Karl Peter Berg
Karl Peter Berg (Bad Honnef, 18 april 1907 – Weesperkarspel, 22 november 1949) was een Duitse kampcommandant, die na de Tweede Wereldoorlog de doodstraf kreeg vanwege oorlogsmisdaden die hij had begaan tijdens de Duitse bezetting van Nederland.
| Karl Peter Berg | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||
ex-commandant Karl Peter Berg in kamp Amersfoort (1945)
| ||||
| Geboren | 18 april 1907 Bad Honnef | |||
| Overleden | 22 november 1949 Weesperkarspel, Nederland | |||
| Land/zijde | .svg){kind=small} nazi-Duitsland
| |||
| Onderdeel |  Sicherheitsdienst
| |||
| Dienstjaren | onbekend - 1945 | |||
| Rang |   SS-Untersturmführer | |||
| Eenheid | SS-Wachbataillon Nordwest (Bataljon van Helle), eerste compagnie, verantwoordelijk voor Kamp Amersfoort | |||
| Bevel | Lagerkommandant van kamp Amersfoort | |||
| Slagen/oorlogen | Tweede Wereldoorlog | |||
| ||||
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij lid van de SS, de militaire tak van de Duitse nazipartij, met de rang van SS-Hauptscharführer. Vanaf juni 1941 tot de opheffing in oktober 1941 was hij commandant van concentratiekamp Kamp Schoorl.
Later kwam Berg naar Kamp Amersfoort en werd daar Schutzhaftlagerführer II (tweede adjunct-commandant) onder SS-Obersturmführer Walter Heinrich. Vanwege ziekte van Heinrich werd hij al snel aangesteld als Stellvertretener Schutzhaftlagerführer (plaatsvervangend commandant) en in 1943 volgde hij Heinrich op als Lagerkommandant.[2] Berg liet zich in Schoorl zelden in met wreedheden, maar in Amersfoort mishandelde hij veelvuldig zelf gevangenen. De niet minder beruchte SS-Unter-Schutzhaftlagerführer Joseph Kotalla trad op als zijn de facto plaatsvervangend commandant.[3] Berg was betrokken bij de executie van 77 Sovjet-krijgsgevangenen en circa 200 overige gevangenen. Onder zijn leiding waren de leefomstandigheden van de gevangenen zeer slecht, zowel door de mishandelingen als door de veel te kleine voedselrantsoenen.
Berg vluchtte op 20 april 1945 naar Scheveningen, maar werd opgepakt.[4] Hij werd in 1949 in hoger beroep ter dood veroordeeld; een gratieverzoek werd afgewezen. Bij zijn terechtstelling in 1949 was hijzelf de eerste die – onverwachts – het commando ‘vuur’ riep tegen het executiepeloton in Fort Bijlmer in Weesperkarspel.[5]
Berg werd begraven in een anoniem graf op De Nieuwe Noorder begraafplaats in Amsterdam. Zijn uniformlaarzen alsmede het originele bureau van de kampcommandant worden sinds 2018 tentoongesteld in het Nationaal Monument Kamp Amersfoort.[6]
Literatuur
bewerken- Lou de Jong: Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, 1939-1945.
Deel 8, tweede helft, pag. 581-583 en 589-609 (resp. 9-11 en 17-37 in de pdf). - Diete Oudesluijs, Perry Pierik: Vor dem Todesurteil: Die Verteidigung von Karl Peter Berg, Lagerkommandant des Polizeilichen Durchgangslagers Amersfoort. Aspekt Verlag 2020, ISBN 978-9463388184.
- Eline Zuidema (2021): Karl Peter Berg (1907-1949); doodstraf voor de kampcommandant. ISBN 978-94-92940-19-3
- ↑ Auteur: Redactie, Bureau commandant Kamp Amersfoort gevonden. Historiek. Gearchiveerd op 14 augustus 2023. Geraadpleegd op 11 oktober 2022.
- ↑ Walter Heinrich - Kamp Amersfoort (4 november 2020). Gearchiveerd op 11 oktober 2022. Geraadpleegd op 11 oktober 2022.
- ↑ Hoving, Richard. De beul van Amersfoort. Biografie van Josef Kotalla (1908-1979). Uitgeverij Prometheus, The Netherlands.
- ↑ Eline Zuidema, Karl Peter Berg, 18 april 1907 – 21 november 1949. Amersfoort : Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort, 2017. Aangehaald in Doodstraf Karl Peter Berg mede door volkswoede, Reformatorisch Dagblad, 11 januari 2017
- ↑ Nieuwe publicatiereeks: deel 1 over kampcommandant Karl Berg is uit - Kamp Amersfoort (12 oktober 2021). Gearchiveerd op 11 oktober 2022. Geraadpleegd op 11 oktober 2022.
- ↑ Bureau van SS-commandant keert terug in Kamp Amersfoort, NU.nl, 6 februari 2018. Gearchiveerd op 16 oktober 2022.