Ietje Paalman-de Miranda
Aïda Beatrijs (Ietje) Paalman-de Miranda (Paramaribo, 20 februari 1936 - Amsterdam, 11 mei 2020) was een in Suriname geboren Nederlandse wiskundige. Ze was de eerste vrouwelijke hoogleraar wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam.
| Ietje Paalman-de Miranda | ||||
|---|---|---|---|---|
| Persoonlijke gegevens | ||||
| Volledige naam | Aïda Beatrijs (Ietje) Paalman - de Miranda | |||
| Geboortedatum | 20 februari 1936 | |||
| Geboorteplaats | Paramaribo | |||
| Overlijdensdatum | 11 mei 2020 | |||
| Overlijdensplaats | Amsterdam | |||
| Nationaliteit | Surinaams | |||
| Academische achtergrond | ||||
| Opleiding | wiskunde | |||
| Alma mater | Universiteit van Amsterdam
| |||
| Promotor | Johannes de Groot | |||
| Wetenschappelijk werk | ||||
| Vakgebied | wiskundige | |||
| Instituten | Universiteit van Amsterdam | |||
| Bekend van | eerste vouwelijke hoogleraar wiskunde van Amsterdam | |||
| ||||
Biografie
bewerkenPaalman werd geboren in het stadsressort Uitvlugt in Paramaribo. Toen ze 17 jaar oud was, verhuisde ze naar Nederland om wiskunde te studeren aan de Universiteit van Amsterdam. In die tijd was dat nog heel ongebruikelijk en was ze de enige vrouw op de faculteit. Ze studeerde hier op 23 november 1960 cum laude af. Ze werkte aan haar doctoraat met Johannes de Groot als haar begeleider. Ze promoveerde in 1964 tot doctor, eveneens cum laude, met De Groot als promotor.[1] Haar proefschrift was getiteld "Topological Semigroups". (Haar paranimfen waren Hugo Brandt Corstius en haar echtgenoot.[1]) Nadat ze in 1966 al lector was geworden, werd ze in 1980 benoemd tot hoogleraar zuivere wiskunde en werd daarmee met Ruth F. Curtain uit Groningen de eerste vrouwelijke hoogleraar wiskunde in Nederland.[2] Haar bijzondere verhaal verbindt de wiskundige gemeenschap en de Surinaamse gemeenschap.
Ietje de Miranda was getrouwd met de apotheker Dolf Paalman. Ze kregen twee kinderen en drie kleinkinderen.
Wiskundig werk
bewerkenPaalman was vooral actief in de topologie en de verzamelingenleer en heeft drie promovendi begeleid, die allen promoveerden bij haar en Jan van Mill.[3] Ze publiceerde een boek (Topological semigroups - Mathematical Centre Tracts, 1964, Mathematisch Centrum, Amsterdam) en elf artikelen over W-groepen, over topologische representaties van halfgroepen en over compacte groepen.[4] Daarnaast schreef ze syllabi ten behoeve van haar onderwijs aan het Korteweg-de Vries Instituut van de Universiteit van Amsterdam. Zij hechtte groot belang aan goed onderwijs aan de universiteit, maar ook op middelbare scholen. Meermaals gaf ze aan het afschaffen van de universitaire MO-opleiding zorgelijk te vinden, omdat dat gepaard zou gaan met verlies aan wiskundige kennis bij (toekomstige) docenten in het middelbaar onderwijs.[2]
Aïda Paalman-de Miranda Fonds
bewerkenOp 18 juni 2022 werd aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) een eendaags symposium georganiseerd ter nagedachtenis aan prof. dr. Aïda Paalman-de Miranda. Daar vond tevens de lancering plaats van het Aïda Paalman-de Miranda Fonds. Het fonds is ingesteld om de ontwikkeling van talent onder Surinaamse studenten te stimuleren.Ter gelegenheid van deze lancering maakte de schilder Sam Drukker een postuum portret van Ietje Paalman de Miranda en werd op deze dag onthuld. Het schilderij kreeg een plek in de aula van de UvA.[5]
Zie ook
bewerken- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Ietje Paalman-de Miranda op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b Margriet van der Heijden, Ze hield zielsveel van zuivere wiskunde. NRC Handelsblad (20 mei 2020). Gearchiveerd op 13 mei 2021. Geraadpleegd op 27 januari 2021.
- ↑ a b Emde Boas, van, Peter, Jan van Mill, Jan Wiegerinck (juni 2021). In Memoriam Aïda Beatrijs Paalman - de Miranda: Inspirerende hoogleraar zuivere wiskunde met hart voor onderwijs en studenten. Gearchiveerd op 6 augustus 2023. Nieuw Archief voor Wiskunde vijfde serie, deel 22
- ↑ (en) Aida Paalman-de Miranda. The Mathematics Genealogy Project. Gearchiveerd op 6 februari 2021. Geraadpleegd op 27 januari 2021.
- ↑ (en) Scott W. Williams (met dank aan Jan Aarts), Aida Paalman. Mathematicians of the African Diaspora - Black women in Mathematics. Gearchiveerd op 3 januari 2021. Geraadpleegd op 27 januari 2021.
- ↑ Amsterdam, Universiteit van, Aïda Paalman de Miranda Fonds - Amsterdams Universiteitsfonds. Amsterdams Universiteitsfonds - Universiteit van Amsterdam (11 november 2024). Geraadpleegd op 24 november 2024.