Jan van Zijl (glazenier)
Jan Hendricksz. van Zijl (16e eeuw) was een glazenier werkzaam in de Noord-Nederlandse stad Utrecht.
| Jan van Zijl | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Detail van het door Van Zijl gemaakte glas voor de Goudse Sint-Janskerk "Johannes bestraft Herodes" (1556)
| ||||
| Beroep(en) | glazenier | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Biografische aantekeningen
bewerkenDe Utrechtse glazenier Van Zijl is waarschijnlijk de ontwerper van een in 1556 vervaardigd gebrandschilderd glas voor de Goudse Sint-Janskerk.[1] Het glas werd geschonken door de landelijke commandeur van de Johannieter Orde, de orde van Sint-Jan, Wouter van Bylaer uit Utrecht. Op 24 mei 1556 kreeg Jan van Zijl Hendrickz. 24 carolus guldens als voorschot van de Goudse kerkmeesters voor het maken van dit glas.[2] Het betreft de voorstelling van "Johannes bestraft Herodes". Dit glas maakt deel uit van de zogenaamde Goudse glazen. Van Zijl was waarschijnlijk zowel de ontwerper als de plaatser van het glas. Mogelijk heeft Van Zijl ook al eerder in de periode 1521-1551 glazen voor de Sint-Janskerk gemaakt, die bij de brand van 1552 verloren zijn gegaan.[3] In het Museum Catharijneconvent bevindt zich een ruitje met een afbeelding van een rijke oude man, die eten uitdeelt aan een lamme bedelaar en aan een vrouw. Op het ruitje staat hetzelfde devies "Moderato durant" als op het glas in de Sint-Janskerk. Ook dit werk zou gemaakt kunnen zijn door Van Zijl.[4] Van Zijl was in zijn tijd een beroemd glasschilder, hij was de stichter van een "belangrijke dynastie van glasschilders".[5] Van Zijl wordt voor het laatst vermeld in 1567.
- Ruyven-Zeman, Zsuzsanna van, De cartons van de Sint-Janskerk in Gouda, Delft, 2011
- Bosch, R. A., De 72 glazen van de Sint Janskerk in Gouda, Delft, 2008
- Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
- Dirkse, Paul Wolter van Byler (1504-1560) kunstlievend balijer van het Utrechtse Catharijneconvent in Jaarboek Oud-Utrecht 1996
- Boom A. van der en J.D. Hintzen, De Goudsche glazen 1555-1603, 's-Gravenhage 1938
- Walvis, Ignatius Beschryving der stad Gouda, Leiden, 1713, twee delen (herdruk 1972)
Noten
- ↑ Van der Boom en Hintzen hielden het in 1938 nog op een onbekende glazenier, mogelijk uit Antwerpen. Walvis vermeldde overigens al in 1713 dat een onbekende meester uit Antwerpen de opdracht geweigerd zou hebben omdat er in Gouda al zoveel bekwame meesters waren (Walvis 1713 II:66/67). Inmiddels wordt dit glas toegeschreven aan de Utrechtse glazenier Jan van Zijl (Dirkse 1996: 59, Van Ruyven-Zeman 2011:110 en Bosch 2008:88)
- ↑ Van Ruyven-Zeman 2011:110
- ↑ Dirkse 1996:58
- ↑ Dirkse 1996:61
- ↑ Van Ruyven-Zeman haalt Lodovico Guicciiardini aan, die hem als een van de belangrijkste glasschilders van zijn tijd karakteriseert. Zijn ontwerp voor het Goudse raam staat enigszins haaks op die reputatie aldus Van Ruyven-Zeman (Van Ruyven-Zeman 2011:19)