Kawaii
Kawaii (可愛い of かわいい in het Japans, letterlijk vertaald "schattig" of "lieflijk")[1] is een deel van de Japanse cultuur dat rond schattigheid draait.[2][3][4][5] De term kan refereren aan voorwerpen, mensen en andere zaken die charmant, kwetsbaar, verlegen en kinds lijken.[2] Voorbeelden zijn handschriften, bepaalde manga genres, kledingstijlen en Hello Kitty.[6]
_in_Pok%C3%A9mon_livery.jpg)
Deze schattigheidscultuur, of kawaii-esthetiek, is een prominent aspect van de Japanse populaire cultuur. Dit uit zich onder meer in entertainment, mode, keuken, speelgoed, etc.[7]
Betekenis
bewerkenKawaii betekent schattig of lieflijk. In brede zin staat het voor een culturele stijl van getekende personages in zachte, pastel kleuren, vaak met een grote aaibaarheidsfactor.[8] In Japan hebben veel organisaties en overheidsinstelling hun eigen personage, dat als een soort mascotte dient.
Oorspronkelijke definitie
bewerken
De oorspronkelijke definitie van kawaii komt voort uit Murasaki Shikibu's Genji monogatari, waar het woord naar meelijwekkende eigenschappen verwijst.[9] De vroegst gekende betekenis is het Japanse adjectief かわいそう (kawaisō), wat "meelijwekkend" betekent. Deze vorm van het woord kawaii en diens afgeleiden kawaisō en kawairashii worden vandaag in bepaalde dialecten gebruikt met als betekenissen "genant, schaamtevol" en "goed, leuk, fijn", naast de standaardbetekenissen "schattig" en "meelijwekkend".[10]
Sugiyama Tomoyuki (杉山奉文), de auteur van Cool Japan, stelt dat de origines van kawaii liggen in de populariteit van netsuke (kleine, met de hand gesneden gordelknopen) uit de Edoperiode.[11]
Geschiedenis
bewerkenSchattige handschriften
bewerkenDe opkomst van kawaii in de Japanse cultuur gebeurde in de jaren 1970. Dit kwam door een nieuwe, populaire manier van schrijven met de hand.[10] Veel tienermeisjes begonnen horizontaal (Japans wordt verticaal geschreven) te schrijven met mechanische potloden.[10] Deze jongedames schreven grote, ronde karakters en voegden kleine tekeningen toe aan hun geschriften, zoals hartjes, sterretjes, emoji's en letters uit het Latijnse alfabet.[10] Dit soort kawaii-handschrift was moeilijk leesbaar. Daarom veroorzaakte deze schrijfstijl veel controverse in Japan en werd het op vele scholen verbannen. In de jaren 1980 werd deze kawaii-schrijfstijl overgenomen door populaire tijdschriften en stripverhalen. Ook werd ze veel gebruikt in de reclamewereld.[10]
Van 1984 tot en met 1986 bestudeerde Yamane Kazuma (山根一眞) deze ontwikkelingen. Hij noemde de lieflijke handschriften die de tienermeisjes hanteerden Abnormale Vrouwelijke Tienerhandschriften.[10] Dit soort handschrift werd ook 丸い 字 (marui ji, letterlijk rond schrift), 小猫字 (koneko ji, letterlijk kittenschrift), 漫画字 (manga ji, letterlijk stripschrift) en 鰤字(burikko ji, letterlijk kinderlijk schrift) genoemd.[12] Hoewel eerst gedacht werd dat tienermeisjes deze stijl hadden overgenomen van populaire manga, bleek tijdens deze studie dat de meiden deze stijl zelf ontwikkeld hadden. Deze evolutie gebeurde dus reeds voordat manga de stijl populariseerde.[10]
Schattige handelswaren
bewerkenDeze groeiende trend leidde er toe dat bedrijven als Sanrio kawaii-goederen gingen produceren. Het schoolvoorbeeld hiervan is Hello Kitty. Hello Kitty was vanaf het begin een groot succes. Recent bracht Sanrio ook kawaii-personages uit met een diepgaandere persoonlijk, gericht op een ouder publiek. Voorbeelden zijn Gudetama en Aggretsuko.[13]
De kawaii-markt werd in Japan oorspronkelijk vooral gedreven door meisjes van vijftien tot achttien jaar. Later viel deze leeftijdsgebondenheid weg. Vandaag is het concept van schattige dagelijkse voorwerpen populair bij alle leeftijdsgroepen.[14]
Schattige elementen zoals hartjes, bloemetjes, sterren en regenbogen kunnen in alle lagen van de Japanse maatschappij teruggevonden worden, van grote bedrijven tot lokale handelaars en zelfs de overheid.[15][16] Veel bedrijven gebruiken kawaii-mascottes om hun goederen aan de man te brengen. Zo bezit ANA tien vliegtuigen met afbeeldingen van Pikachu op hun zijkant, plaatste Asahi Bank Nijntje op een aantal van hun bankautomaten en bankkaarten, en zo heeft de NHK een eigen schattige mascotte genaamd Domokun.
