Johann Karl Simon Morgenstern

Duits taalkundige (1770-1852)

Johann Karl Simon Morgenstern ook Karl von Morgenstern (28 augustus 1770 Maagdenburg - 15 september 1852 Dorpat) was een Duits filoloog en eerste bibliothecaris van de Keizerlijke universiteit van Dorpat. Hij introduceerde de term “Bildungsroman“.

Karl Morgenstern
Lithographie von Josef Kriehuber, 1828
Lithographie von Josef Kriehuber, 1828
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 28 augustus 1770
Geboorteplaats Maagdenburg
Overlijdensdatum 15 september 1852
Overlijdensplaats Dorpat
Nationaliteit Vlag van Duitsland Duitsland
Academische achtergrond
Alma mater Maarten Luther-UniversiteitBewerken op Wikidata
Wetenschappelijk werk
Vakgebied filologie
Universiteit Keizerlijke universiteit van Dorpat

Karl Morgenstern was de tweede zoon van stadsfysicus Friedrich Simon Morgenstern en Johanna Katharina Morgenstern (meisjesnaam Brömme), auteur van het later als „Magdeburger Kochbuch“ Bekende boek „Unterricht für ein junges Frauenzimmer, das Küche und Haushaltung selbst besorgen will, aus eigner Erfahrung ertheilt von einer Hausmutter“. Zijn broer August Morgenstern is later bekend geworden als koopman en parlementslid. Op tienjarige leeftijd verliet hij de kosterschool St. Ulrich om verder te studeren aan de kathedraalschool van Magdeburg onder rector Gottfried Benedict Funk die zijn mentor werd.

Vanaf 1788 studeerde hij aan de Universität Halle, waar hij filosofie volgde bij Johann August Eberhard en filologie volgde bij Friedrich August Wolf. In mei 1794 promoveerde hij en in 1797 werd hij buitengewoon hoogleraar filosofie. In 1798 trok hij naar Danzig als hoogleraar in de retorica en poëzie.

 
Olieverfportret Karl Morgensterns door Gerhard von Kügelgen, 1808

In 1802 startte hij aan de heropgerichte Kaiserliche Universität zu Dorpat in Lijfland (huidige Estland), waar hij als professor esthetiek, eloquentie en oudklassieke filologie was aangesteld.

In 1833 ging Morgenstern op emeritaat, maar hield nog tot 1836 vervangingscolleges. Tegelijkertijd was hij tot 1839 de eerste directeur van de universiteitsbibliotheek,[1] waarvoor hij ruimte in de Domruïne liet inrichten. Na zijn dood liet hij zijn omvangrijke privébibliotheek met ongeveer 12.000 banden na aan de universiteitsbibliotheek.

  • De Plationis Republica commentationes tres (1794)
  • Auszüge aus den Tagebüchern und Papieren eines Reisenden (1811–1813)
  • Über den Geist und Zusammenhang einer Reihe philosophischer Romane (1817)
  • Über das Wesen des Bildungsromans (1820)
  • Zur Geschichte des Bildungsromans (1824)

Bijzonderheden

bewerken

Morgenstern was lid van de vrijmetselaarsloge “Zu den drei Degen” in Halle.[2]

Zie de categorie Karl Simon Morgenstern van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.