Jeudje
Het Jeudje is een straat aan de rand van de binnenstad van de Noord-Hollandse stad Hoorn. De straat ligt op een landtong dat in de Vollerswaal ligt.
| Jeudje | ||
|---|---|---|
| ||
Hoek Jeudje-Pakhuisstraat.
| ||
| Geografische informatie | ||
| Locatie | Hoorn | |
| Wijk | Binnenstad | |
| Begin | Pakhuisstraat | |
| Eind | G.J. Henninkstraat | |
| Postcode | 1621 | |
| Algemene informatie | ||
| Genoemd naar | Joodse volk | |
| Naam sinds | 1508 | |
| Bestrating | Klinkers | |
| Opvallende gebouwen | Historische straat met vrijwel volledig moderne bebouwing | |
Oude namen voor de straat zijn Jeudenstaet en Joodebuurt of Joodenstraat. De Jeudenstaet werd als zodanig door Blaeu op een kaart uit 1649 vermeld.
Ligging
bewerkenHet Jeudje ligt op een landtong in de Vollerswaal, de eerste singel van Hoorn. Op deze landtong ligt ook de straat Buurtje. Samen met de Pakhuisstraat vormen deze drie straten een driehoek op de landtong. Ten noordoosten van het Jeudje ligt een stuk grond dat nu bij de straat hoort. Dit gebied heette vroeger de Modderbak en is tussen 1882 en 1988 gedempt. Ter hoogte van de huidige Gasfabriekstraat is de Vollerwaal ook gedeeltelijk gedempt. Hier was vroeger ruimte in de gracht voor schepen om te keren.[1]
Geschiedenis
bewerkenHet Jeudje ligt in de Vollerswaal, de eerste singel van Hoorn. Het ligt op een stuk waar de Vollerswaal in verbinding staat met de Turfhaven. Ook lag hier vroeger de eerste omwalling, deze werd tussen 1426[1] en 1508 opgebouwd en in 1567 al afgebroken. Na de afbraak van de muur ontstond er een woonwijk, waar zich later bedrijven gingen vestigen. Ondanks de sloop van de muur bleef de op de landtong gebouwde Bisschopstoren wel staan. De toren werd rond 1650 pas gesloopt.
In 1986 besloot de gemeente om een aantal leegstaande (bedrijfs)panden te slopen en op de vrijgekomen plekken tijdelijke parkeerplaatsen te realiseren.[2] Nog dat jaar besloot een groep vrouwen de panden te kraken, om hun verzoek om een technische opleidingsinstituut voor vrouwen aan het Jeudje te kunnen starten.[3][4] Uiteindelijk werd op 11 september 1986 met de sloop van de panden gestart.[5] Uiteindelijk werd in 1996 besloten om een appartementencomplex en woonwijk met eengezinswoningen op de locatie van het Jeudje te bouwen. Onder de woningen is een parkeergarage gekomen. Deze was reeds vanaf het begin gepland.[6] Bij het nieuwe ontwerp werd ook architect Teun Koolhaas betrokken. In november 1996 besloot de gemeente om met Koolhaas te breken en het ontwerp van de stedenbouwkundige plannen over te laten aan Peter van Woerkom.[7] De plannen waren om op een enkele woning na alles op het Jeudje te slopen en voor nieuwbouw plaats te maken. Uiteindelijk zijn alleen de panden Jeudje 4, 6 en 8 blijven staan, dit zijn namelijk gemeentelijke monumenten. De bouw van de buurt werd in 2001 afgerond. Dat jaar werd er ook een brug tussen het Jeudje en de G.J. Henninkstraat geplaatst. Voor de brug staat een kunstwerk dat lijkt op het logo van Intermaris en dat een poort symboliseert.[8]
Archeologisch onderzoek
bewerkenIn 1999 heeft de gemeentelijke archeologische dienst een onderzoek verricht op het Jeudje. Kort ervoor werd ook aan de overzijde van de Turfhaven een archeologisch onderzoek verricht waarbij een voormalige daklei gevonden werd met aan weerszijden een ingekrast spelbord. Het onderzoek werd daar stilgelegd omdat de grond door hoog grondwater snel instortte en het onderzoek aan het Jeudje belangrijker was.[9] Bij de opgravingen werden inderdaad resten gevonden van een verdedigingstoren. Architect J. van Geluk heeft aangegeven dat hij in het ontwerp de omtrekken of funderingen van de St. Agnietentoren en Geertenstoren zichtbaar wilde maken.[10] In 2000 werd begonnen met de bouw van het nieuwe Jeudje. Hiervoor werd ongeveer 35.000 kubieke meter vervuilde grond afgegraven om de parkeergarage aan te kunnen leggen.[11]
Na de opgravingen werd met de bouw van het complex begonnen, deze werd in 2002 afgerond.
- Groot, N.J., et al (1982) Hoorn huizen, straten, mensen, Monumenten uit de geschiedenis van Hoorn. Hoorn: Drukkerij West-Friesland B.V.
- ↑ a b Boezaard, Ari, Hoogeveen, Leo (juni 1988). Jeudje - Buurtje – Ashoop. Oud-Hoorn 10 (2): 36-38
- ↑ Noord-Hollands Dagblad / Dagblad voor West-Friesland (28 augustus 1986).woede en teleurstelling over raadsbesluit sloop panden Jeudje. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (30 augustus 1986).De gemeente houdt ons aan het lijntje. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (1986).Raad blijft bij besluit sloop BBN-panden Jeugdje. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (18 september 1986).Sloop panden Jeudje wordt niet gestopt. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (1996).Woningen en parkeergarage op Jeudje. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (15 november 1996).Architect Teun Koolhaas niet langer betrokken bij plannen Jeudje. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (27 december 2001).Titelloze foto met tekst. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (13 mei 1999).Archeologe hoopt op sporen van jodenwijk aan Jeudje. Persbericht.
- ↑ Dagblad voor West-Friesland (30 juni 1999).Architect Jeudje wil resten van toren in nieuw plan zichtbaar maken. Persbericht.
- ↑ (5 juli 1999).Huizenkopers en liefhebbers historie zoeken schat op Jeudje. Persbericht.
