Tata Steel-schaaktoernooi
Het Tata Steel-schaaktoernooi (officieel Tata Steel Chess Tournament) is een schaaktoernooi dat jaarlijks in januari wordt gehouden in het Nederlandse dorp Wijk aan Zee. Het toernooi is vernoemd naar de hoofdsponsor Tata Steel. Het is een van de grootste en sterkst bezette toernooien ter wereld. Tot en met 1999 stond het toernooi bekend als het Hoogoven(s) Schaaktoernooi en vervolgens tot en met 2010 als het Corus-toernooi.
| Tata Steel Chess Tournament | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Tata Steel-toernooi 2017
| ||||
| Gehouden in | Wijk aan Zee | |||
| Data | jaarlijks in januari | |||
| Organisator | Tata Steel | |||
| Eerste editie | 1938 | |||
| Officiële website | ||||
| ||||
Geschiedenis
bewerken
Het eerste Hoogovenstoernooi werd in 1938 gehouden op het terrein van de Hoogovens in Wijk aan Zee. Van een regionaal toernooi ontwikkelde het zich al snel tot een toernooi van nationale allure. Zo deed in 1940 Max Euwe voor het eerst mee. In 1942 verhuisde het toernooi naar Beverwijk.
In 1946 was het Hoogovenstoernooi voor de eerste keer internationaal en werd de hoofdgroep een tienkamp, wat tot en met 1962 zo zou blijven. In 1960 deed voor het eerst een speler uit de Sovjet-Unie (Tigran Petrosjan) mee. In 1963 werd het 25-jarig jubileum gevierd met een 18-kamp bestaande uit oud-winnaars aangevuld met andere sterke spelers. Winnaar werd J.H. Donner. Daarna werd het toernooi een 16-kamp, waaraan bijna altijd een aantal wereldtoppers deelnamen. Het werd in 1967 uitgebreid met een tweede spelersgroep en een aantal open groepen.
In 1968 verhuisde het toernooi van Beverwijk naar Wijk aan Zee. In 1976 maakte hoofdsponsor Hoogovens een crisis door die ook op het toernooi doorwerkte, zo werd de hoofdgroep teruggebracht naar 12 man. In 1980 was het ergste voorbij en werd de hoofdgroep een 14-kamp, wat het sindsdien gebleven is. Uitzonderingen waren de jaren 1993 en 1995, toen er werd geëxperimenteerd met een knock-outtoernooi.
Van 1999 tot 2001 kreeg het toernooi een publicitaire impuls door de deelname van Garri Kasparov. Sindsdien is het niet ongewoon dat een groot deel van de top 10 van de FIDE-ratinglijst meedoet. Nadat de hoofdsponsor fuseerde met een Engels bedrijf, veranderde ook de naam van het toernooi in Corus-toernooi. In zijn huidige vorm is het een massatoernooi met honderden deelnemers, verdeeld over tienkampen, vierkampen, een rapidtoernooi, een superchess-toernooi en drie hoofdgroepen. De A-groep bepaalt het internationale prestige van het toernooi als een van de sterkst bezette toernooien op de schaakkalender. Doordat de naam Hoogovenstoernooi voor buitenlanders niet uit te spreken was, is het in de wandelgangen bekend geworden als Wijk (wiejk), naar de speelplaats.
Na de afronding van de overname van het Brits-Nederlandse Corus door het Indiase Tata Steel, kreeg het toernooi zijn huidige naam. In 2018 introduceerde Tata Steel het Tata Steel India-schaaktoernooi. Dit toernooi betrof rapid- en blitzschaak en werd gehouden in Calcutta. [1]Dit toernooi moest in 2020 echter worden afgelast vanwege de coronapandemie die dat jaar uitbrak.
Tussen 2008 en 2022 won Magnus Carlsen het toernooi maar liefst acht maal. Zijn zegereeks werd doorbroken door Hikaru Nakamura (2011), Levon Aronian (2012 en 2014), Wesley So (2017), Fabiano Caruana (2020) en Jorden van Foreest (2021).