Kenmerken
bewerken.jpg)
Het gebruik van grote ogen bij animepersonages is een voorbeeld van kawaii. Andere kenmerken zijn grote hoofden, versimpelde en tweedimensionale lichamen. Kawaii kan ook heel simpel getekend zijn, met twee stippen als ogen, een bloos-effect en weinig detail. Hierbij worden vaak pastelkleuren gebruikt.
Soichi Masubuchi (増淵宗一) stelt dat het concept van de schattigheid het oude Japanse verfijnde schoonheidsideaal heeft overgenomen.[9]
Als cultureel fenomeen wordt kawaii steeds meer gezien als integraal deel van de Japanse cultuur en nationale identiteit.[17] Sinds 2009 heeft Japan een "ambassadeur van kawaii": Misako Aoki. Zij werd aangesteld om na te gaan in hoeverre het concept kawaii zich verspreid heeft doorheen de wereld.[18]
Gender
bewerkenJapanse vrouwen die kawaii-mannerismes aannemen (bijvoorbeeld een hoge stem[19]) worden 鰤子 (burikko, inauthentieke kinderlijkheid) genoemd. Dit fenomeen wordt gezien als een soort van genderperformantie.[20] Dit neologisme werd in de jaren 1980 uitgevonden door humorist Yamada Kuniko (山田邦子).[20]
Fysieke aantrekkelijkheid
bewerkenIn Japan is kawaii sociaal acceptabel voor zowel vrouwen als mannen. Het wordt ook als aantrekkelijk gezien. Voorbeelden van ingrepen om te voldoen aan dit schoonheidsideaal zijn het vergroten van de ogen door het dragen van cirkellenzen en valse wimpers, mannen die hun benen scheren (neotenie), veel oogmake-up en zelfs ooglidcorrectie via plastische chirurgie.[15][11][21]
Idolen
bewerken.jpg)
Japanse idolen (アイドル, aidoru) zijn mediapersoonlijkheden die als tieners en twintigers als bijzonder aantrekkelijk of schattig worden gezien. Gedurende een aantal maanden tot jaren verschijnen zij in de media, bijvoorbeeld als popgroepen, zangers, acteurs, televisiepersoonlijkheden, modellen,... In de jaren 1980 werden kawaii idols populair. Seiko Matsuda populariseerde de trend. Vrouwen gingen haar schattige modestijl en mannerismes emuleren. De nadruk bij deze trend ligt op de hulpeloosheid en onschuld van jonge meisjes.[22]
Niet elk bekend jong persoon is een idol. Zo verwerpen veel rockmuzikanten bijvoorbeeld de term. Bekende voorbeelden van idol bands zijn Morning Musume, AKB48 en Momoiro Clover Z.[23]
Kawaii-modestijlen
bewerken
De lolitamodestijl is een typische Japanse kawaii-modestijl met bijhorende subcultuur. Het fenomeen vindt inspiratie in de Victoriaanse periode en de Rococo.[24] Het idee is om er schattig, onschuldig en elegant uit te zien. Hiervoor gebruikt men onder meer kant, linten, strikken, ruches en petticoats.[25] Vooral de substijl Sweet lolita sluit aan bij het kawaii-fenomeen. Populaire kledingsmerken zijn Baby, the Stars Shine Bright, Angelic Pretty en Metamorphose Temps de Fille.[26] Een archetype voorbeeld van een sweet lolita is Momoko uit de 2004 film Kamikaze Girls.[27]
De modestijlen Fairy-kei, Yumekawaii en Decora zijn ook typische voorbeelden van kawaii.[26] De modestijl Yamikawaii speelt met het idee van corrupte, duistere schattigheid en gebruikt kawaii om zware onderwerpen zoals depressie bespreekbaar te maken.[28]
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ The Japanese Self in Cultural Logic, van Takei Sugiyama Libre, c. 2004 University of Hawaii Press, ISBN 0-8248-2840-2, p. 86.
- ↑ a b Kerr, Hui-Ying (23 november 2016). "What is kawaii – and why did the world fall for the ‘cult of cute’?", The Conversation. Gearchiveerd op 3 mei 2023.
- ↑ "kawaii", Oxford Dictionaries Online.
- ↑ かわいい - kawaii - 可愛い - cute Japanesefile. Accessed 7 mei 2011 from http://japanesefile.com/Adjectives/kawaii_3.html. Gearchiveerd op 30 januari 2023.
- ↑ Kim, T. Beautiful is an Adjective. http://www.guidetojapanese.org/adjectives.html. Gearchiveerd op 1 juni 2023.
- ↑ Okazaki, Manami and Johnson, Geoff (2013). Kawaii!: Japan's Culture of Cute. Prestel, p. 8.
