Kruseman & Tjeenk Willink
De firma Kruseman & Tjeenk Willink was een in Haarlem gevestigde uitgeverij, die is opgericht in 1874 door Arie Cornelis Kruseman (1818-1894)[1] en Hermanus Diedericus Tjeenk Willink (1843-1917)[2]. De uitgeverij heeft bestaan tot 1877.
Kruseman wordt wel beschouwd als een van de meest invloedrijke uitgevers van de negentiende eeuw. Hij werkte van 1840 tot 1857 in Haarlem als boekverkoper. Van 1851 tot 1866 werkte hij als drukker. Van 1866 tot 1878 legde hij zich toe op het uitgeven van boeken, de laatste vier jaar in een vennootschap met Tjeenk Willink.[3]
Tjeenk Willink was een doopsgezinde predikant, die in 1873 naar Haarlem verhuisde, en toen een vennootschap aanging met Kruseman. "Lang zou deze niet bestaan, want al spoedig trad Kruseman uit de firma."[4]
Tot de door de fa. Kruseman & Tjeenk Willink uitgegeven boeken behoren:
- Schotel, dr. G.D.J. (1874). Zeden en gebruiken aan de Zaanstreek. Geraadpleegd op 11 september 2019.[5]
- Schotel, dr. G.D.J. (1875). De Academie te Leiden in de 16e, 17e en 18e eeuw. Geraadpleegd op 11 september 2019.[6]
- Craandijk, Jacob (1875-1884) - Wandelingen door Nederland met pen en potlood (in zeven delen). Hiervan verschenen de eerste drie delen bij Kruseman & Tjeenk Willink. Latere delen werden uitgegeven door H.D. Tjeenk Willink.
- Potgieter, E.J (1875-1876) - 'Schetsen en verhalen,' in: 'Verspreide en nagelaten werken,' (red. Joh. C. Zimmerman), in drie delen.[7]
- Balsem, Nicolaas Cornelis (samenst.) (1876) - Mannen van beteekenis in onze dagen: levensschetsen en portretten. (later, o.a. in 1879, 1880, 1891, verschenen bij uitgeverij H.D. Tjeenk Willink).[8]
- de Vries, Hugo (1876) – De voeding der planten (eerste druk; de
tweede druk, die verscheen in 1886 werd uitgegeven bij H.D. Tjeenk Willink & Zoon). - Calcar, Elise van (1877) - Sophia Frederika Mathilda, Koningin der Nederlanden, als vorstin en moeder geschetst voor hare landgenooten.[9]
- Nieuwenhuyzen Kruseman, Jan (1877) – Het behoud van arbeidsvermogen.[10]
De uitgeverij bracht sinds 1875 jaarlijks de uitgave Vragen des Tijds op de markt.[11]
De eerste jaargangen van het tijdschrift Eigen Haard, dat van 1875 tot 1941 verscheen, werden uitgegeven door Kruseman & Tjeenk Willink.[12]
De bekende reeks De Aarde en haar Volken verscheen eveneens enkele jaren bij uitgeverij Kruseman & Tjeenk Willink.[13]
Externe link
- Stukken betreffende het aangaan van de vennootschap met H.D. Tjeenk Willink tot de uitgeverij Kruseman en Tjeenk Willink. Met een fondslijst van Kruseman, 1873 in de collecties van de Universiteit van Amsterdam
Voetnoten
- ↑ Smit Kleine 1897, p. 54. Zie ook: Zuidema 1912, p. 730.
- ↑ Hermanus Diedericus Tjeenk Willink. (familie) Tjeenk Willink. Gearchiveerd op 5 september 2023. Geraadpleegd op 11 september 2019.
- ↑ Archief van A.C. Kruseman. Collecties van de Universiteit van Amsterdam - Allard Pierson. Gearchiveerd op 5 september 2023. Geraadpleegd op 25 april 2021.
- ↑ Tadema, J.L. (1946). Herman Diederick Tjeenk Willink (Vlissingen, 12 December 1872 - Haarlem, 11 Februari 1945). Gearchiveerd op 12 mei 2023. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1946: 162
- ↑ Schotel 1874: OCLC 907167786.
- ↑ Schotel 1875: OCLC 781903765
- ↑ Potgieter 1875/6: OCLC 907169798; deel 1, deel 2, deel 3. Gearchiveerd op 5 september 2023.
- ↑ Balsem 1876: OCLC 1017142457; online: Google Books. Gearchiveerd op 28 april 2021.
- ↑ van Calcar 1877: OCLC 907167230; Google Books. Gearchiveerd op 28 april 2021.
- ↑ Nieuwenhuyzen Kruseman 1877: OCLC 66308331.
- ↑ Vragen des Tijds: OCLC 911198845; online: Hathitrust. Vanaf 1878 werd het uitgegeven door H.D. Tjeenk Willink.
- ↑ Eigen Haard: geïllustreerd volkstijdschrift in de database van de RKD. Gearchiveerd op 28 april 2021.
- ↑ Zie bijv. op deze pagina op de website van de Koninklijke Bibliotheek de titelpagina voor jaargang 1875; op deze pagina wordt zelfs de gehele serie (1865-1940) toegeschreven aan uitgeverij Kruseman & Tjeenk Willink! Zie ook: OCLC 777914508, en zie deze bundel op de website van de Bibliotheek van de Universiteit Utrecht (zonder jaartal). Gearchiveerd op 27 november 2021.
Bronnen
- Smit Kleine, F. (1897). Levensbericht van A.C. Kruseman. 11 Oct. 1818 - 15 April 1894. Gearchiveerd op 5 september 2023. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1897: 48-64
- Zuidema, E. (1912). "Kruseman, Arie Cornelis". Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek 2. Red. P.C. Molhuysen en P.J. Blok. Geraadpleegd op 11 september 2019.