University Press. ISBN 0-313-20060-2
  • 1962. Thinking about the unthinkable. Horizon Press.
  • 1968 Can we win in Viet Nam?. Praeger. Kahn with four other authors: Gastil, Raymond D.; Pfaff, William; Stillman, Edmund; Armbruster, Frank E.
  • 1976. The next 200 Years: a scenario for America and the world. Morrow. ISBN 0-688-08029-4

Wetenswaardigheden

bewerken
 
Een mainframe in 1967
  • Kahn voorzag in zijn toekomstvisie The Year 2000 (1967) dat er eenvoudig te bedienen individuele computers in huis, school en werk zouden worden ingezet, in een tijd dat er alleen nog mainframes bestonden
  • Herman Kahn wordt ook wel vader van de escalatieladder genoemd.[13] Deze ladder bevatte 44 escalatiestappen waarop de nucleaire drempel op 21 lag.
  • Kahn wordt vaak genoemd (met Pierre Wack) als vader van scenarioplanning.[14]
  • Herman Kahn zou een IQ van 200 hebben gehad.[4]
  • Herman Kahn bezocht in maart 1968 eenmaal Nederland.
  • In Nederland werd hij door linkse groeperingen als een oorlogshitser beschouwd.
  • Nog geen week voor hij aan een hartaanval overleed had hij zich onderworpen aan een medisch controle, met als resultaat "uitstekende gezondheid".[4]