Johann Christoph Pezel

Johann Christoph Pezel (Glatz (Neder-Silezië), 5 december 1639 – Bautzen, 13 oktober 1694) was een Duits componist, trompettist en violist. Wel zelden is de naam van een componist in zo vele varianten overgeleverd dan die van Pezel. Naast de schrijfwijze Pezel ontmoeten wij Pezelius, Pecelius, Petzel, Pezelt, Petzold, maar ook met het beginletter "B" zoals Bezel, Betzel, Bezeld, Betzeld, Bezold en ook Bässel. Deze naamsverwarring maakte het niet eenvoudig de levensomstandigheden van deze componist, die toch al voornamelijk onvolledig overgeleverd zijn, tot een oplossing brengen.

Levensloop

Over de jeugdjaren zijn basis- en muzikale opleiding laten zich uitsluitend vermoedens opstellen. In 1664 is hij het eerste mal als 4e violist in Leipzig vermeld. In 1669/1670 werd hij als een bekende blazer van clarintrompetten (baroktrompet of beter natuurtrompet) in de "Leipziger Stadtpfeifergroep" opgenomen. In deze tijd publiceerde hij zijn eerste composities, waaronder de 40 toren-sonates met de titel Hora decima (1670). Er zullen spoedig verdere instrumentale en vocale werken volgen. Vanaf 1672 was hij leider van het Collegium musicum te Leipzig. In 1675 en 1679 solliciteerde hij voor een baan als stedelijk musicus, maar werd niet aangenomen. In 1677 solliciteerde hij als cantor aan de Thomaskerk te Leipzig, maar ook voor deze functie werd hij niet aangenomen. In 1681 werd hij laatstelijk stedelijk musicus te Bautzen.

Zijn composities staan in de tradities van de oudste Duitse suites. De melodieën getuigen soms van Franse en Italiaanse invloed.

Composities

1669 Musika Vespertina Lipsica, suites voor strijkers
1670 Hora decima musicorum Lipsiensium, veertig toren-sonates voor 2 cornetten en 3 trombones
1672 Schöne, lustige und anmuthige neue Arien
1675 Bicinia variorum instrumentorum
1678 Delitiae musicales, voor koperblazers
1685 Fünfstimmige blasende Music, sonates voor 2 zinken (of cornetten) en 3 trombones
Opus musicum sonatarum praestantissimarum 6 instrumentis instructum, 25 sonates voor strijkers en blazers
1. Sonata Baccha voor strijkers, fagot en basso continuüm
2. Sonata Xantippea voor strijkers, fagot en basso continuüm

Bibliografie

Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Albert Hiller, Dr. Edward H. Tarr: Das Gebiet des Heiligen Römischen Reiches Deutscher Nation, in: Trompetenmusiken aus drei Jahrhunderten (ca. 1600-nach 1900). Kompositionen für 1 bis 24 (Natur-)Trompenten mit und ohne Pauken., Bd. 1: 17. Jahrhundert, die Anfänge, Köln: Wolfgang G. Haas, 1991, 55 p.
Gabriele Salmen: Musiker im Porträt, München: C. H. Beck, 1984, 5 BÄNDE p.
Elwyn A. Wienandt: Johann Pezel, 1639-1694 - A thematic catalogue of his instrumental works, New York, N.Y.: Pendragon Press 1983. XXXIII, 102 S.
Anneliese Downs: The tower music of a seventeenth century Stadtpfeifer. Johann Pezel's "Hora Decima" and "Fünff-stimmigte blasende Music" in: Brass Quarterly. 7 (1963/64), S. 3-33.
Arthur L. Murphy: The Bicinia Variorum Instrumentorum of Johann Christoph Pezel, Ann Arbor: Univ. Press Microfilms 1959. 425 S.
Robert Eitner: Biographisch-bibliographisches Quellen-Lexikon der Musiker und Musikgelehrten Christlicher Zeitrechnung bis Mitte des neunzehnten Jahrhunderts, Graz: Akademische Druck- u. Verlaganstalt, 1959.
Jamel Albert Wattenbarger: The Turmmusik of Johann Pezel, Northwestern (Evanston, Illinois). 1957. dissertation. 298 S.
Herbert Biehle: Johann Pezel, in: Leipziger Neueste Nachrichten (June 23, 1927): n.p.
Herbert Biehle: Johann Pezel und die Turmsonate, in: Schlesisches Blatt für evangelische Kirchenmusik 56 (191-?): 4.
Herbert Biehle: Johann Pezel und die Turmmusik, in: Musik-Industrie 4 (191?): 22.
Ernst Ludwig Gerber: Neues historisch-biographisches Lexikon der Tonkünstler, welches Nachrichten von dem Leben und den Werken musikalischer Schriftsteller, berühmter Componisten, Sunger, Maister auf Instrumenten, Orgel- und Instrumentenmacher etc. aus allen Nationen enthält ..., 4 Bde., Leipzig: 1812-14
Gottlieb Friedrich Otto: Lexikon der seit dem 15. Jahrhunderte verstorbenen und jetzt lebenden Oberlausizischen Schriftsteller und Künstler ..., 3 Bde. u. Suppl, Görlitz: 1800-03; 1821.

Externe link

Bladmuziek van Johann Christoph Pezel op de website van het International Music Score Library Project
(de) Fünfstimmige blasende Music partituren