- ↑ Diana Lee, "Inside Look at Japanese Cute Culture" (1 september 2005).
- ↑ What is kawaii, Artsy. Gearchiveerd op 27 maart 2023.
- ↑ a b Shiokawa. "Cute But Deadly: Women and Violence in Japanese Comics". Themes and Issues in Asian Cartooning: Cute, Cheap, Mad and Sexy. Uitg. John A. Lent. Bowling Green, Kentucky: Bowling Green State University Popular Press, 1999. 93–125. ISBN 0-87972-779-9.
- ↑ a b c d e f g Kinsella, Sharon. 1995. "Cuties in Japan" [1] 1 augustus 2009.
- ↑ a b TheAge.Com: "Japan smitten by love of cute" https://www.theage.com.au/news/people/cool-or-infantile/2006/06/18/1150569208424.html
- ↑ Skov, L. (1995). Women, media, and consumption in Japan. Hawai'i Press, USA.
- ↑ The New Breed of Kawaii – Characters Who Get Us. UmamiBrain. Gearchiveerd op 30 september 2017. Geraadpleegd op 29 september 2017.
- ↑ Time Asia: Young Japan: She's a material girl https://web.archive.org/web/20010128094700/http://www.time.com/time/asia/asia/magazine/1999/990503/style1.html
- ↑ a b Bloomberg Businessweek, "In Japan, Cute Conquers All". Gearchiveerd op 7 mei 2022.
- ↑ "Cute Inc.", WIRED, December 1999.
- ↑ Quotes and paraphrases from: Yuri Kageyama, "Cuteness a hot-selling commodity in Japan", Associated Press, 14 juni 2006. Gearchiveerd op 22 juli 2023.
- ↑ Kawamura, Yasuhisa, "Press Conference, 12 maart 2009", 'Ministry of Foreign Affairs (Japan)', 12 maart 2009. Geraadpleegd op 15 juni 2017.
- ↑ Merry White (29 september 1994). The material child: coming of age in Japan and America. University of California Press, pp. 129. ISBN 978-0-520-08940-2. Gearchiveerd op 15 augustus 2023. Geraadpleegd op 19 juli 2011.
- ↑ a b "You are doing burikko!: Censoring/scrutinizing artificers of cute femininity in Japanese," Laura Miller in Japanese Language, Gender, and Ideology: Cultural Models and Real People, edited by Janet Shibamoto Smith and Shigeko Okamoto, Oxford University Press, 2004.
- ↑ RiRi, Madame, Some Japanese customs that may confuse foreigners.. Japan Today. Geraadpleegd op 25 maart 2013.
- ↑ Zie Archived copy. Gearchiveerd op 24 november 2011. Geraadpleegd op 12 februari 2009.
- ↑ Momoiro Clover Z dazzles audiences with shiny messages of hope. The Asahi Shimbun (29 augustus 2012). Gearchiveerd op 24 oktober 2013.
- ↑ Fort, Emeline (2010). A Guide to Japanese Street Fashion. 6 Degrees.
- ↑ Holson, Laura, "Gothic Lolitas: Demure vs. Dominatrix", 13 maart 2005. Geraadpleegd op 19 March 2013.
- ↑ a b Fort, Emmeline (2010). A Guide to Japanese Street Fashion. 6 Degrees.
- ↑ Mitani, Koki, Kamikaze Girls. IMDB. Gearchiveerd op 14 juni 2023.
- ↑ Yami Kawaii, the sick subculture of kawaii. かわいいのアンチテーゼが実は可愛すぎる。「病みかわいい」とメンヘラの関係. Gearchiveerd op 5 juni 2023.
Literatuur
- Harris, Daniel (2001). Cute, quaint, hungry, and romantic: the aesthetics of consumerism. Da Capo, Boston, Massachusetts. ISBN 9780306810473.
- Brehm, Margrit (editor) (2002). The Japanese experience: inevitable. Hatje Cantz; Distributed Art Publishers, Ostfildern-Ruit, Germany New York, New York. ISBN 9783775712545.
- Cross, Gary (2004). The cute and the cool: wondrous innocence and modern American children's culture. Oxford University Press, Oxford New York. ISBN 9780195156669.
- Carpi, Giancarlo (2012). Gabriels and the Italian cute nymphet. Mazzotta, Milan. ISBN 9788820219932.
- Nittono, Hiroshi, Fukushima, Michiko, Yano, Akihiro, Moriya, Hiroki (September 2012). The power of kawaii: viewing cute images promotes a careful behavior and narrows attentional focus. PLOS ONE 7 (9) (PLOS). DOI: 10.1371/journal.pone.0046362.
- Asano-Cavanagh, Yuko (2014). Linguistic manifestation of gender reinforcement through the use of the Japanese term kawaii. Gender and Language 8 (3): 341–359 (Equinox). DOI: 10.1558/genl.v8i3.341.