In 2021 en 2022 moest het toernooi worden aangepast in verband met de coronapandemie die in 2020 uitbrak. In 2021 werd het toernooi uitsluitend georganiseerd voor de grootmeestergroep.[2] Het toernooi werd gewonnen door Jorden van Foreest die de eerste Nederlandse winnaar sinds 1985 werd. In 2022 werd het toernooi alleen voor de grootmeestergroep en de challengers georganiseerd. Beide jaren moesten de amateurwedstrijden worden afgelast en moest het toernooi zonder publiek worden gespeeld. Ook werden beide jaren alle wedstrijden in de Moriaan gespeeld.
Winnaars
bewerkenTata Steel-toernooi
bewerkenNederland
bewerken
India
bewerken| Rapid | Blitz | |
|---|---|---|
| Toernooi 2018[3][4] | Hikaru Nakamura | Viswanathan Anand |
| Toernooi 2019[5] | Magnus Carlsen | Magnus Carlsen |
Corus-toernooi
bewerkenHoogovenstoernooi Wijk aan Zee
bewerken,_Bestanddeelnr_933-5538.jpg)
Hoogovenstoernooi Beverwijk
bewerken
| 1967 | Boris Spasski |
| 1966 | Lev Poloegajevski |
| 1965 | Lajos Portisch en Jefim Geller |
| 1964 | Paul Keres en Iivo Nei |
| 1963 | J.H. Donner |
| 1962 | Petar Trifunović |
| 1961 | Bent Larsen en Borislav Ivkov |
| 1960 | Bent Larsen en Tigran Petrosjan |
| 1959 | Fridrik Olafsson |
| 1958 | Max Euwe en J.H. Donner |
| 1957 | Aleksandar Matanović |
| 1956 | Gideon Stahlberg |
| 1955 | Borislav Milic |
| 1954 | Hans Bouwmeester en Vasja Pirc |
| 1953 | Nicolas Rossolimo |
| 1952 | Max Euwe |
| 1951 | Herman Pilnik |
| 1950 | J.H. Donner |
| 1949 | Sawielly Tartakower |
| 1948 | Lodewijk Prins |
| 1947 | Theo van Scheltinga |
| 1946 | Alberic O'Kelly de Galway |
| 1945 | Geen toernooi |
| 1944 | Theo van Scheltinga |
| 1943 | Arnold van den Hoek |
| 1942 | Max Euwe |
| 1941 | Arthur Wijnans |
| 1940 | Max Euwe |
| 1939 | Nicolaas Cortlever |
| 1938 | Philip Bakker |
Publicaties
bewerken- Kings, queens & rookies. The Tata Steel Chess Tournament. A celebration of 85 years.. Ed.: Peter Boel & Dirk Jan ten Geuzendam. Alkmaar, New in Ches, 2023. ISBN 9789493257771
- Alexander Münninghoff en Lex Jongsma: 60 jaar Hoogovens Schaaktoernooi 1938-1998. Alkmaar, New In Chess, 1998. ISBN 90-5691-039-6
Externe link
bewerken- Jongsma, L. en Münninghoff, A. (1998) 60 jaar Hoogovens Schaaktoernooi 1938-1998. Alkmaar: New in Chess.
- ↑ (en) Tata Steel brings India’s First International Chess Tournament to Kolkata. Tata Steel. Geraadpleegd op 26 juni 2021.
- ↑ Op het Tata Steel-toernooi wordt eindelijk weer met echte stukken geschaakt: ‘Vrijwel elke partij levert spektakel op’, www.trouw.nl, 20 januari 2021
- ↑ (en) Nakamura Wins Tata Steel Chess India Rapid. Chess.com. Geraadpleegd op 26 juni 2021.
- ↑ (en) Anand Wins Tata Steel Chess India Blitz. Chess.com. Geraadpleegd op 26 juni 2021.
- ↑ (en) Magnus Carlsen wins Tata Steel Chess India - Rapid & Blitz 2019. Chess.com. Geraadpleegd op 26 juni 2021.
