Kruipertje

soort uit het geslacht gerst
(Doorverwezen vanaf Hordeum murinum)

Kruipertje of muizengerst (Hordeum murinum) is een wilde eenjarige of vaste plant uit de grassenfamilie (Poaceae).

Kruipertje
Kruipertje
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:Eenzaadlobbigen
Clade:Commeliniden
Orde:Poales
Familie:Poaceae (Grassenfamilie)
Onderfamilie:Pooideae
Geslachtengroep:Triticeae
Geslacht:Hordeum (Gerst)
Soort
Hordeum murinum
L. (1753)
Aar
Rasterelektronenmicroscopische opname van de haren van het kruipertje
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Kruipertje op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De soort komt algemeen voor op voedselrijke gronden langs wegen en op muren. In de stad groeit de plant tussen straatstenen en stoeptegels. Het is een typische urbanofiele plant, wat wil zeggen dat de plant het zwaartepunt van haar verspreiding heeft in stedelijke en/of industriële omgevingen en daarbuiten bijna niet voorkomt. De aren kunnen problemen geven bij bijvoorbeeld honden, doordat ze door de weerhaakjes makkelijk tussen bijvoorbeeld de poten blijven zitten of in de oren kunnen doordringen.

De plant is 15-60 cm hoog en heeft talrijke rechtopstaande of geknikt opstijgende stengels. De tot 20 cm lange helder lichtgroene bladeren zijn kaal of zwak behaard en hebben een opgeblazen bovenste schede. Aan elk blad zit een fijne punt. De ligula (tongetje) is erg kort en ringvormig. Ook zijn er oortjes aanwezig.

Tongetje met oortjes

De plant bloeit van juni tot de herfst, met als bloeiwijze een aar. De aar is groen, vrij dicht geschakeld en 5-9 cm lang. Er worden groepen gevormd van drie aartjes. Alleen het middelste aartje is vruchtbaar en iets groter dan de andere twee, de zijaartjes zijn steriel of mannelijk. Het vruchtbare aartje heeft lancetvormige, bewimperde kelkkafjes. Het buitenste kelkkafje heeft de vorm van een naald. Het onderste kroonkafje (lemma) heeft een tot 5 cm lange kafnaald. De kelkkafjes van de zijaartjes zijn borstelvormig behaard. De vrucht is een graanvrucht.

Aartjes: Spi = aarspil, Glu = kelkkafjes, Lem = onderste kroonkafje (lemma), Pal = bovenste kroonkafje (palea)

Syntaxonomie

bewerken

Kruipertje geldt als kensoort voor de kruipertje-associatie (Hordeetum murinum).

In andere talen

bewerken
  • Duits: Mäuse-Gerste
  • Engels: Wall-barley
  • Frans: Orge des rats
bewerken
Zie de categorie Hordeum murinum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.